Connect with us

Aktuale

Buxheti i orientuar në asfalt, arsyetim i premtimeve elektorale

Published

on

Qeveria e Republikës së Kosovës ka miratuar projektligjin për buxhetin e Kosovës për vitin 2018, që parasheh të hyra të përgjithshme në vlerën prej 1 miliard e 829 milionë euro, ndërsa shpenzimet do të kapin shifrën prej 2 miliardë e 82 milionë euro.

Nga kjo shumë, 687 milionë euro parashihen të jenë investimet kapitale, shpenzimet rrjedhëse 1 miliard 383 milionë euro, ku përfshihen pagat dhe mëditjet, mallrat dhe shërbimet, subvencione dhe transfere dhe rezerva rrjedhëse.

Ndërkohë, është konfirmuar se nga janari i vitit të ardhshëm do të ketë rritje të pagave për punonjësit e sektorit publik.

Ministri i Financave në Qeverinë e Kosovës, Bedri Hamza, gjatë prezantimit të projektbuxhetit në mbledhjen e Qeverisë ka vlerësuar se ky buxhet do të sigurojë qëndrueshmëri të rritjes ekonomike të vendit, mbështetje të veprimtarive ekonomike, rritje të transfereve sociale dhe rritje të investimeve kapitale.

Ai, ndërkaq, ka thënë se për vitin 2018 parashikohet rritje ekonomike prej 4.6 për qind.

“Kjo formë e buxhetit shërben si garanci e disiplinës, e cila mundëson ruajtjen e stabilitetit makro-fiskal. Gjithsesi, në kontekstin e këtij buxheti, ruajtja e stabilitetit makro-fiskal nuk është qëllim në vetvete po parakusht për arritjen e qëllimit përfundimtar të mbështetjes së zhvillimit gjithëmbarshëm ekonomike të vendit”, ka thënë Hamza, raporton Radio Evropa e Lirë.

Ndryshe, përfaqësues të komunitetit të biznesit, projektbuxhetin për vitin e ardhshëm e konsiderojnë buxhet të zhvillimit dhe në favor të sektorit privat.

Në një komunikatë për media të Odës Ekonomike të Kosovës, thuhet se “buxheti 2018 jo vetëm që ka trimëruar biznesin dhe prodhuesit vendorë, por ka motivuar edhe investitorët e huaj me seriozitetin e treguar të Qeverisë së Kosovës”.

Pika tjetër që është adresuar për herë të parë në mënyrë argumentuese, thuhet në komunikatë, “është arsimi për çka edhe është rritur buxheti prej 22 për qind për vitin e ardhshëm”

Por, ndryshe mendojnë ekspertë për çështje ekonomike. Ish krye-shefi ekzekutiv në Odën Ekonomike Amerikane në Prishtinë, Lekë Musa, nuk vëren ndonjë ndryshim në orientimin e mjeteve të projektbuxhetit.

Ai thotë se ky projektbuxhet nuk reflekton qëndrueshmëri ekonomike, rritje të shkallës së punësimit dhe as rritje ekonomike, ashtu siç ka deklaruar ministri.

Sipas tij, autoritetet kompetente buxhetin për vitin e ardhshëm është dashur ta orientojnë te sektori privat.

“Të mundohet të gjejë cilët janë ata sektorë, që kanë potencial për rritje ekonomike dhe për krijimin e punësimit, sepse ashtu siç është thënë edhe prej Bankës Botërore, kohëve të fundit rritja ekonomike nuk është duke u përkthyer në vende pune”.

“Prandaj, edhe buxheti 2018, do duhej të koncentrohej në sektorë ku gjenerohen vende të reja të punës, e këto janë ndërmarrjet e vogla dhe të mesme”, shprehet Leka për Radion Evropa e Lirë.

Por, ministri Bedri Hamza, ka thënë se politikat tatimore do të jenë mbështetëse të zhvillimit të sektorit privat. Sipas tij, do të ketë lehtësira të reja për prodhuesit dhe përpunuesit vendor, dhe kjo do të sigurojë një ambient më të përshtatshëm për zhvillim të biznesit në Kosovë.

Autostradat “gllabërojnë” buxhetin

Ekspertët, ndërkaq, shprehin shqetësimin se shuma më e madhe e mjeteve të buxhetit, po orientohet në ndërtimin e infrastrukturës rrugore.

Në bazë të buxhetit të Kosovës, thuhet se 137 milionë euro janë ndarë vetëm për ndërtimin e autostradave, përfshirë këtu edhe 70 milionë euro për autostradën Prishtinë – Shkup që është duke u ndërtuar.

Kurse, mbi 21 milionë euro do të shpenzohen për asfaltimin, ndërtimin, rregullimin dhe zgjerimin e rrugëve të ndryshme në gjithë territorin e Kosovës.

Eksperti i ekonomisë, Ismail Kastrati, konsideron se Kosova ende ka një buxhet të vogël dhe për këtë arsye, thotë ai, duhet të ketë kujdes me orientimin dhe shpenzimin e tij.

Por, megjithatë, ai thotë se autoritetet kompetente buxhetin po e bllokojnë me investime në autostrada.

“Për shkak se kemi kontrata, i kemi premtimet dhe ato po e marrin ‘kryet e luanit’ të investimeve. Ato nuk sigurojnë zhvillim të qëndrueshëm ekonomik dhe nuk garantojnë punësim të përhershëm. Derisa buxheti nuk orientohet te sektorët ku krijojnë mundësi zhvillimi, siç është energjetika, nuk mund të themi se kemi bërë ndonjë punë të madhe në orientimin e investimeve”, vlerëson Kastrati për Radion Evropa e Lirë.

Kurse, Lekë Musa, konsideron se orientimi i mjeteve në autostrada është në funksion të përmbushjes së premtimeve elektorale për zona të caktuara.

“Çështja e autostradave ka të bëjë më shumë me vota, ka të bëjë më shumë me çështjet e zgjedhjeve lokale dhe qendrore, premtimeve që janë dhënë për orientimin e këtyre autostradave.”

“Të gjitha janë premtime populiste, të cilat janë të lidhura me çështje votash. Kurse, nëse e analizojmë, ndikimi i deritashëm i investimeve në autostrada, më shumë ka pasur efekt në rritjen e importit dhe kjo tendencë do të vazhdojë”, thekson Musa.

Ndryshe, edhe vitin tjetër barra për mbushjen e buxhetit të Kosovës bie mbi Doganën dhe Administratën Tatimore të Kosovës. Të hyrat nga ATK-ja parashikohet të arrijnë vlerën prej 446 milionë euro, ndërsa të hyrat e mbledhura nga Dogana e Kosovës planifikohet të arrijnë në 1 miliard e 175 milionë euro. Ndërkaq, të hyrat jotatimore pritet të mbesin në vlerë rreth 200 milionë euro.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending