Connect with us

Aktuale

Arkitektet meksikane që po kanë sukses të madh pa “partnerin mashkull”

Published

on

Tradita e grave të fuqishme që bëjnë gjëra inovative dhe të rëndësishme më në fund po rimerr ritmin e duhur në Meksikë, bazuar në suksesin që arkitektet e ditëve të sotme po e gjejnë.

Gratë meksikane – përfshirë Frida Escobedo, Fernanda Canales dhe Tatiana Bilbao janë ndër arkitektet më të shquara të Meksikës, që kanë pasur suksese të mëdha ndërkombëtare viteve të fundit.

Por, sipas arkitektes Fernanda Canelas, nuk ishte gjithmonë kështu. Ajo në një intervistë për revistën “Dezeen” ka thënë  se vetëm gjatë viteve të fundit arkitekteve gra iu është mundësuar zhvillimi i praktikave të tyre në Meksikë, pa nevojën që një mashkull të rrisë kredibilitetin për to.

“Meksika ka një traditë të grave të fuqishme dhe kreative”- Fernanda Canales

Ajo tha se është hera e parë që në Meksikë arkitektet mund ta kenë një zyrë pa pasur ndonjë partner të gjinisë mashkullore.

“Është hera e parë që në Meksikë mund të kemi një zyrë pa pasur ndonjë partner mashkull. Ne kemi traditë të grave të fuqishme, të cilat bëjnë gjëra inovative dhe të rëndësishme. Edhe rreth një shekulli më parë apo para 50 viteve, kishte arkitekte gra të cilat kanë bërë shumë për këtë fushë, por që puna e tyre nuk vlerësohej” ka thënë Canales.

Arkitektja shtoi se vetëm në 10 deri 15 vjet të fundit gratë e talentuara janë përgëzuar për punën e tyre. Vite më parë, sipas saj, ato pranuan pak ose aspak njohje për punën e tyre në krahasim me homologët e tyre meshkuj.

Canales u zgjodh për të hartuar pavijonin “Tamayo” 2018 – nga një komision i rëndësishëm, në kuadër të festivalit vjetor të javës së dizajnit në Meksikë, “Design Week Mexico”.

“Mundësitë si kjo janë një shembull se si Meksika ka filluar të njohë arkitektet gra”, ka potencuar Canales, e cila tregoi se shpesh herë klientët e kishin kontaktuar për t’ia rekomanduar ndonjë burrë për të kryer punën.

Ajo vlerësoi edhe ndërveprimin kulturor po ndodhë, ku njerëzit mund të studiojnë e të punojnë në vende tjera, e më pas të kthehn dhe të kontribuojnë në vendin e tyre.

“Shumë njerëz nga Meksika po studiojnë ose jetojnë jashtë dhe pastaj kthehen në vendin e tyre, gjithashtu njerëzit e huaj që punojnë në Meksikë sjellin viza dhe ide të reja”, vazhdoi Canales.

Portrait of Tatiana Bilbao

Në mesin e grave që po arrijnë sukses në këtë industri është edhe Tatiana Bilbao, e cila gjithashtu ka fituar mirënjohje si brenda ashtu dhe jashtë vendit për qasjen e saj të ndërgjegjshme shoqërore ndaj arkitekturës.

Babai i saj, i cili ishte gjithashtu arkitektit e inkurajoi atë që të lidhej me këtë profesion. Edhe Bilbao vlerëson ndryshimin që është bërë viteve të fundit në Meksikë, për gratë në arkitekturë. Madje, ajo thotë se ka pasur më shumë mundësi, për faktin që është një grua.

 “Kam pasur më shumë mundësi për shkak se jam grua. Unë me të vërtetë nuk kam gjetur asnjë pamundësi”, u shpreh Bilbao.

“Unë kam pasur më shumë mundësi për shkak se jam grua”- Tatiana Bilbao

Si një ndër arkitektet e njohura në vend, gjatë në viteve të hershme të karrierës së saj, Bilbao ishte “në vendin e duhur dhe në kohën e duhur”. Ajo qe në gjendje ta përdorë këtë status për të fituar më shumë mundësi, gjë të cilën e arriti.

Ajo ka thënë se arsyeja pse nuk është vlerësuar ka qenë pikërsht të qenurit femër. Sipas saj, problemi nuk qëndron tek puna por tek gjinia.

Vit pas viti emri i saj u bë më i njohur në këtë industri, më shumë gra ishin në gjendje të ndiqnin gjurmët e saj.

“Gjërat po ndryshojnë çdo herë e më shumë sepse po ka më shumë gra në fushën e arkitekturës”, ka potencuar ajo.

Barazia gjinore është një koncept mjaft i ri në Meksikë. Viti 1953 ishte viti kur grave iu dha e drejta për të votuar, gati 40 vite pas Mbretërisë së Bashkuar.

“Hera e parë që gratë votuan në zgjedhje ishte pak a shumë para 70 vitesh”, u shpreh arkitektja Gabriela Carrillo, e cili drejton praktikën e saj në Meksiko së bashku me Mauricio Rocha-n.

Në mesin e sfidave kryesore me të cilat ballafaqohen gratë meksikane sot është se ato ende janë zakonisht përgjegjës për rolet shtëpiake, të cilat i lënë pas nga avancimi i tyre në karriere.

“Gratë janë përgjegjëse për gjithçka, ato drejtojnë gjithçka, duhet të kujdesen për fëmijët, të moshuarit dhe familjen në përgjithësi” u shpreh arkitektja.

Portrait of Rozana Montiel

Montiel tha se e ka  ” vërtetë të vështirë” menaxhimin e firmës së saj “Rozana Montiel Estudio de Arquitectura”, e njëherish të kujdeset edhe për fëmijët.

Megjithatë në praktikën e saj janë pothuajse të gjitha gra, duke zvogëluar kështu stigmën rreth përgjegjësive prindërore. Ajo shtoi se rolet e grave gjithashtu kanë ndryshuar në partneritetet profesionale me burrat.

E ndryshimi i rolit të grave në fushën e arkitekturës, njësoi si në fusha të tjera po konsiderohet një gjë tejet pozitive.

Së bashku me fushatat e barazisë gjinore si Dita Ndërkombëtare e Gruas, Marshimet Globale dhe #MeToo, arkitektet femra në mbarë botën po bëjnë fushatë për të gjetur mënyra për të përmirësuar të drejtat dhe mundësitë e tyre në profesionin e arkitekturës./Ndërtimi.info/

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending