Connect with us

Aktuale

Centrali që ishte ndotësi më i madh në Evropën perëndimore, por sot nuk është i tillë

Published

on

Një central elektrik që dikur ishte ndotësi më i madh në Evropën Perëndimore, ka bërë një kalim gati të plotë në energji të rinovueshme.

Drax Power Station në Yorkshire të Anglisë, lëshonte miliona ton dioksid karboni në vit, duke djegur thëngjill.

Por, siç shkruan CNN, përcjell Telegrafi, në tetë vitet e fundit, katër nga gjashtë njësitë e centralit më nuk djegin thëngjill, por biomasa.

Me këto ndryshime, pronarët pretendojnë se centrali tani gjeneron 15 për qind të energjisë së rinovueshme të vendit.

Ky ndryshim do të thotë që vetëm gjashtë për qind e fuqisë së ndërmarrjes, tani vjen nga thëngjilli, ndërsa synimi është që ky material të largohet në tërësi.

“Me siguri ne kemi ulur emetimet e gazrave, më shumë se çdo central tjetër në botë, duke ndryshuar mënyrën se si prodhojmë energji”, ka thënë Will Gardner, CEO i Grupit Drax, për CNN.

Subvencionet, kanë ndihmuar në financimin e kalimit në biomasa, e cila përbëhet nga lëndë bimore dhe bujqësore, ndërsa është parë si një zëvendësues shumë i mirë për thëngjillin.

Vitin e kaluar, Drax pranoi rreth 900 milionë euro, mbështetje nga qeveria.

A janë biomasat të mira për ambientin?

Derisa shkencëtarët nuk pajtohen se biomasa si lëndë djegëse është miqësore me mjedisin, Drax raporton se furnizohet me lëndën e parë të kësaj mase, nga malet e mirëmbajtura dhe të menaxhuara mirë.

Shumica e biomasës së përdorur nga Drax, përbëhet nga druri i shkallës së ulët, mbetje sharre dhe pemë me pak vlerë tregtare nga Shtetet e Bashkuara.

Materiali i shndërruar në pluhur, presohet dhe kthehet në “pelet”.

Gardner thotë se duke blerë copa druri që nuk përdoren për ndërtim ose orendi, Drax e bën më të lehtë financiarisht që pyjet të mbjelljen sërish me drunj.

Pyjet “thithin karbon derisa rriten, pasi të arrijnë pjekurinë, ndalojnë thithjen e karbonit”, tha Raphael Slade, një studiues i lartë i kërkimit në Imperial College në Londër, përcjell Telegrafi.

Mirëpo, John Sterman që është profesor në Sloan School of Managment, thotë se në afat të shkurtër, djegia e “peletit”, shton më shumë karbon në atmosferë sesa djegia e thëngjillit.

Karboni mund të absorbohet nga pemët e reja, por Sterman thotë se procesi mund të zgjatë disa dekada.

“Nëse shikohet në një periudhë pesë vjeçare, biomasa nuk është aq e mirë. Por, nëse shikohet në një aspekt shekullor, që është masë matëse për çdo planifikim malor, atëherë është shumë më mirë”, ka thënë Slade.

Ndalimi i karbonit

Teknologjia e “kapjes dhe ruajtjes” së karbonit, që përpiqet të parandalojë përhapjen e emetimit të CO2 dhe përhapjes në atmosferë, po konsiderohet si zgjidhja e mundshme për krizën klimatike.

Drax, për shembull, po zhvillon një sistem për të “kapur” karbonin që prodhohet nga biomasa e djegur.

Ky stacion i energjisë, aktualisht është duke kapur vetëm 1 ton metrikë të emetimeve të CO2 në ditë.

Gardner shpreson ta rritë këtë në 10,000 ton metrikë në ditë, nga mesi deri në fund të vitit 2020.

Kështu, Paneli Ndërqeveritar për Ndryshimin e Klimës, ka shqyrtuar këtë aspekt të ndotjes.

Në një raport të vitit 2018, thuhet se ndalimi dhe ruajtja e CO2 është e rëndësishme në luftën kundër ndryshimeve klimatike, ndërsa suksesi varet nga stimujt financiarë dhe menaxhimi i duhur i rreziqeve gjatë mbrojtjes.

Qeveria e Britanisë së Madhe, beson se “kapja dhe ruajtja” e karbonit do të jetë thelbësore për të arritur qëllimin e ndalimit deri në zero të emetimit të gazrave deri në vitin 2050.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending