Connect with us

Aktuale

Arkitekti Luci, u mundua të parandaloj ‘fundosjen” e Prishtinës nga ndërtimet ilegale

Published

on

Në shtator të vitit 2000 në mënyrë qyqare u vra arkitekti Rexhep Luci kryearkitekti i Prishtinës. Vrasja e tij as që i bëri përshtypje të madhe opinionit publik prishtinas dhe kosovarë të atëhershëm, ndoshta edhe nga frika dhe mos kultura e jetës urbane. Pos pasojave të pa riparueshme në fushën e urbanistikës në tërë Kosovën as që mundej të imagjinoheshin pasojat komplekse të kësaj vrasje.

Kryearkitekti i Prishtinës, u mundua te parandaloj shkatërrimin e rifilluar të kryeqytetit, u ekzekutua mizorisht, e si rezultat kemi shkatërrimin e Prishtinës dhe Kosovës në fushën e planifikimit hapësinor dhe urban në të gjitha vendbanimet tona. Prishtina ishte modeli urban të cilin e kopjuan të gjitha vendbanimet tjera kosovare pasi organet shtetërore, si duket me qellim, nuk kanë vepruar nga viti 2002 kur u krijuan organet e përkohshme qeverisëse në Kosovë të cilën e sundonte UNMIK-u nga viti 1999.

Institucionet përgjegjëse të Kosovës,jo vetëm që nuk e gjetën vrasësin, lejuan njerëzit te cilët i luftonte z. Luci me argumente profesionale, të vazhdojnë me punën e tyre, pa qarë kokën për interesat e përbashkëta si në zonat urbane dhe ato rurale, pothuajse fëmijët e tyre nuk do të jetonin apo do të jenë mysafir në këto hapësira.

Efekti i “frikës” te profesionistët u arrit plotësisht, ashtu si e kishin planifikuar ekzekutuesit e vrasjes. Tërë këtë kohë u ndërtua pa planifikim duke menduar se po fitojnë, nga aspekti profesional në fund të gjithë do të jene humbës të mëdhenjtë material e së bashku me ata edhe e tërë shoqëria kosovare. Atë që kemi fituar ne si shoqëri është degradimi i pafalshëm i hapësirave urbane dhe rurale kurse ne jemi detyruar të jetojmë në këto rrethana jo normale urbane për një shoqëri.

Të gjitha tentimet e viteve të fundit për të fajësuar ndërkombëtarët për këto dukuri që më parë ishin të pa qëndrueshme pasi autorizimet për fushën e planifikimit hapësinor dhe urbanizmit ishin qartë të definuar si përgjegjësi të pushtetit qendror dhe ati lokal, kurse UNMIK-u aq shumë i përfolur, vetëm kishte rrol mbikëqyrës në veprimet që vetë ne i kemi bërë në ndërtimet me leje e pa leje,në ngritjen e shoqërisë tonë që e kemi ëndërruar pas dëbimit të regjimit profashist gati një shekullor serb pas vitit 1999.

Në një shkrim të shtypit kosovar të këtyre ditëve arkitekti Rexhep Luci përmendet vetëm si numër së bashku me disa aktivist politik të vrarë në Kosovë. As për së afërmi nuk kuptohet ndërlikueshmëria urbane dhe tragjedia e një shoqërie me vrasjen e kryearkitektit të kryeqytetit, cilat janë pasojat e ndërtimeve të pa planifikuara. Kush urdhëroi të veprohet kështu, a thua dikush mendoi se do të ketë përfitime të mëdha materiale me këtë vrasje, si mundet të krahasohen veprimtarët e ndryshëm politik me zhvillimet jetike urban të një vendbanimi e posaçërisht të kryeqytetit, a thua ishin të rëndësishme vetëm interesat individuale të disa grupeve të interesit, a thua do të ishte ma mirë për të gjithë ata të cilët kryen krimin ndaj arkitektit të iu përmbahen disa standardeve dhe rregullave urbane, me siguri do të kishin përfitime shumë ma të mëdha nëse do të planifikonin hapësirë urbane që na rrethon.

Kush përfitoi nga kjo vrasje, me siguri askush, të gjithë ne jemi humbës të mëdhenj. Pasi e vranë atë në mënyrë mizore ia futen “frikën” profesionistëve të tjerë për mos veprim apo veprime të dirigjuara urbane. Një pjesë e arkitektëve mezi pritën të dalin në skenë si “shpëtimtarët” Kosovës duke bashkëpunuar me “kriminelët e paqes” në planifikimin hapësinor dhe urban në dhjetëvjetëshin e fundit. Pasojat sot janë tragjike për të gjithë vendbanimet në Kosovë, këto pasoja të gjithë ne jemi duke i përjetuar sot dhe në të ardhmen.

Është momenti i fundit që aktorët dhe përgjegjësit kryesor të japin llogari para kësaj shoqërie që e anatemuan në dhjetë vjeteshin e fundit duke trumbetuar për një patriotizëm primitiv e të tejkaluar e që në thelb i kishin vetëm përfitimet personale, klanore dhe regjionale duke e flakur rrolin e shtetit dhe interesave të përbashkëta shtetërore në fushën e planifikimit hapësinor dhe urbanizmit.
Këto ditë kanë filluar polemikat politike për vrasjet e pa sqaruara në vitet e pas luftës së vitit 1999,pas dekonspirimit të një individi. Ka reagime me prapavija politike të ulëta të cilat dikush po tenton t’i keqpërdor. Vrasjet e pa zbuluara të pasluftës në Kosovë pos prapavijës politike kishin edhe atë abuzuese.

*Ylber Vokshi Ylli, autori është arkitekt i pavarur

Aktuale

UNOPS Kosova organizoi trajnim dy ditor për sigurinë në kantiere ndërtimi  

Published

on

UNOPS Kosova organizoi një Trajnim 2 ditor për Shëndetin, Sigurinë, Socialin dhe Mjedisin (HSSE) me pjesëmarrës nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, Universiteti i Prishtinës.

Qëllimi kryesor i trajnimit ishte pajisja e pjesëmarrësve me konceptet kryesore të shëndetit dhe sigurisë në projektet e ndërtimit.

Vështrimet kryesore nga trajnimi:

Kuptimi gjithëpërfshirës dhe respektimi i rreptë i Rregullave të Artë të UNOPS për trajtimin e rreziqeve fatale ose të rëndësishme

Zbatimi i aftë i vlerësimeve dhe inspektimeve të plota të rrezikut në terren

Duke dhënë prioritet sigurinë dhe mirëqenien e çdo individi të përfshirë në projekt.

Ky trajnim u organizua në kuadër të projektit për ndërtimin e objekteve të reja për Fakultetin e Shkencave Matematiko-Natyrore të Universitetit të Prishtinës, i bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian në Kosovë dhe Universiteti i Prishtinës dhe me mbështetjen e UNOPS HSSE Unit.

Siguria është prioriteti ynë kryesor dhe ne jemi të përkushtuar të krijojmë një mjedis të sigurt pune për të gjithë./Media Ndërtimi

 

Continue Reading

Aktuale

Rama paralajmëron se Tirana do të jetë metropoli me atraktiv i Ballkanit

Published

on

Kryeministri Edi Rama i ftuar në një ceremoni në kryeqytet, foli për Tiranën dhe transformimin e saj ndër vite.

Rama tha se në 5-6 vitet e ardhshme, këto që shohim do të jenë një pjesë dhe jo shumica e asaj që do të shohim, duke theksuar se ka shumë projekte, dëshirë, ambicie dhe shpirti i sipërmarrjes është futur në një garë për ndërtuar ndërtesa jo vetëm të mira, por edhe të bukura.

Ai shton se Tirana kështu do të bëhet një destinacion edhe arkitektonik.

Sipas, Ramës gjatë viteve në vazhdim shqiptarët do të jenë banorë dhe qytetarë të njërit prej kryeqyteteve më të bukur të Evropës, duke specifikuar se Tirana do të jetë metropoli me atraktiv i Ballkanit dhe do të jetë kryeqyteti evropian i të gjithë Rajonit tonë.

“Kjo është historia e një qyteti që nuk i ka thënë të gjithë. Unë besoj që në 5-6 vitet e ardhshme, këto që shohim do të jenë një pjesë, jo shumica e atyre që do të shohim, sepse ka shumë akoma projekte, dëshirë, ambicie dhe një lloj gare që është futur në shpirtin e sipërmarrjes që të bëjmë ndërtesa jo thjeshtë të mira, por edhe të bukura, duke i dhënë Tiranës mundësinë që të bëhet një destinacion arkitektonik.

Një vend mes Ballkanit që do të disponojë një koleksion veprash të arkitekturës të mbledhura së bashku nga arkitektët më të mirë të kësaj kohe dhe do të krijojë një trashëgimi të denjë për gjeneratat e tjera.

Unë nuk dyshoj, që nëse sot në ndjejmë kënaqësinë që kemi dalë nga ai llum i tmerrshëm ku e hapëm shekullin e ri në Tiranë, nesër do të jemi banorë dhe qytetarë të njërit prej kryeqyteteve më të bukur të Evropës. Tirana do të jetë metropoli me atraktiv i Ballkanit dhe do të jetë kryeqyteti evropian i të gjithë Rajonit tonë.”, deklaroi kryeministri Rama./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

“Brenda shtëpisë së zbrazët, ajo jeton mes kujtimeve dhe dëshmon forcën e Nënës”

Published

on

Në rrugën “Martirët Qerkezi”, në shtëpinë-muze qëndron Nëna Ferdonije. Brenda shtëpisë së zbrazët, ajo jeton mes kujtimeve dhe dëshmon forcën e Nënës. Shtëpia e familjes Qerkezi, në Gjakovë dëshmon gjenocidin dhe spastrimin etnik të Serbisë në Kosovë.

Nga aty, 25 vite më parë, forcat policore të Serbisë ia rrëmbyen dhe zhdukën të katër djemtë: Artanin, Armendin, Ardianin e Edmondin, si dhe bashkëshortin Halimin. Nga ajo shtëpi u rrëmbyen edhe Vegim Qerkezi, Shpejtim Ymeraga, Skender e Myrteza Dylhasi, dhe Shpend e Fatos Jetishi.

Në Dardaninë e Pejës, më 27 mars 1999 forcat e armatosura serbe, policë të njësive speciale dhe serb lokal, brenda tri orëve i masakruan 40 civilë shqiptarë të kësaj lagje.

Ne i kujtojmë çdoherë e nuk do t’i harrojmë kurrë.

Në këtë 25 vjetor i përkujtojmë edhe 75 të vrarët në masakrën në Klladernicë të Skënderajt, 18 të vrarët në Mamushë, dhe 10 anëtarët e familjes Rama të vrarë në Obiliq. Sot, në Fushë Kosovë përkujtohen 168 shqiptarët e vrarë nga forcat e armatosura serbe.

Me mall e dhembje, i kujtojmë sot dhe ҫdo ditë, të gjithë të vrarët dhe të zhdukurit me dhunë nga Serbia.

Sakrifica e popullit tonë është themeli i Republikës sonë të lirë.

Lavdi të gjithë të rënëve në rrugën e gjatë për çlirimin e Kosovës!

Albin Kurti, kryeministër i Kosovës. Prishtinë, 27 mars 2024./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending