Mosvotimi i Projektligjit për shenjimin e kufirit me Malin e Zi nga ana e Kuvendit të Kosovës po e mban peng edhe pjesën tjetër të agjendës së punës së institucionit më të lartë në vend.

Kështu janë edhe shumë ligje të cilat presin të votohen. Po ashtu, kjo po vonon edhe plotësimin e pozitave vakante në institucionet shtetërore, për të cilat kërkohet vota e deputetëve. Kështu disa herë me radhë është shtyrë edhe përzgjedhja e një kandidati për pozitën e Guvernatorit të Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës.

Përzgjedhja e guvernatorit të BQK-së ishte në mesin e shumë pikave në seancën e rregullt të fillimjavës, por që u shty për më vonë.

Paneli për përzgjedhjen e kandidatëve për Guvernator të Bankës Qendrore të Kosovës, ka përzgjedhur katër kandidatë të cilët ia ka dërguar Kuvendit dhe Qeverisë së Kosovës, për zgjedhjen e Guvernatorit.

Në njoftimin nga Banka Qendrore e Kosovës, thuhet se paneli, pas vlerësimit të integritetit, përgatitjes profesionale, shkathtësive teknike, njohurive të sistemit financiar si dhe njohurive për politika mikro dhe makro ekonomike si dhe pas vlerësimit të përformancës së treguar gjatë intervistës, ka bërë dhe ka dërguar listën përfundimtare Kuvendit dhe Qeverisë së Republikës së Kosovës.

Në listën e kandidatëve janë: Fehmi Mehmeti, Shkëndije Himaj, Besnik Bislimi dhe Safet Merovci.

Vonesa e pajustifikueshme  

Besnik Kada, zëdhënës në BQK, ka thënë për gazetën Insajderi se me vendimin e Bordit të Bankës Qendrore, është caktuar ushtruesi i detyrës së guvernatorit, Fehmi Mehmeti, i cili sipas këtij vendimi do të ushtroj detyrën deri në plotësimin e postit të Guvernatorit.

Kada nuk ka dashur të komentojë nëse Kuvendi i Kosovës është vonuar në zgjedhjen e guvernatorit të ri, por shprehet se Paneli për përzgjedhjen e kandidatëve për guvernator, e ka përcjellë listën e kandidatëve për guvernator në Kuvend.

Megjithatë, sipas tij nuk do të ketë boshllëk në drejtimin e këtij institucioni jetik për financat e shtetit.

Ndryshe, Kryesia e Kuvendit të Republikës së Kosovës, të premten në një mbledhje të përbashkët me kryetarët e grupeve parlamentare, të kryesuar nga Kadri Veseli, përcaktoi agjendën e punës së Kuvendit për javën e ardhshme.

Kështu, Kryesia vendosi që vazhdimi i seancës plenare, të mbajtur më 8, 9 shkurt dhe 1 mars, me pikat e papërfunduara, të mbahet të martën, më 13 mars, në orën 10:00. Ndërkaq, të mërkurën, më 14 mars, po në orën 10:00, vazhdon seanca e datës 2 mars dhe ajo e datës 8 mars.

Përzgjedhja e një kandidati për pozitën e Guvernatorit të Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës është pika 17 e rendit të ditës së seancës e të mërkurës. Ndryshe herën e kaluar, seanca ishte shtyrë për mungesë kuorumi.

Një ditë më pas, më 15 mars, Kuvendi mblidhet në një seancë të re, në të cilën do të shqyrtojë projektligje dhe çështje të tjera nga përgjegjësitë e tij kushtetuese.

Banka Qendrore e Kosovës (BQK) nga prilli vitit 2018 duhet të bëhet me guvernator të ri, pasi mandati i ushtruesit të detyrës së Guvernatorit Fehmi Mehmeti përfundon më 27 mars.

Ndryshe, Lumir Abdixhiku, kryetar i Komisionit për Buxhet dhe Financa në Kuvendin e Kosovës, ka thënë se komisioni me kohë i ka proceduar emrat në Kuvend, kurse tani i mbetet kryesisë që të vendosë se kur do të votohet për guvernatorin e ri.

Ndikimet politike

Safet Gërxhaliu, kryetar i Odës Ekonomike të Kosovës, ka thënë se në vendin tonë janë duke u vonuar shumë procese që janë të rëndësishme për aspektin ekonomik.

“Kjo është edhe një dëshmi tjetër që agjenda politike është vërtetë duke bërë të veten, që përveçse nuk mund të zgjidhë probelmet e natyrës politike, është duke i ngulfatur proceset ekonomike”, ka thënë Gërxhaliu për Insajderin, duke shtuar se bordet e institucioneve kyqe kanë mbetur të pakompletuara.

“Vetë fakti që shumë konkurse janë të hapura dhe të papërfunduara dhe vetë fakti se me muaj të tërë është duke u diskutuar dhe debatuar për zgjedhjen e  guvernatorit në BQK, dëshmon edhe një herë situatën, e cila është shumë më pak është në funksion të zhvillimit ekonomik sesa që ishte dashur të jetë”, ka thënë Gërxhaliu.

Ai ka përmendur se kanë mbetur pa borde drejtuese, ndërmarrjeve dhe instiucioneve të rëndësisë strategjike si moskompletimi i Bordit të Trepçës, moskompletimimi i bordit të Autoritetit Rregullator të Energjisë Elektrike dhe rasti i zgjedhjes së guvernatorit të Bankës Qendore të Kosovës.

“Në hierarkinë ose në organogramin e funksioniomit të shtetit, Banka Qendore dhe guvernatori e kanë një rëndësi të veçantë. Për vetë faktin se me muaj të tërë është duke funksionuar me ushtrues detyre, mendoj se e dëmton Kosovën si në aspektin intern, po ashtu edhe në aspektin ekstern”, ka thënë Gërxhaliu, duke shtuar se është koha kur duhet të analizohet me profesionalziëm dhe përkushtim çdo kandidat i paraqitur për guvernator dhe sa më shpejt që është e munduar të zgjidhet guvenrnatori, sepe sipas tij roli i guvernatorit në funksionimin e shtetit dhe në aspektin e zhvillimit ekonomik është i pakontesteushëm.

“Kosova nuk e ka luksin e eksperimintimit dhe pritjes pa fund edhe në këto procese. Besoj që kandidatët të cilët janë të paraqitur duhet t’iu nënshtrohen shumë filtrave ku vihet në pyetje profesionalizmi, pastërtia në të kaluarën dhe përfudnimisht të bëhet depolitizimi i këtyre posteve. Nëse diçka e ka ngulfatur dhe ngulfat Kosovën në aspektin ekonomik, është politizimi tej mase i bordeve të ndërmarrjeve publike”, ka thënë Gërxhaliu.

Katër kandidatë në garë

Në konkursin e hapur për Guvernator të BQK-së kishin konkurruar 26 kandidatë, ndërsa prej tyre vetëm 15 ishin ftuar për intervistim.

Ushtruesi i detyrës së guvernatorit Fehmi Mehmeti ka mandatin e ish-guvernatorit Bedri Hamza, deri më 27 mars 2018. Parlamenti është organi që do të zgjedhë me votim të fshehtë guvernatorin e ri për një mandat 5 vjeçar.

Në garë për guvernator të BQK-së ishin 15 veta, në mesin e tyre edhe ushtruesi i detyrës së Guvernatorit të BQK-së, Fehmi Mehmeti, Shkëndije Himaj, Arben Mustafa, Safet Merovci, Mustafë Hasani, Besnik Krasniqi, Flamur Keqa, Ilir Aliu, Driton Qehaja, Besnik Bislimi, Avni Jashari, Bashkim Isufi, Naser Rusinofci dhe Kujtim Dobruna.

Gara për guvernator është hapur pas dorëheqjes së Bedri Hamzës nga kjo pozitë, pasi u emërua Ministër i Financave rreth tre muaj më parë.

Në bazë të Ligjit për Bankën Qendrore të Kosovës, Guvernatori, si Kryeshef Ekzekutiv i këtij institucioni, është pjesë e Bordit dhe Kryesues i Bordit Ekzekutiv. Neni 38 i këtij Ligji përcakton edhe mënyrën e emërimit të shefit të saj.

Në pikën 1 të këtij neni thuhet se Guvernatori dhe anëtarët joekzekutiv të Bordit të BQK-së emërohen për një mandat prej pesë vitesh, ndërsa pika dy e këtij neni thotë se kurdo që paraqitet boshllëk do të konstituohet një panel përzgjedhës që ka kompetenca për shqyrtimin e të gjithë kandidatëve i përbërë nga anëtarët e tjerë të Bordit të BQK-së dhe Guvernatori, ku asnjëri prej tyre nuk kërkon riemërim.

Fehmi Mehmeti, Shkëndije Himaj, Besnik Bislimi dhe Safet Merovci janë katër emrat që priten të votohen për të parin e BQK-së.

Fehmi Mehmeti më 11 shtator 2017 është emëruar nga Bordi i BQK-së për Ushtrues Detyre të Guvernatorit deri në zgjedhjen e Guvernatorit të ri, ndërsa në vitin 2013 Mehmeti është emëruar në pozitën e zëvendësguvernatorit për Mbikëqyrje Financiare në BQK.

Mehmeti ka qenë pjesë menaxhmentit të Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës pas marrjes me koncesion nga konzorciumi turko-francez, ‘Limak & Airport de Lyon MAS’, në periudhën 2011-2013. Gjatë periudhës 2010-2013, ai ka qenë Drejtor Bordi në Ndërmarrjen Publike ‘Uniteti’ në Mitrovicë. Për gati dy vite ka qenë Menaxher i Kontrollit për tatimpaguesit në kuadër të Administratës Tatimore të Kosovës (ATK).

Shkëndije Himaj ka qenë pjesë e BQK-së që nga viti 2004, në të cilën ka ushtruar detyra të ndryshme. Ka qenë zyrtare e lartë për Mbikëqyrje Financiare në BQK, ndërsa ka qenë edhe Këshilltare e Lartë e Bordit Ekzekutiv në BQK. Aktualisht është Koordinatore për Funksione të Përgjithshme në BQK. Gjithashtu është kryesuese e Bordit Menaxhues në Fondin për Sigurimin e Depozitave të Kosovës si dhe Asistente në Universiteti e Lubjanës, Fakultetit Ekonomik.

Safet Merovci është profesor në Fakultetin Ekonomik, të Universitetit ‘Hasan Prishtina’. Në të kaluarën ka qenë pjesë e kabinetit të Qeverisë së Përkohshme në pozitën zëvendësministër i Financave gjatë periudhës 1999-2000. Në periudhën 2002-2004, sipas biografisë se publikuar në uebfaqen e Fakultetit Ekonomik, ai ka qenë këshilltar i Kryeministrit.

Besnik Bislimi ka doktoruar në financat publike në Universitetin e Freibergut të Gjermanisë. Që nga viti 2004 është ligjërues në Universitetin Amerikan të Kosovës, po ashtu mban pozitën e Udhëheqësit të njësisë për Ekonomiks dhe atë të Drejtorit Menaxhues të Qendrës për Hulumtime brenda këtij universiteti. Ai ka qenë deputet i Lëvizjes Vetëvendosje.