Connect with us

Aktuale

Kelman: Projektimi urban shkaktoi fatkeqësinë Harvey

Published

on

Planifikimi i dobët urban i Hjustonit, jo ndryshimi i klimës, duhet të fajësohet për përmbytjet katastrofike pas uraganit Harvey, thotë eksperti i katastrofave Ilan Kelman.

Uragani Harvey ishte një stuhi e madhe me reshje të shumta. Nuk ishte një fatkeqësi natyrore. Katastrofa u shkaktua nga vendimet e njeriut për të jetuar në një zonë stuhie pa marrë masa.

Nga një perspektivë e planifikimit dhe projektimit, aq shumë do të mund të arriheshin në vitet dhe dekadat para se stuhia të dilte në horizont. Rregulli i parë është: nëse preferoni të qëndroni të thatë, atëherë mos e ndërtoni në një zonë që është subjekt i përmbytjes

Kjo mund të jetë e vështirë. Çdo vend ka rreziqe, kështu që është e pamundur për të shmangur kërcënimin e dëmit. Në vend të kësaj, është e rëndësishme balancimi i rreziqeve gjatë projektimit dhe ndërtimit të tyre.

Fillon me vendosjen, përdorimin e tokës dhe zonimin. Këto kohë kanë qenë të dobëta përreth Hjustonit. Të nxitur nga ekonomia e naftës, qyteti u zgjerua pa menduar shumë për pasojat. Shumë të tjerë kërkonin qëllimisht vende të bukura bregdetare.

Megjithatë, aq shumë mund të bëhet për të ndërtuar në zonat e përmbytura pa krijuar një katastrofë përmbytjeje. Sipërfaqet e përshkueshme mund të përdoren për rrugë dhe parkingje. Uji pastaj rrjedh në tokë, në vend që menjëherë të rrjedh në pikat e ulëta.

“Nëse preferoni të qëndroni të thatë, atëherë mos ndërtoni në një zonë që është subjekt i përmbytjes”

Merrni parasysh projektimin në një qytet të lirë, të besueshëm, të frekuentueshëm dhe të sigurtë të transportit publik. Pastaj, do të kishim nevojë për më pak parkime të mëdha dhe rrugë me shumë korsi, të cilat mbulojnë gjelbrimin.

Planifikimi për drenazhim është rritja e hapësirës së gjelbër. Rrugët dhe ndërtesat mund të orientohen drejt ujit sipërfaqësor në zonat e caktuara të ulëta. Këto mund të jenë luginat e përdorura për biking dhe ecje në vend të jetesës, parqe të cilat bëhen rezervuarë të përkohshëm, dhe pellgje apo liqene të cilat përndryshe shërbejnë si zona shëtitjeje me varkë dhe vende pikniku.

Disa lloje pemësh thithin ujë, por nevojitet kujdes sepse gjatë thatësirës, ​​ato mund të mos çelin fruta ose të thithin ujë nëntokësor thelbësor. Plus, futja e specieve jo-vendase mund të dëmtojë rëndë ekosistemin lokal. Rrugët e gjelbra dhe vendet e magazinimit kanë një sasi maksimale të ujit që mund të mbajnë. Çdo ndërhyrje njerëzore gjithmonë ka kufizime dhe disavantazhe.

Vërshimet e uraganit Harvey në Hjuston po etiketohen si ngjarje 1 në 1000 vjet. A duhet me të vërtetë të projektojmë për një ekstrem të tillë? Holanda deklaron se ata mbrojnë bregdetin e tyre në një rritje të stuhisë 1 në 10.000 vjet. Pavarësisht nga të dhënat dhe limitet e llogaritjes, ne mund të përpiqemi nëse duam të vendosim investimin e kërkuar.

Pasi të jetë vendosur dhe përfunduar kjo formë e planifikimit dhe dizenjimit më të gjerë të komunitetit, atëherë strukturat individuale mund të bëjnë një ndryshim të mëtejshëm për të jetuar në vende të përmbytura. Kodet e ndërtimit, si me rregulloret e planifikimit, duhet të shpallen, monitorohen dhe zbatohen. Lënia e saj tek zhvilluesit individualë dhe pronarët shpesh jep rezultate të pakta.

“Ndryshimi i klimës nuk krijoi projektimin urban urban dhe strukturat shoqërore që shkaktuan fatkeqësinë”

Banesat mund të ngrihen mbi nivelin e tokës. Pastaj, qasja është e rëndësishme për njerëzit me aftësi të kufizuara në lëvizje dhe ndërtesa duhet të ndërtohet ende për t’u lagur dhe për t’i bërë ballë goditjes dhe ndikimit të mbeturinave gjatë një përmbytjeje.

A duhet të përfshihen bodrume për të marrë ndonjë përmbytje fillestare ose duhet të shmangen në mënyrë që njerëzit të mos bllokohen në to? A do të blinin njerëzit një shtëpi ku kati përdhes është përdorur vetëm për garazhe apo magazinim, kështu që përmbytja deri në një kat nuk e bën vendin të pabanueshëm? Po në lidhje me përmbytjet përtej katit përdhesë dhe shtëpitë njëkatëshe?

Materialet bazë dhe elementet pas përfundimit  mund të zgjidhen në mënyrë që ato të jenë lehtësisht të thata dhe të pastrohen. Megjithatë, ujërat e përmbytjeve mund të kontaminohen me kimikate dhe toksina që nuk janë të lehta për t’u pastruar. Elektrikja dhe hidraulikja mund të rriten për të shmangur zëvendësimin e tyre pas një sasi të vogël të ujërave të përmbytjes. Ekzistojnë kufizime se sa të larta mund të rriten dhe ujërat e përmbytjes mund të tejkalojnë megjithatë nivelin e tyre.

Në një moment, evakuimi bëhet alternativa më e mirë. Sistemet e transportit mund të projektohen  për të, por praktika dhe përgatitja janë thelbësore. Ndërsa Uragani Rita fuçi goditi Teksasin në vitin 2005, njerëzit u mbërthyen në automjetet e tyre për orë të tëra ndërsa po përpiqeshin të largoheshin. Dhjetëra vdiqën. Sikur ato rrugë të përmbyteshin, qindra do të humbnin.

Shumë njerëz nuk kanë para për t’u evakuuar. Transporti publik shpesh është i pamjaftueshëm. Ju duhet të keni një automjet privat, të merrni kohë jashtë punës, dhe të paguani për gazin dhe strehimin alternativ. Sigurimi ndihmon, por jo të gjithë mund ta përballojnë atë. A do të donin të shpërnguleshin ose të blinin sigurime migrantët pa dokumenta nga frika se do të kapeshin dhe do të deportoheshin?

“Të jetosh me uragane nuk ka të bëjë vetëm me projektimin dhe planifikimin”

Të jetosh me uragane nuk ka të bëjë vetëm me projektimin dhe planifikimin. Po ashtu është në lidhje me shërbimet publike dhe ofrimin e njohurive dhe mundësive për të gjithë, pavarësisht prej sfondit të tyre. Është duke marrë përgjegjësinë për fatkeqësitë, duke mos fajësuar mjedisin apo motin.

Ndryshimi i klimës ka të ngjarë ta ketë prekur Uraganin Harvey. Ndryshimi i klimës nuk krijoi projektimin urban dhe strukturat shoqërore që shkaktuan stuhinë.

Ndryshimi i klimës nuk shmangi rregullimet e planifikimit. Ndryshimi i klimës nuk shkaktoi që popullsia e Hjustonit të zgjerohej me 40 përqind që nga viti 1990. Ndryshimi i klimës nuk ndërtoi një fabrikë kimike në një zonë përmbytje pasi politikanët lobuan për një vonesë në rregullat e sigurisë.

Pa marrë parasysh se çfarë ndryshimi klimatik i bëri stuhisë, një fatkeqësi e madhe do të kishte ndodhur. Jo nga reshjet apo përmbytjet, por nga dobësitë e panatyrshme dhe zgjidhjet që i krijuan ato. Në vend që të fajësojmë një fatkeqësi natyrore, ne mund të marrim vendime individuale dhe kolektive për të jetuar në një zonë stuhie, pa forcuar një katastrofë të shkaktuar nga njeriu.

Aktuale

Pse kaq shumë arkitektë mendojnë se janë më të privilegjuar se sa janë në të vërtetë?

Published

on

Arkitektët më në fund duhet të pranojnë se profesioni nuk është më një rrugë e garantuar drejt prosperitetit dhe bashkimit.

Të gjithë i kemi takuar: të diplomuar në arkitekturë deri në syrin e tyre në borxhe, duke paguar dy të tretat e të ardhurave të tyre në qira dhe duke fituar efektivisht më pak se paga minimale, por që ende identifikohen si “klasa e mesme”.

Pse, pavarësisht se janë të ngarkuar me paga të ulëta dhe orë të vështira, kaq shumë arkitektë mendojnë se janë më të privilegjuar se sa janë në të vërtetë?

Megjithëse foshnjat nepo të arsimuara privatisht me pasuri dhe lidhje familjare dominojnë shumë punë të larta në këtë sektor, shumica dërrmuese e njerëzve që punojnë në arkitekturë nuk janë të pasur. Shumica janë maturantë të zakonshëm të shkollës shtetërore; shumë nuk kanë kursime dhe ngarkesë të lartë pune dhe do ta gjenin shpejt veten të varfër nëse nuk do të ishin më në gjendje të shesin punën e tyre për të përballuar jetesën.

Pavarësisht nëse identifikohen me etiketën apo jo, shumica e arkitektëve janë punëtorë

Në fund të fundit, pavarësisht nëse ata identifikohen me etiketën apo jo, shumica e arkitektëve janë punëtorë.

Pavarësisht kësaj, sindikalizmi në profesion është i ulët. Në Britani, një sindikatë e dedikuar, Seksioni i Punëtorëve të Arkitekturës (SAW), u lançua në vitin 2019, së fundmi duke bashkuar forcat me Unite, ndërsa në SHBA arkitektët mund të regjistrohen me një nga sindikatat e shumta. Megjithatë, megjithëse anëtarësimi u jep punonjësve akses në mbështetje kur përballen me punëdhënës të dyshimtë, shumica dërrmuese e arkitektëve në të dy anët e Atlantikut nuk janë në sindikata.

Megjithëse anëtarësimi në RIBA kushton dy herë më shumë se SAW dhe nuk vjen me ndihmë ligjore falas, mijëra arkitektë të tjerë vendosin t’i bashkohen institutit mbretëror më të shtrenjtë se sindikata e tyre.

Shumë arkitektë ende vuajnë nga orët e gjata qesharake, jashtë orarit të papaguar dhe çështje të tjera në vendin e punës, të gjitha të lidhura drejtpërdrejt me mungesën kronike të marrëveshjeve të njohjes në këtë sektor. Nuk është turp të pranosh se diploma e arkitekturës thjesht nuk është rruga e garantuar drejt prosperitetit të klasës së mesme siç ishte dikur, por si punëtorë që veprojnë së bashku me kolegët, arkitektët kanë ende fuqinë për të përmirësuar profesionin për të mirën e të gjithëve.

Formula është e thjeshtë: bashkohuni me një sindikatë, merrni një marrëveshje njohjeje. Formulari ndjek pagën e drejtë!

Opinion i shkruar nga Phineas Harper, është ish-shefi ekzekutiv i Open City. Ata ishin më parë kryekuratorë të Trienales së Arkitekturës në Oslo 2019, zëvendësdrejtor i Fondacionit të Arkitekturës dhe zëvendësredaktor i Revistës Arkitekturore. Në vitin 2017 ata bashkëthemeluan New Architecture Writers, një program për kritikët aspirantë të dizajnit nga prejardhje të nënpërfaqësuara./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Si arritën të lirohen nga akuza për korrupsion Betim Reçica dhe tre zyrtarët tjerë lidhur me tenderin për Autostradën e Gjilanit?

Published

on

Prishtinë-Gjykata Themelore e Prishtinës ka shpallur aktgjykim lirues ndaj ish-sekretarit të Ministrisë së Infrastrukturës (MI), Betim Reçica, dhe tre zyrtarëve tjerë Isa Berisha, Leonora Limani dhe Mirdit Emini, të cilët akuzoheshin për keqpërdorime në tenderin për Autostradën e Gjilanit.

Shpallja e aktgjykimit për këtë rast u bë të martën nga gjykatësi, Musa Konxheli, raporton “Betimi për Drejtësi”.

Sipas gjykatësit Konxheli, të akuzuarit e lartcekur lirohet nga akuza pasi nuk është vërtetuar se të njëjtit kanë kryer veprën penale për të cilën ngarkoheshin nga Prokuroria.

Në arsyetimin e këtij aktgjykimi thuhet se, fillimisht Prokuroria e ka bazuar aktakuzën në ekspertizën e ekspertit Fehmi Zena, por, më vonë palët kanë propozuar dhe dorëzuar gjykatës edhe një ekspertize të dytë.

“Gjykata më pas ‘ex officio’ ka caktuar një superekspertizë të përbërë prej tre eksperteve të pavarur, e cili është administruar. Superekspertiza ka nxjerre se operatori ekonomik “Gjoka Construstion” ka plotësuar kushtet, pavarësisht që komisioni rivlerësues e ka shpalle të jopërgjegjshëm”, thuhet në aktgjykim.

Ndërkaq, lidhur me pretendimet e prokurorisë për blerjen e një veture të tipit “Audi” nga i akuzuari Reçica, gjykata ka ardhur në përfundimin se vetura në fjalë është e regjistruar në emër të vëllait të Reçicës dhe se nuk janë përmbushur elementet e veprës penale të  shpëlarjes së parave.

Sipas këtij akgjykimi, shpenzimet e procedurës penale për këtë rast bien në barrë të mjeteve buxhetore të gjykatës.

Ndërsa, pala e dëmtuar në këtë rast, për realizimin e kërkesës pasurore-juridike udhëzohen në kontest juridiko-civil.

Kundër këtij aktgjykimit, palët kanë të drejtë ankese në afat prej 30 ditësh në Gjykatën e Apelit.

Sipas aktakuzës së ngritur nga Prokuroria Speciale më 15 shkurt 2021, Betim Reçica po akuzohet se si ushtrues i detyrës së drejtorit të Prokurimit Publik në Ministrinë e Infrastrukturës gjatë vitit 2017, me qëllim të përfitimit financiar për kompaninë “Gjoka Konstruktion”, ushtroi ndikim të drejtpërdrejtë te Isa Berisha, kryetar i Komisionit Rivlerësues dhe Leonora Limani e Mirdit Emini, anëtarë të këtij komisioni, që ishin vartës të tij, duke i vënë në presion kohor që rivlerësimin e tenderit për ndërtimin e Autoudhës së Gjilanit ta kryejnë për 10 ditë.

Gjithnjë sipas PSRK-së, Betim Reçica akuzohet edhe se në cilësinë ushtruesit të detyrës se drejtorit të Prokurimit Publik në MI, me qëllim të përfitimit financiar për kompaninë “Gjoka Konstruktion”, ka ndryshuar raportin e Komisionit rivlerësues dhe e ka shpallur këtë OE të përgjegjshëm përkundër faktit se e ka ditur se nuk i ka plotësuar kushtet ligjore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Kosova shqyrton me Poloninë mundësinë e hapjes së rrugës për importin e drithërave

Published

on

Ministri i Bujqësisë, Faton Peci, ka takuar Sekretarin e Shtetit të Polonisë për Bujqësi, Michal Kolodziejczakun.

Peci tha se me Kolodziejczakun shqyrtuan perspektivat e bashkëpunimit në disa fusha kyçe të cilat sipas tij, janë në interes të të dyja vendeve.

“Shqyrtuam si mundësi për të hapur rrugën për importin e drithërave, për të ndërtuar lidhje të forta në nivel akademik, për të ndarë njohuritë dhe përvojën në përmirësimin e cilësisë së farërave, dhe për të gjetur rrugë efikase për të rritur eksportin e produkteve të Kosovës në tregun polak dhe në zonat përreth tij”, shkroi Peci.

Më tej, ai tha se ky është një hap pozitiv për zhvillimin e bujqësisë së Kosovës./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending