Aktuale
Arkitekti portugez thotë se në Kosovë ka liri të madhe arkitekturore

Objektet kontrast dhe jo të rregullta arkitekturore dëshmojnë lirinë e madhe që ka ky drejtim në Kosovë. Ato sjellin një kombinim interesant të historisë, dizajnit e monumenteve. Këtë vlerësim e ka bërë arkitekti portugez Francisco Adao Da Fonseca, i cili qëndroi në Prishtinë në kuadër të Festivalit Kosovarë të Arkitekturës.
Bashkëthemeluesi i kompanisë portugeze të arkitekturës “Skrei”, i njohur për veprimtarinë e tij në Holandë, ku edhe është Anëtar i Shoqatës së Arkitektëve, për Ndërtimi.info ka rrëfyer se Kosova i duket krejtësisht e kundërta e Holandës. Sipas tij këto objekte të çrregullta arkitekturore që gjenden në Kosovë janë shumë inovative sepse njohësit e kësaj fushe tashmë janë të lodhur me arkitekturën tejet të rregullt.
“Arkitektura e juaj në përgjithësi është shumë interesante për shkak të kombinimit të saj, për shkak të historisë, monumenteve dhe kontrastit. Kjo gjë me të vërtetë është e mrekullueshme. Kam jetuar në Holandë për 10 vite dhe praktikisht më duket krejt e kundërta e këtij vendi. Arkitektët dizajnojnë kontrastin sepse janë të lodhur me arkitekturën tejet rregullt. Këtu është një miksim shumë i madh dhe ka një liri të madhe. Njerëzit i bëjnë vet shtëpitë në vendet që duan dhe më intrigon shumë ky vend. Nuk kam qëndruar për kohë të gjatë por më duket shumë interesant”, është shprehur Fonseca.
Arkitekti portugez ka rrëfyer se në mesin e shumë objekteve arkitekturore në Kosovë, edhe për të Biblioteka Kombëtare ka qenë ajo që më së shumti ia ka tërhequr vëmendjen. Një thënie e njohur nga Skrei është se “Arkitektura mund të zhytet në territore në të cilat shumica e disiplinave tjera nuk guxojnë”, por, a do ta bënte kompania e tij një ‘zhytje’ të tillë edhe në Kosovë, pasi që nga Portugalia nuk ka pasur shumë arkitektë të cilët janë angazhuar në Kosovë.
“Mendoj se në Kosovë ka shumë territore në të cilat mund të punohet shumë në fushën e arkitekturës. Këto territore kanë të bëjnë me ndërtesat, territoret dhe tokën. Qytetet janë si një makinë që ushqehen nga toka dhe pastaj i japin asaj diçka në këmbim. Një bashkëpunim i tillë këtu do të kishte shumë kuptim. Të jesh pjesë e një toke do të thotë të krijosh një fushë veprimi në të cilën ti jep diçka e pastaj të kthehet”, është shprehur ai.
Procesi i koleksionimit të materialeve dhe mënyra më ndryshe e veprimit, kanë qenë rrugë e vështirë për arkitektin e njohur. Fonseca ka rrëfyer se fillimet e punës së tij nuk janë vlerësuar shumë në Portugali, madje më shumë kanë pasur vëmendje ndërkombëtare.
“Në Portugali askush realisht nuk e ka vlerësuar punën tonë. Kemi pasur shumë më shumë vëmendje internacionale se sa që e kemi pasur në Portugali. Mendoj që kjo ka ndodhur për shkak se ky proces ka qenë i panjohur për njerëzit, derisa kanë filluar të njoftohen me të. Në fillimet tona ne është dashur që të punojmë shumë në mënyrë që t’ju dëshmojmë njerëzve se puna që e bëjmë ka vlerë dhe do të sjellë në risi në fushën e arkitekturës” ka treguar ai.
Në ligjëratën e mbajtur në Prishtinë themeluesi i “Skreit” ka treguar për lëndët me të cilat punon më së shumti kompania e tyre. Shndërrimi i projekteve në kryevepra të artit, sipas kompanisë së tyre mund të realizohet lehtësisht, me materiale që gjenden në natyrë, pa pasur nevojë shpenzimin e shumave të mëdha të parave.
