Connect with us

Aktuale

EKSKLUZIVE: Inxhinieri i antisiezmikës Carydis tregon se pse tërmeti shkatërroi ndërtesat në Shqipëri

Published

on

Pas tërmetit në Shqipëri, që shkaktoi disa objekte, la disa viktime e qindra të lënduar, disa inxhinierë kanë dalë për të parë nga afër dëmet, në mënyrë që edhe të vlerëson shkaktarët tjerë të shkatërrimit, përveç atyre natyror.

Derisa ekipi nga Ndërtimi.info ishte në zonat e prekura nga tërmeti, në Durrës rastësisht ka takuar profesor grek, Panayotis Carydis, i cili është inxhinier i antisiezmikës që nga viti 1962, profesor nderi në Politeknikun e Athinës dhe themelues e drejtues i Laboratorit për Inxhinierinë Antisiezmike.

Ai, në një intervistë për Ndërtimi.info ndër të tjera ka treguar çfarë ka ndikuar që ndërtesat të mos i përballojnë tërmetit dhe çfarë duhet të bëhet tash e tutje me objektet të cilat kanë pësuar dëmtime.

Profesori ka treguar arsyet konkrete të vizitës së tij në zonat e prekura nga tërmeti shkatërrues në Shqipëri.

“Kam ardhur këtu për dy arsye, njëra është të shoh shkencërisht se si ka ndodhur dëmi dhe ndërveprimet midis karakteristikave të tërmetit, kushteve të tokës dhe kushteve të ndërtesave që kanë sjellë këtë imazh që kemi arritur deri tani. Mendoj se janë probleme të mëdha, dhe shumica e këtyre problemeve nuk janë prezantuar haptas, ka shumë dëme, shumë më tepër se sa mendojmë kur i shohim në shikim të parë”, ka thënë ai.

Sipas tij shkatërrimi dhe dëmtimi i ndërtesave në zonat e tërmetit janë shkaktuar si pasojë e disa faktorëve.

“Në shikim të parë sa i përket dëmit, sepse ne kemi edhe një këndvështrim tjetër të operacioneve të shpëtimit, sa i përket dëmtimeve, unë mendoj se është kombinimi i rezultateve që vijojnë, mund të them disa prej tyre, janë parametra. Njëra është ndërhyrjet, shtesat ose rrëzimi i disa mureve etj. Janë parë të kenë shtuar kate apo anekse, e dini. Së dyti, është cilësia e ndërtimit e cila është mjaft e dobët dhe madje mund të them se edhe kemi mirëmbajtje të keqe. Shufrat e çelikut janë ndryshkur dhe lloji i mjeshtërisë është i dobët. Dhe pastaj kemi kombinimin e dheut që është i butë, kolonizimi, problemet e lëngëzimit dhe gjëra të tjera që mund të jenë mjaft të rëndësishme edhe në kombinim me karakteristikat e tronditjes” është shprehur Carydis.

Sipas vlerësimit të tij, disa objekte të dëmtuara nga tërmeti duhet të rrënohen, ndërsa disa të tjera të ketë mbikëqyrej profesionale.

“Disa prej tyre duhet të rrënohen, dhe të tjerat duhet të jenë me të vërtetë nën mbikëqyrje të mirë inxhinierike dhe ndërtuese, që të përforcohen dhe të modifikohen në përputhje me rrethanat, të ndjekin kodet moderne, që të shpëtojnë jetë, sepse tërmetet ndodhën, po ndodhin dhe do të ndodhin në të ardhmen, qoftë tani sa kemi jetë qoftë në të ardhmen pasi të kemi vdekur, por është detyrë e jona t’i lëmë fëmijëve tanë dhe gjeneratave të ardhshme një qytet të sigurt, ndërtesa të sigurta”, deklaroi ai.

Profesor Panayotis Carydis ka dhënë disa këshilla , duke përfshirë edhe qytetarët, se çfarë duhet të bëhet me ndërtesat pas tërmetit.

“Është afat i gjatë, nuk është vetëm tani. Ata duhet të mësojnë se si të ndjekin rregullat, nuk duhet të bëjnë gjëra që nuk janë të përshtatshme, për fat të mirë ka rregulla të mjaftueshme, ka kode, ka materiale të mira, shumë të mira. Ndërtesat e vjetra duhet të inspektohen, është shumë e rëndësishme, sepse kemi tërmete të njëpasnjëshme. Pastaj, unë them që ndërtesat dhe materialet kanë një kujtesë, do të thotë, kur tërmeti i parë lë një ndërtesë me dëme të vogla që mund të mos ju japim vëmendje, tërmeti tjetër do të vijë dhe do të fillojnë të dëmtojë nga niveli dhe gjendja që e ka lënë tërmeti paraprak. Nëse nuk ndjekim një praktikë të mirë për riparim, niveli i parë është riparimi, nuk është vetëm kaq, por duhet të forcohet, dhe pastaj shtesa të tjera. Po ashtu, duhet të shtojmë parametrat e përkeqësimit për shkak të ndryshkut dhe për shkak të detit ku dhe mjedisi është korroziv dhe gjithçka shumëfishohet për shkak të mjeshtërisë së keqe dhe materialeve të këqija etj”, ka treguar ai.

Tërmeti i magnitudës 6.4 ballësh të rihterit ka goditur Shqipërinë në mëngjesin e së martës (26 nëntor 2019), i cili është përcjellur edhe me lëkundje të vazhdueshme me magnitudë më të ulët. Nga ky termët zonat më të prekura janë Durrësi dhe Thumana, ku u shkaktuan të gjitha viktimat, por dëme janë shkaktuar edhe në qytete tjera./Ndërtimi.info/

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending