Connect with us

Aktuale

Materialet me përmbajtje asbesti me rrezikshmëri të lartë, Avokati i Popullit publikon Raportin

Published

on

Avokati i Popullit ua përcolli sot organeve kompetente Raportin me rekomandime lidhur me mosarritjen e organeve kompetente për të përmbushur obligimet për menaxhimin e materialeve me përmbajtje asbesti brenda territorit të Kosovës.

Përmes një komunikate për media bëhet e ditur se Raporti ka për qëllim tërheqjen e vëmendjes së autoriteteve kompetente, gjegjësisht të Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH) dhe komunave, për nevojën e ndërmarrjes së masave të menjëhershme parandaluese, në mënyrë që të reduktohen efektet negative në mjedis dhe në shëndetin e njeriut.

Sipas Dokumentit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (WHO) dhe të Organizatës Ndërkombëtare të Punës (ILO), të publikuar në vitin 2007, që ka të bëjë me Zhvillimin e programeve kombëtare për eliminimin e sëmundjeve të lidhura me asbest: “Ekspozimi ndaj asbestit shkakton asbestozë, pllaka pleurale, trashje dhe effusions, kancer të mushkërive, Mesothelioma, laryngeal dhe ndoshta kanceret e tjera me periudha të ndryshme latente”.

Ndërsa sipas dokumentit të WHO, i publikuar në vitin 2014 “Eliminimi i sëmundjeve të lidhura me asbestin”, i cili shqyrton efektet negative të ekspozimit të asbestit në shëndet, vlerësohet se të paktën 107 mijë njerëz vdesin çdo vit nga kanceri në mushkëri, si rezultat i ekspozimit në asbestozë gjatë ushtrimit të profesionit.

“Avokati i Popullit, pas analizës së çështjes, edhe pse nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor nuk ka pranuar asnjë përgjigje, duke u bazuar në informacionet e pranuara nga Komuna e Prishtinës, Ferizajt, Mitrovicës, Gjilanit, Gjakovës, Pejës dhe Prizrenit, konsideron se, pavarësisht bazës së mjaftueshme ligjore që ofron Ligji nr. 04/L-060 për Mbeturina dhe Udhëzimi Administrativ nr. 22/2015 për Menaxhimin e mbeturinave që përmbajnë azbest, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhe komunat, me përjashtim të Komunës së Mitrovicës, edhe pse janë të veshura me funksione për zbatimin e së drejtës dhe janë përgjegjëse për mbrojtjen e mjedisit jetësor, natyrës dhe biodiversitetit, nuk kanë ndërmarrë veprime me të cilat do të siguronin një mjedis të sigurt dhe të shëndetshëm për qytetarët e Kosovës, si obligim pozitiv që del nga neni 25 [E drejta për jetën] dhe neni 52 [Përgjegjësia për mjedisin jetësor] të Kushtetutës”, thuhet në komunikatë.

Avokati i Popullit në raport ka konstatuar se mosndërmarrja e asnjë aktiviteti sensibilizimi për vetëdijesimin dhe informimin e publikut për rrezikun që kanë materialet me përmbajtje asbesti, tregon dështimin dhe neglizhencën e autoriteteve kompetente për mbrojtjen e shëndetit dhe të jetës së njeriut, dhe njëherësh kufizim të së drejtës për mjedis të sigurt dhe të shëndetshëm dhe të së drejtës për jetën.

Ndërsa, mosndërmarrjen e veprimeve nga ana e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor lidhur me trajtimin e materialeve me asbest brenda territorit të Republikës së Kosovës, ashtu sikurse parashihet në Ligj dhe Udhëzim Administrativ, Avokati i Popullit e konsideron si dështim për zbatimin e obligimeve të dala nga neni 92 i Kushtetutës për ushtrimin e pushtetit ekzekutiv në pajtim me Kushtetutën e ligjin dhe për zbatimin e ligjeve të miratuara nga Kuvendi i Kosovës.

Bazuar në hetimet e bëra, Avokati i Popullit, në pajtim me nenin 135, paragrafi 3 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, si dhe nenin 18, paragrafin 1.5 dhe 1.7 të Ligjit për Avokatin e Popullit, rekomandoi që:

1. Qeveria, të ndërmarrë masa të shpejta, për menaxhimin e mbeturinave me përmbajtje azbesti, ashtu si parashihet në Ligjin Nr. 04/L-060 për Mbeturina;

2. Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor të ndërmarrë masa shtesë për menaxhimin e mbeturinave me përmbajtje azbesti;

3. Komunat në bashkëpunim me Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor të ndërmarrin masa me hapa të përshpejtuar për zbatimin e obligimeve të dala nga Ligji Nr. 04/L-060 për Mbeturina dhe Udhëzimi Administrativ Nr. 22/2015, për Menaxhimin e Mbeturinave që Përmbajnë Azbest;

4. Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, të filloj informimin dhe ndërgjegjësimin, përmes formave të ndryshme për ndikimit të azbestit në shëndetin e njeriut dhe mjedis, si dhe mënyrat e menaxhimit;

5. Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, ta bëjë publike raportin për hulumtimin e azbestit në të gjitha ndërtesat publike në komunën e Pejës dhe Istogut, të OJQ “Pro Vitae”, në përjashtim të informatave të kufizuara me ligj,.

6. Komisioni për Bujqësi, Pylltari, Zhvillim Rural, Mjedis e Planifikim Hapësinor i Kuvendit të Kosovës, të kërkojë nga Ministri i MMPH-së, përgjegjësi për mosndërmarrjen e masave të parapara në Ligji Nr. 04/L-060 për Mbeturina, Udhëzimi Administrativ Nr. 22/2015, për Menaxhimin e Mbeturinave që Përmbajnë Azbest;

Komisioni për Bujqësi, Pylltari, Zhvillim Rural, Mjedis e Planifikim Hapësinor i Kuvendit të Kosovës të kërkojë përgjegjësi nga ministri i MMPH-së për mosndërmarrjen e masave të parapara në Ligjin nr. 04/L-060 për Mbeturina, dhe në Udhëzimin Administrativ nr. 22/2015 për Menaxhimin e mbeturinave që përmbajnë azbest.

Raporti me rekomandime është publikuar në ueb-faqen zyrtare të IAP-së, dhe mund ta lexoni KËTU.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending