Connect with us

Aktuale

Arkitekti portugez thotë se në Kosovë ka liri të madhe arkitekturore

Published

on

Objektet kontrast dhe jo të rregullta arkitekturore dëshmojnë lirinë e madhe që ka ky drejtim në Kosovë. Ato sjellin një kombinim interesant të historisë, dizajnit e monumenteve. Këtë vlerësim e ka bërë arkitekti portugez Francisco Adao Da Fonseca, i cili qëndroi në Prishtinë në kuadër të Festivalit Kosovarë të Arkitekturës.

Bashkëthemeluesi i kompanisë portugeze të arkitekturës “Skrei”, i njohur për veprimtarinë e tij në Holandë, ku edhe është Anëtar i Shoqatës së Arkitektëve, për Ndërtimi.info ka rrëfyer se Kosova i duket krejtësisht e kundërta e Holandës. Sipas tij këto objekte të çrregullta arkitekturore që gjenden në Kosovë janë shumë inovative sepse njohësit e kësaj fushe tashmë janë të lodhur me arkitekturën tejet të rregullt.

“Arkitektura e juaj në përgjithësi është shumë interesante për shkak të kombinimit të saj, për shkak të historisë, monumenteve dhe kontrastit. Kjo gjë me të vërtetë është e mrekullueshme. Kam jetuar në Holandë për 10 vite dhe praktikisht më duket krejt e kundërta e këtij vendi. Arkitektët dizajnojnë kontrastin sepse janë të lodhur me arkitekturën tejet rregullt. Këtu është një miksim shumë i madh dhe ka një liri të madhe. Njerëzit i bëjnë vet shtëpitë në vendet që duan dhe më intrigon shumë ky vend. Nuk kam qëndruar për kohë të gjatë por më duket shumë interesant”, është shprehur Fonseca.

Arkitekti portugez ka rrëfyer se në mesin e shumë objekteve arkitekturore në Kosovë, edhe për të Biblioteka Kombëtare ka qenë ajo që më së shumti ia ka tërhequr vëmendjen. Një thënie e njohur nga Skrei është se “Arkitektura mund të zhytet në territore në të cilat shumica e disiplinave tjera nuk guxojnë”, por, a do ta bënte kompania e tij një ‘zhytje’ të tillë edhe në Kosovë, pasi që nga Portugalia nuk ka pasur shumë arkitektë të cilët janë angazhuar në Kosovë.

“Mendoj se në Kosovë ka shumë territore në të cilat mund të punohet shumë në fushën e arkitekturës. Këto territore kanë të bëjnë me ndërtesat, territoret dhe tokën. Qytetet janë si një makinë që ushqehen nga toka dhe pastaj i japin asaj diçka në këmbim. Një bashkëpunim i tillë këtu do të kishte shumë kuptim. Të jesh pjesë e një toke do të thotë të krijosh një fushë veprimi në të cilën ti jep diçka e pastaj të kthehet”, është shprehur ai.

Procesi i koleksionimit të materialeve dhe mënyra më ndryshe e veprimit, kanë qenë rrugë e vështirë për arkitektin e njohur. Fonseca ka rrëfyer se fillimet e punës së tij nuk janë vlerësuar shumë në Portugali, madje më shumë kanë pasur vëmendje ndërkombëtare.

“Në Portugali askush realisht nuk e ka vlerësuar punën tonë. Kemi pasur shumë më shumë vëmendje internacionale se sa që e kemi pasur në Portugali. Mendoj që kjo ka ndodhur për shkak se ky proces ka qenë i panjohur për njerëzit, derisa kanë filluar të njoftohen me të. Në fillimet tona ne është dashur që të punojmë shumë në mënyrë që t’ju dëshmojmë njerëzve se puna që e bëjmë ka vlerë dhe do të sjellë në risi në fushën e arkitekturës” ka treguar ai.

Në ligjëratën e mbajtur në Prishtinë themeluesi i “Skreit” ka treguar për lëndët me të cilat punon më së shumti kompania e tyre. Shndërrimi i projekteve në kryevepra të artit, sipas kompanisë së tyre mund të realizohet lehtësisht, me materiale që gjenden në natyrë, pa pasur nevojë shpenzimin e shumave të mëdha të parave.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending