Connect with us

Aktuale

“Corriere della Sera”: Në zbulim të Shqipërisë së re

Published

on

Gazeta e njohur italiane “Corriere della Sera” i ka dedikuar një reportazh Shqipërisë moderne dhe antike, duke përshkruar një udhëtim që fillon nga kryeqyteti dhe kalon nëpër qytetet më historike si Shkodra, Kruja, Gjirokastra por edhe në ato antike si Apollonia dhe Butrinit.

Reportazhi i plotë i “Corriere della Sera”:

Mbi modernitetin e Tiranës, kryeqyteti i Shqipërisë, fliste që në vitin 1939 një i ri, Indro Montanelli (gazetar i njohur italian, shën. i përkth.) ku theksonte kontrastet e dukshme.

“Është një botë e përzier, e përzier në mënyrë piktoreske, ku gjen automjete luksoze dhe karroca prehistorike që i binin borisë sikur të ishin edhe autovetura…”, shkruante në librin “Albania, una e mille”.

Ishte koha e pushtimit italian që ka lënë gjurmë, shumë të dukshme edhe sot. Për shembull, arkitektura racionaliste e pallateve ministrore përgjatë bulevardit që është arteria kryesore e qytetit.

Por Vendin e Shqiponjave e preku diktatura komuniste e Enver Hoxhës, që zgjati 40 vite. Në fund, në agim të viteve ’90, rrugëtimi i vështirë i rimëkëmbjes demokratike. Një proces i vështirë drejt modernitetit bashkëkohor. Ndërsa për italianët që nuk kanë qenë asnjëherë në këtë tokë, vetëm disa milje detare nga Pulja, është shqetësuese. Italianët kanë mbetur të bllokuar në pamjet e eksodit të shumë shqiptarëve që, të hipur nëpër gomone, vinin në brigjet tona për një jetë më të mirë.

Tirana dhe Rilindja plot ngjyra

Por sot ka një Shqipëri që nuk e pret, krejtësisht për t’u zbuluar. Rritje e shpejtë (por edhe kaotike), mbi të gjitha në qendrat urbane. Mbi të gjitha në Tiranë.

Pak histori: në fakt, kryeministri aktual i Shqipërisë, Edi Rama (artist, djali i një skulptori), i zgjedhur kryebashkiak i kryeqytetit në fillim të mijëvjeçarit të ri (që qëndroi deri në 2011), pikturoi me shumë ngjyra godinat gri dhe të shkreta të lëna trashëgimi nga regjimi i Hoxhës, për t’i dhënë kuptim, qoftë viziv, Rilindjes. Një imazh tashmë i mbuluar nga qiellgërvishtëset moderne.

Njësoj edhe me aeroportin, ku në vitin 2003, viti i udhëtimit tonë të parë në Shqipëri, rreth pistës kullosnin delet, dhe zona e pasagjerëve ishte pak më e madhe se një barakë.

Tur gjashtëditor mes së kaluarës dhe së ardhmes

Sot lexuesit e “Corriere della Sera” që do të duan të marrin pjesë në turin në Shqipëri të propozuar këtu, do të zbresin në aeroportin shumë modern “Nënë Tereza”. Në Tiranë, do të qëndrojnë në një hotel me pesë yje, duke zbuluar edhe “dolce vita” të kryeqytetit, për të përdorur një shprehje që të kujton një periudhë italiane plot gjallëri.

Turi gjashtëditor fillon më 27 prill. I organizuar me mbështetjen e “Francorosso”, gjithkush do të ketë kohë për të zbuluar Shqipërinë e sotme dhe të djeshme. Nga Tirana në Krujë, kryeqyteti antik, qytet simbol i rezistencës anti-osmane, e përfaqësuar më së miri në muzeun e Gjergj Skënderbeut, heroit kombëtar. Në të hyrë të kështjellës ndodhet pazari karakteristik.

Më pas në Shkodër, që ndodhet buzë liqenit me të njëjtin emër. Banesat fillojnë pranë një qyteze veneciane, të ndërtuar në shekullin e XV. Dëshmi e periudhës kur qyteti ishte pjesë e Republikës së Venecias.

Një zhytje mes natyrës dhe qyteteve prej guri

Më pas shkohet në jug, në Shqipërinë arkeologjike. Nga Apolonia, një prej kolonive greke më të konsiderueshme, tek xhevahiri arkeologjik i vendit, Parku i Butrintit (në UNESCO), koloni greko-romake. I njohur për ekosistemin e tij dhe rrënojat që shtrihen deri në mes të një xhungle mesdhetare.

Gërmimet më të rëndësishme janë bërë nga arkeologu italian, Luigi Maria Ugolini, që i zhvilloi në vitet 1930. Trashëgimi e UNESCO është edhe qendra historike e Beratit, që dominohet nga një fortesë kështjellë. Ndërsa Gjirokastra, “qyteti i gurtë”, është një muze në qiell të hapur. Pushimi në shtëpinë ku ka lindur Ismail Kadare (sot një muze) na bën të mësojmë për shkrimtarin më të famshëm shqiptar, i përkthyer në të gjithë botën.

Spektakli i natyrës shijohet gjatë udhëtimit për të vizituar Syrin e Kaltër, burim karstik që e merr emrin nga ngjyra e ujit. Përveç Tiranës, edhe qendra të tjera urbane po i drejtohen modernitetit si Saranda, Vlora, Durrësi. Por nuk mbaron me kaq.

Vreshta dhe një kantinë e veçantë

Turi shqiptar zgjatet nëpër brigje, plazhe, kështjella, manastire. Por nuk duhet lënë pas kalimi interesant në një kantinë në Kavajë. Ky është një shembull virtuoz i rrugës së re të verërave në vend. Zoti Fatbardh Belba ka mësuar artin e verës në Toskanë. Pasi u kthye në Shqipëri, filloi të aplikonte eksperiencën, duke mbjellë vreshta në tokën pjellore dhe duke prodhuar verëra shumë të mira. Udhëtimi përfundon atje ku filloi, me një shëtitje në kryeqytet ku shijohet movida me një shëtitje në Bllok, qyteti i jetës së natës. Në fund, nga mali i Dajtit vjen lamtumira për Shqipërinë. Këtu, pamja panoramike përqafon Tiranën dhe më tej.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending