Connect with us

Ndërtim

Historia e ndërtimit të burgut brenda Kalasë Argjiro në Gjirokastër

Published

on

Në Gjirokastër çdo mallkim ka pas nga një histori, por më rrënqethësja nga të gjitha është
ajo e burgut të “7 penxhereve”.

Jo më kot kur dikush në qytet të lëshonte mallkimin “Të pafsha tek 7 penxheret”, i madh e
i vogël niste të dridhej dhe jo më kot. Nuk ka njeri në Gjirokastër që të mos e di tmerrin
brenda mureve të burgut të ndërtuar brenda Kalasë Argjiro.

I ndërtuar me urdhër të Mbretit Zog në vitin 1932, Burgu, prej të cilit duken nga pjesa
ballore vetëm 7 dritare, apo penxhere sipas turqizmave të trashëguara nga periudha
otomane, u inaugurua me një festë madhështore, sikur të bëhej fjalë për një altar dasme e
jo për një vend mënxyre ku do të humbnin jetën nga torturat me qindra njerëz.

Burgu i Kalasë Argjiro u ndërtua me gurët e nxjerrë nga prishja e ujësjellësit të ndërtuar
gjatë periudhës së Ali Pashës. Në të numërohen 51 qeli të ruajtura siç kanë qenë, me muret e mbushura me mbishkrimet e lëna nga të burgosurit. Në këto qeli kanë vuajtur dënimin mjaft njerëz përgjatë trë periudhave të ndryshme: zogist, nazist dhe në fund gjatë
komunizmit ku ruajti funksionet deri në vitin 1968.

Megjithëse tashmë është një muze, dhe në korridoret e tij të ngushta nuk dëgjohet tingulli i dyerve të hekurta, por në fakt kjo heshtje të fut edhe më shumë drithërim.

Paçka se vetëm një pjesë e tij është e hapur për turistët për shkak të lagështirës së madhe
që ka përfshirë mjediset e tjera, nga kundrimi i qelive dhe mjeteve të torturave mund të
ndjesh se deri ku arrin imagjinata e njeriut për t’i shkaktuar dhembje përmes torturave të
ngjashmit të tij.

Bule Naipi dhe Persefoni Kokëdhima. Të dyja pjesë e rezistencës antifashiste të cilët iu
nënshtruan torturave më çnjerëzore të nazistëve. Klithmat e tyre i kujtojnë ende sot e
kësaj dite ata që rrojnë ende, e që në periudhën e Luftës së Dytë Botërore kanë qenë
fëmijë kur dëgjuan sesi u kapën dhe u torturuan dy bijat e Gjirokastrës.

QELIA E VDEKJES

“Gott mit uns” – “Zoti qoftë me ju”. Me këtë mbishkrim mi pragun e portës në gjuhën
gjermane e kupton se ndodhesh përballë Qelisë së Vdekjës. Kush kalonte këtë prag ishte i
sigurt se nuk do të dilte më i gjallë që andej. Në një hapesirë shumë të vogël, kjo qeli ishte
ndërtuar në mënyrë të tillë që të bëntë të dëshiroje vdekjen si shpëtimin e vetëm.

Torturat e xhelatëve nuk ishin i vetmi burim vuajtje. Qelia mbushej në dimër me ujë të
ftohtë ndërsa gjatë verës me ujë të nxehtë. Të burgosurit qëndronin me ditë të tërë
brenda, duke provuar kështu dhe rezistencën e gjithësecilit. Në ditët e sotme dëshmi e
këtyre torturave janë vetëm mbishkrimet në mure dhe ky mjet torture (shiko foton e
mëposhtme) ku të burgosurit torturoheshin duke u rrotulluar pambarimisht.

TË EKZEKUTUARI

Në gjithë jetëgjatësinë e këtij burgu famëkeq numri i viktimave ka qënë tepër i lartë, por
ende nuk ka një statistikë të saktë për numrin e tyre. Evidenca statistikore nuk ka dhe
askush nuk di të thotë në Gjirokastër nëse ka pasur ndonjëherë të tilla, por në kujtesën e
njerëzve kanë mbetur klithmat që llahtarisnin qytetin. Mbyllja e tij në vitin 1968 u bë më
qëllim shëndrrimin e një pjesë të ambjenteve në Muzeun e Armëve të ngritur fare pranë tij.
Hapja e Burgut të 7 penxhereve është një motiv më shumë për t’u njohur me misteret që
mbart Kështjella Argjiro.

 

Ndërtim

Arabia Saudite ndërton një tjetër park të madh ujor në qytetin Qiddiya

Published

on

Fondi sovran i pasurisë së Arabisë Saudite ka njoftuar ndërtimin e një parku të dytë të madh tematik ujor për qytetin Qiddiya në jugperëndim të Riadit.

Parku Aquarabia do të ketë 22 udhëtime dhe përvoja miqësore për familjen, me bazë uji. Ai mbështetet nga Kompania e Investimeve të Qytetit Qiddiya (QIC), e cila është në pronësi të Fondit të Investimeve Publike të Arabisë Saudite (PIF).

PIF tha se parku i ri ujor do të ishte më i madhi në rajon dhe do të plotësonte Qytetin Six Flags Qiddiya prej 1 miliard dollarësh, parkun kryesor të qytetit dhe parkun e parë Six Flags që do të projektohet dhe ndërtohet jashtë Amerikës së Veriut. Kontraktorët e Përgjithshëm Almabani të Arabisë Saudite dhe Bouygues i Francës nënshkruan një marrëveshje për të ndërtuar atë park tematik ujor, i cili mbulon një sipërfaqe prej 320,000 m2, në vitin 2021.

Uji i ricikluar do të përdoret në ujitjen dhe ftohjen e Aquarabia, ndërsa PIF premtoi se mbetjet e ujit do të “uleshin deri në 90%”.

Të dy parqet janë në ndërtim dhe janë caktuar për t’u përfunduar në vitin 2025, me një datë hapjeje ende për t’u komunikuar.

Qyteti Qiddiya do të shfaqë disa atraksione argëtuese, sportive dhe kulturore, duke përfshirë një zonë lojrash dhe e-sportesh, stadiumin Mohammed bin Salman me shumë sporte, një pistë sportive motorike dhe parkun tematik të shpallur së fundmi Dragon Ball.

Argëtimi, koha e lirë dhe sportet janë një nga 13 sektorët strategjikë të PIF për investime, në përputhje me Vizionin 2030 të Arabisë Saudite, i cili synon të diversifikojë ekonominë e Mbretërisë së pasur me naftë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ndërtim

Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave të butë?

Published

on

Në gjithë globin, ciklet rajonale të dimrit shihen si periudha në rënie për produktivitetin e ndërtimit, por një raport i ri nga institucioni financiar holandez ING sugjeroi se tregu evropian ka rritur efikasitetin mes stinëve të ftohtë.

“Moti më i ngrohtë i dimrit do të thotë që kontraktorët evropianë të ndërtimit po përjetojnë më pak ndërprerje të biznesit ndërsa klima jonë ngrohet,” tha ekonomisti i lartë i ING Maurice van Sante në raportin e titulluar Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave më të butë.

Duke ofruar të dhëna të përpiluara nga ING Research, NASA dhe Our World in Data, van Sante vuri në dukje se anomalitë e temperaturës në hemisferën veriore arritën lartësi rreth dy gradë (Celsius) më të larta, mesatarisht, se në 1985.

“Ne donim të shihnim nëse temperaturat në rritje kanë pasur tashmë një ndikim të matshëm në ciklet vjetore të prodhimit të kompanive evropiane të ndërtimit,” tha Van Sante, duke vënë në dukje se dy tregues janë përdorur në matje:

Pjesa e kompanive që përmendin nivelet e tyre të prodhimit ishte e kufizuar gjatë periudhave të dimrit (janar dhe shkurt) dhe verës (korrik dhe gusht) për shkak të kushteve të motit.

Ndryshimi i vëllimeve aktuale të ndërtimit në këto periudha

Ajo që gjeti studimi ishte një reduktim me më shumë se 30% i kontraktorëve të BE-së, gjatë tre dekadave të fundit, të cilët thanë se aktivitetet e tyre ishin të kufizuara për shkak të motit të keq nga janari në shkurt.

Vera me vapë mbytëse nuk është problem për ndërtimin evropian!

Gjersa fitimet në produktivitet në dimër mund të shihen si pozitive, temperaturat në rritje globale – në përgjithësi – nuk janë.

Megjithatë, van Sante tha se një humbje reciproke e produktivitetit në verë (nga nxehtësia ose moti ekstrem) thjesht nuk po ndodh në një mënyrë të matshme.

Megjithatë, ai vuri në dukje se nivelet rekord në verë po rrisin shpeshtësinë e ditëve të punës të anuluara.

Përderisa mund të duket sikur se një planet në ngrohje ka krijuar një mjedis ideal për aktivitetet e ndërtimit në disa seksione të Hemisferës Veriore, van Sante paralajmëroi në raportin e tij se këto ndryshime janë ‘diamante’ në atë që është bërë një mjedis gjithnjë e më i ashpër./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ndërtim

Rritja e shitjeve në sektorin e ndërtimit u frenua në vitin 2023

Published

on

Pas rritjes dyshifrore në vitin 2022, ritmet e shitjeve në volum në sektorin e ndërtimit janë frenuar disi në vitin 2023, sipas të dhënave që INSTAT ka grumbulluar te kompanitë e ndërtimit.

Zakonisht në 3-mujorin e fundit të çdo viti ka një rritje të shitjeve në banesa, për shkak të blerjeve që bëjnë kryesisht emigrantët në këtë periudhë (shiko grafikun bashkëngjitur).

Në 3-mujorin e fundit të 2023, volumi i shitjeve në ndërtim u rrit me vetëm 1% nga 16.1% që ishte rritja në tremujorin e fundit 2022.

Gjatë gjithë tremujorëve të 2023, ritmet e rritjes së shitjeve në volum ishin më të ulëta se më 2022.

P.sh. në tremujorin e dytë 2023, volumi i shitjeve u rrit me vetëm 0.2%, në tremujorin e dytë rritja ishte me 5.2% nga 11.5% në të njëjtën periudhë të vitit 2022, shkruan Monitor.al

Me gjithë frenimin e ritmeve të rritjes, volumet e ndërtimit dhe shitjeve po rriten në sektorin e ndërtimit, edhe pse treguesit demografikë dhe inflacioni i lartë nuk po e frenojnë këtë trend si në Europë.

Tregu i pasurive të paluajtshme në Europë është në një fazë stanacioni nga rënia e kërkesës, teksa lufta në Ukrainë ka krijuar një efekt psikologjik negativ për investime në pasuri të paluajtshme.

Pavarësisht ngadalësimit, ndërtuesit vendas mbeten optimistë. Pas një rënie me 8 pikë në janar 2024, treguesi i besimit në ndërtim që matet nga Banka e Shqipërisë u rrit me 6.8 pikë përqindje në muajin shkurt. Ky tregues qëndron rreth 25 pikë përqindje mbi mesataren afatgjatë.

Rritja këtë muaj u përcaktua kryesisht nga vlerësimet më të mira për aktivitetin aktual ndërtues. Paralelisht me të, pritjet për punësimin dhe ato për çmimet në të ardhmen janë në rritje. Nga ana tjetër indeksi i besimit konsumator u rrit në disvarfor të blerjeve të mëdha në dy muajt e parë të vitit 2024.

Sektori i ndërtimit pësoi një rritje të vrullshme pas vitit 2016, kryesisht në sektorin e banesave. Rritja e lejeve në rekorde historike dhe sipërfaqes në ndërtim në pesë vjeçarin e fundit erdhi në një kohë që popullsia po pakësohet dhe po plaket nga rënia e lindjeve dhe emigracioni lartë të rinjve. Në kontradite më këto zhvillime çmimi i banesave është rritur me shpejtësi.

Ndërtimi është kthyer në motorin e rritjes ekonomike vitet e fundit. Në vitin 2022, sektori kontribuoi me 11.1 pikë % të vlerës së shtuar nga 9.4 pikë % që kontribuoi në vitin 2019. Ky kontribut u rrit më tej në vitin 2023, referojnë të dhënat jo përfundimtare.

Aktualisht, Shqipëria është vendi më i varfër i Europës dhe ka ekspozimin më të lartë të sektorit të ndërtimit në kontinent. Sipas Eurostat, në vitin 2022, ndërtimi kontribuoi me 11.2% të vlerës së shtuar bruto, ndërsa në BE, ky sektor kontribuoi me 5.5%./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending