Connect with us

Aktuale

Cila është shtëpia më e bukur në botë?

Published

on

Ndryshe nga qëllimi i tyre parësor, ditëve të sotme shtëpive iu kushtohet rëndësi e veçantë gjatë projektimit. Por, si ka lindur ideja që ato veçse të jenë një vend për t’u strehuar, të jenë edhe të bukura?!

Revista prestigjioze BBC, në artikullin kushtuar “shtëpisë më të bukur në botë”, tregon se si ka ndryshuar koncepti i këtyre objekteve ndër shekuj dhe cila është shtëpia “model”  që akoma mbetet inspirim për arkitektët më në zë, kur vie puna tek projektimi i tyre.

Më poshtë mund t’a gjeni artikullin e plotë të BBC-së, nga kritiku i arkitekturës Jonathan Glancey;

Në vitin 1565, zyrtari i lartë në gjykatat e Papës IV dhe V, Paolo Almerico, u largua nga Vatikani në Vicenza, të Italisë verilindore. Këtu ai porositi njërin ndër arkitketët më të mëdhenj të historisë, Andrea Palladio, për të projektuar një lloj të ri të shtëpisë.

E ndërtuar në një kodër me pamje nga qyteti dhe fshatrat përreth, La Rotonda ishte një vilë e pavarur nga bujqësia, feja apo tregtia. Ishte një vend studimi, soditjeje dhe kënaqësie e qetë, e gjithashtu një vepër e artit të patëmetë, transmeton Ndërtimi.info.

As pronari e as arkitekti nuk jetuan për ta parë La Rotonda-n të përfunduar. Megjithatë, ky objekt i bukur ishte me të vërtetë një gëzim i përjetshëm. Paqësor, simetrik, i mbushur me simbolizëm të fshehtë fetar, kjo shtëpi lidhi peizazhin me qytetin, ndërkohë që bashkoi artin me arkitekturën. Kjo ishte një ide e Rilindjes që u jetësua plotësisht.

Që nga ajo kohë, pa marrë parasysh çfarë stili, materiali apo kulture, shumë arkitektë dhe pronarë kanë synuar të bëjnë pak a shumë atë që Palladio dhe Almerico kanë bërë 450 vite më parë. Një ekspozitë e re e  “MoMA”-s (Muzeu i Artit Modern)në Nju Jorku, “Shtëpia e Pafundme: Kryqëzimet e Artit dhe Arkitekturës”, e konsideron shtëpinë e vetme të familjes si tema për përpjekjet krijuese të arkitektëve dhe artistëve të rinj.

Nëpërmjet vizatimeve, modeleve, videove dhe instalimeve, shfaqja hulumton shtëpinë si një mjet për të eksploruar ide arkitekturore që përputhen me shqetësimet e artit. Ajo gjithashtu shikon punën e artistëve që e kanë bërë shtëpinë një fokus të krijimtarisë së tyre dhe me nënkuptim ngre pyetjen që i është përgjigjur në mënyrë të shkëlqyeshme Palladio dhe Paulo Almerico: a mund të jetë shtëpia një vepër arti?

Pyetja është bërë në kohën e duhur, pasi që në shumë vende është bërë problem strehimi i popullsisë, për shkak të rritjes së së shpejtë të saj në botë. Kjo gjë ka çuar në shtrirjen intensive të vendbanimeve edhe në periferi.

Tregimi i MoMA-së përqendrohet në bashkimin e artit dhe arkitekturës gjatë pesëdhjetë viteve të fundit, në vend të përqëndrimit të saj të rreth 500 viteve të mëparshme. Kjo ndodh sepse ky vit është 50 vjetori i vdekjes së Frederick Kieslerit, një artisti dhe arkitekt vizionar austriako-amerikan, që bashkëpunoi shumë me muzeun në vitet e ‘50 -ta, për një projektin e vitit 1950 i cili ishte po aq radikal sa shtëpia La Rotonda. Ishte kjo Shtëpia e Pafundme, e cila u realizua vetëm si një model, por ishte e jashtëzakonshme dhe përmbante atë që Kiesler e quan “correalism”, një filozofi e dizajnit e cila kishte të bënte me formimin e hapësirave, njerëzve, objekteve, koncepteve dhe artit.

Nëse kjo gjë  tingëllon shumë e viteve ’60-ta, në njëfarë mënyre ishte. “Correalism”-i dhe Shtëpia e Pafundme do të ndikonin më pas tek arkitektët si Frank Gehry, i cili në vitin 1998 ishte pranuesi i parë i çmimit “Frederick Kiesler” për arkitekturë dhe art. Muzeu epokal i Gehring “Guggenheim Bilbao” kishte vulosur reputacionin e arkitektit të famshëm.

Njëzet vjet më parë, Gehry kishte blerë një shtëpi modeste holandeze të stilit kolonial që datonte nga viti 1920 në Santa Monica, duke i dhënë koncept interesant për artin.

“Neve na thanë se kishte fantazma në shtëpi. Vendosa që ato të ishin fantazma të kubizmit” ishte shprehur Gehry për “Arch Daily”, i cili kishte krijuar shtëpinë në një formë të pazakontë e jo shumë të parë për atë kohë.

Frederick Kiesler do të kishte shijuar vizitën tek kjo shtëpi e Frank Gehry, që dyfishohet si një vepër e artit. Kur iu kërkua të ndërtojë një model të plotë të Shtëpisë së Pafundme, në oborrin e MoMa-s,  në vitin 1960-të Kiesler foli për  dysheme unike dhe kombinim elementesh, por një projekt i tillë nuk u realizua kurrë.

Edhe arkitektët modern, sidomos Le Corbusier dhe Mies van der Rohe, kishin krijuar shtëpi që sollën idealin e Palladio dhe Paolo Almerico në shekullin e XX-të dhe më gjerë. /Ndërtimi.info/

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending