Arkitekturë
Projekti i parë shqiptarë i ndërtesave të gjelbra për të reduktuar ndotjen
Të gjithë janë të lodhur nga “përbindëshat” shumë katesh, rrugët e mbushura me emetimin e karbonit të automjeteve dhe pluhurin që ka “gllabëruar” pothuajse të gjithë qytetet. Tashmë njerëzit janë të interesuar për krijimin e një jetese të re mes gjelbërimit dhe ajrin e pastër. Një nga arkitektët më të njohur të qytetërimeve moderne Scot Moran ka prezantuar për BBC, një mënyrë të re jetese, shumë të këndshme dhe mbi të gjitha të shëndetshme.
Ai nuk jeton në male, por është i rrethuar nga bimë dhe lule të ndryshme. Shtëpia e tij ndodhet në krye të një ndërtese në mes të San Franciskos. Gjatë pesëmbëdhjetë viteve punë në Akademinë e Inxhinierisë, Moran, ka ndihmuar në projektimin dhe ngritjen e një ndërtese të gjelbër, në mes të qytetit.
“Është duke u bërë shumë më e qartë se ndërtesat duhet të dizajnohen në mënyrë që të kursejmë sa më shumë energji dhe ujë,” thotë Moran. “Kjo kërkon një teknologji të sofistikuar dhe do të ketë shumë kërkesa për specialistët e kësaj fushe,” shton ai.
Nevoja për të jetuar shëndetshëm dhe për të qenë njëkohësisht si pranë natyrës, ashtu edhe pranë civilizimit, është ndier prej kohësh edhe në Shqipëri, ku ndotja është shumë përtej normales. Megjithatë, së bashku me një sërë kullash të reja” në Tiranë do të ndërtohet së fundmi edhe një ndërtesë e gjelbër në Rrugën e Kavajës. Ky projekt quhet “Square21” dhe ofron një koncept modern te jetesës, promovon një jetë te shëndetshme dhe përbëhet nga një habitat ekologjik ku fokusi kryesor bie mbi hapësirën e gjelbër që do të ndërtohet në pallate. Edhe pse një projekt modest, krahasuar me ato të vendeve perëndimore, kjo ndërtesë mund të jetë një ogur i mirë për Tiranën dhe të frymëzojë firmat e ndërtimit të fokusohet tek jetesa e shëndetshme dhe ndërtimin e ambienteve miqësore me natyrën.
Jetesë e shëndetshme dhe shumë vende pune
Në vitin 2000, vetëm 41 projekte të reja ndërtimi u vlerësuan si ndërtesa të gjelbra në SHBA. Vitin e kaluar, kjo shifër ishte rritur në më shumë se 65.000. Edhe në vendet e tjera në botë ka pasur një rritje të ngjashme dhe është trend që pritet të rritet. “Qeveritë anembanë botës janë zotuar të kufizojnë ngrohjen globale nën 2 gradë celsius si pjesë e Marrëveshjes së Parisit”, thotë Terri Uills shefi ekzekutiv i Këshillit Botëror të Ndërtimit të Gjelbër. “Ndërtesat prodhojnë aktualisht rreth 38% të emetimeve globale të gazeve serë që lidhen me energjinë. Kjo do të thotë se ne nuk do të përmbushim objektivin 2 gradë celsius nëse te gjitha ndërtesat tona nuk bëhen më të gjelbra. Industria e ndërtimit po bëhet shumë interesante mbi të gjitha zgjidhjet që nevojiten për të kaluar këtë sfidë,” thotë Uills.
Ndërtesa e qendrës “Vullneti” në Londër është një shembull i mirë i ndërtesave të gjelbra. Shumë nga materialet e përdorura në ndërtesë riciklohen ose vijnë nga burime natyrore, si druri, në përpjekje për të zvogëluar emetimet e karbonit të krijuara gjatë procesit të ndërtimit, ndriçimi përshtatet më sasinë e dritës që hyn prej dritareve, ndërsa uji në këto ambiente ngrohet nga energjia diellore.
Sipas Uills, bota do të ketë nevojë për inxhinierë që duhet të punojnë me sistemet e energjisë së rinovueshme ose arkitektë të cilët prodhojnë dizanje që nuk krijojnë emetime dhe të përdoren materiale të riciklueshme. Në Amerikë të ketë një rritje prej 105% të vendeve të punës për instaluesit e paneleve diellore deri me 2026, për ndërtimin e mjediseve të gjelbra.
Ndërsa në Kinë, qeveria ka vendosur qëllime agresive si pjesë e një plani pesë vjeçar, sipas të cilit 50% e të gjitha ndërtesave të reja urbane të jenë të certifikuara si “ndërtesa të gjelbra. Shembulli kryesor është ndërtimi i dy kullave që do të pastrojnë ajrin e qytetit të Nanjingut, me 1100 pemë dhe 2.500 shkurre dhe bimë. Ndërtimi i tyre do të përfundojë në fund të vitit 2018 duke tejmbushur zonën me 1100 pemë që do të mbillen për të pastruar ajrin e qytetit duke prodhuar 600 metër katror oksigjeni çdo ditë. Përveç kësaj, kalimtarët dhe turistët do të përballën me një pamje që lë pa frymë. Ndërtesat, natyrisht, do të përfshijë më shumë se vetëm bimë. Kulla shtatlartë do të mbajë zyra, një muze, një shkollë arkitekturë të gjelbër dhe kafene.
Edhe në Argjentinë do të ketë shumë ndërtime të krijuara për sektorin e ujit, ndërkohë që vendet e tjera përpiqen të përshtaten me ndryshimin e klimës, plani kombëtar 15 vjeçar i këtij shteti do të hapë gati 200.000 vende pune. Kjo kërkesë në rritje për “ndërtesa të gjelbra” do të thotë që shumë kompani tashmë janë duke luftuar për të rekrutuar njërëz që do të punojnë për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e tyre.
Uills tregon një pjesë të zyrës së tij, e cila ka një faqe muri të mbuluar me bimë të ndryshme që ndihmojnë pastrimin e ajrit brenda ndërtesës. Këto mure të “gjalla” janë duke u shfaqur në shumë ndërtesa në mbarë botën, duke filluar nga Australia, e cila ka kopshtin vertikal më të lartë në botë, deri tek selia e “Google” në Londër, e cila ka çati të gjelbër. “Ne kemi staf të specializuar që punon dhe kujdese për bimët e vendosura në këto ndërtesa,”shpjegon Uills.
Sipas parashikimeve nga Organizata Ndërkombëtare e Punës, ndërtimi i objekteve miqësore me mjedisin pritet të krijojë 6.5 milion vende pune deri në vitin 2030. Tashmë përveç energjisë, “ndërtesat e gjelbëria” do të jenë perspektiva e re e dekadave të ardhshme../
Arkitekturë
Çfarë është arkitektura kinetike?
Dizajni kinetik është bërë një pjesë thelbësore e zhvillimit arkitektonik, nga shpikja e urave të lëvizshme në Egjiptin e lashtë deri te dhomat rrotulluese në shtëpinë e Sharifi-ha. Megjithatë, si arritëm nga kjo në këtë? Për të kuptuar konceptin e arkitekturës kinetike, le të hedhim një vështrim më të thellë në origjinën e saj.
“Kinetic” rrjedh nga fjala greke kinētikos, që do të thotë “lidhur me lëvizjen muskulare”, ndërsa përkufizimi arkitektonik është koncepti “lejimi i pjesëve të një strukture të lëvizin, pa zvogëluar integritetin strukturor”. me fjalë të tjera, është arkitekturë në formën e një trupi në lëvizje.
Një nga format më të hershme të arkitekturës kinetike është tenda e beduinëve, e përdorur në Afrikën e lashtë. Kjo strukturë elastike ftohëse është e adaptueshme ndaj klimës së shkretëtirës dhe urës së lëvizshme, një mekanizëm mbrojtës i zhvilluar në Egjipt dhe më vonë i përdorur zakonisht në shekullin e 15-të.
Megjithatë, arkitektët filluan të pranojnë konceptin e Arkitekturës Kinetike vetëm në fillim të shekullit të 20-të. Shembuj janë vizatimet e Yakov Chernikhov në Fantazitë arkitekturore dhe koncepti i pandërtuar i Thomas Gaynor për Ndërtesën Rotary në 1908, megjithatë këto botime ishin ende thjesht teorike.
Një projekt që u ndërtua ishte Villa Girasole nga inxhinieri i Marinës Angelo Invernizzi. E ndërtuar në vitin 1935, ajo është një shtëpi rrotulluese që ndjek lëvizjen e diellit për të maksimizuar nxehtësinë dhe dritën në brendësi. Girasole, e cila në italisht përkthehet në Luledielli, ndodhet në një bazë rrethore me diametër 44 metra dhe është një vepër e jashtëzakonshme arkitekturore e ndërtuar gjatë epokave të arkitekturës funksionaliste dhe futuriste.
Më vonë në shekullin e 20-të, arkitektët e zhvendosën fokusin e tyre në arkitekturën kinetike. Teori të tilla si Manifesti i Arkitekturës Mobile të Yona Friedman dhe Planifikimi Hapësinor i Qytetit, Pallati i Argëtimit të Cedric Price dhe Qyteti Plug-in i Peter Cooke u botuan. Megjithatë koncepti i arkitekturës kinetike u prezantua për herë të parë në vitin 1970 nga William Zuk, i cili botoi librin Kinetic Architecture. Kjo tërhoqi më tej interesin për konceptin kinetik ndërsa u zhvilluan shkenca kompjuterike dhe teknologjitë e ndërtimit.
Shembuj të tjerë përfshijnë shtëpinë Sharifi-Ha, e cila siguron vëllime banimi që rrotullohen për t’u kthyer në tarraca në verë dhe mbyllen në dimër, dhe Muzeu i Artit Milwaukee, me mburojën e tij të lëvizshme të diellit, i përbërë nga 72 pendë çeliku që palosen dhe shpalosen. sipas kohës së ditës, dhe Kulla Al Bahar, me një fasadë që ndjek lëvizjen e diellit për të çuar panelet e tekstilit me fije qelqi në formë ylli të hapen dhe mbyllen, duke mbrojtur banorët nga nxehtësia dhe shkëlqimi diellor.
Ka shumë shembuj të tjerë që shfaqin mundësitë e pafundme të arkitekturës kinetike, por në fund të fundit, dizajni kinetik ka ndikuar në ndërtesa në parametra të tillë si koha, moti, energjia dhe nevojat njerëzore që nuk janë statike, por më tepër dinamike. Si rezultat, dizajni kinetik i lejon ndërtesat të zhvillojnë sisteme komplekse që u përgjigjen nevojave të tyre të veçanta./Media Ndërtimi
Arkitekturë
Rizhvillimi “i shëmtuar” në Liverpool, fiton çmimin për ndërtesën më të keqe të Britanisë
Rizhvillimi i Lime Street në Liverpool nga studio britanike Broadway Malyan është emëruar ndërtesa e re më e keqe në vend në Kupën Carbuncle të këtij viti.
Organizuar nga revista e Mbretërisë së Bashkuar The Fence, gjyqtarët zgjodhën rizhvillimin e Lime Street si “ndërtesën e re shumë të keqe në Britani”, që kur konkursi u zhvillua për herë të fundit në 2018.
“Që nga shikimi i parë, dy nga paneli ynë e kishin këtë si përzgjedhjen e tyre numër një, dhe ndërsa lista e gjatë u ngushtua në një listë të ngushtë, kjo pjesë e tmerrshme e fatkeqësisë arkitekturore vazhdoi të qëndronte jashtë,” tha The Fence në njoftimin e çmimit.
Përfunduar në vitin 2019, dizajni i rizhvillimit të Broadway Malyan përmban panele metalike të gdhendura që përfshijnë një fasadë të rrugës që çon nga stacioni i trenit Liverpool Lime Street.
Panelet e gdhendura përshkruajnë ndërtesat shekullore që u shkatërruan për t’i hapur rrugë rizhvillimit, i cili tani përmban një hotel dhe strehim studentësh.
I ringjallur nga The Fence për vitin 2024, Carbuncle Cup synon të identifikojë ndërtesat më të këqija të Mbretërisë së Bashkuar. Ajo u drejtua çdo vit midis 2006 dhe 2018 nga revista e arkitekturës Building Design (BD)./Media Ndërtimi
Arkitekturë
Arkitektura e kontrollit: Peizazhet e çuditshme postmoderne të Koresë së Veriut
Rrokaqiejt postmodern bashkëjetojnë me monumente socialiste në shtetin e izoluar. Shumë prej fotografive janë të publikuara nga Agjencia Qendrore Koreane e Lajmeve dhe nuk kanë datë se kur janë bërë.
Ndërtesat e larta e shumëngjyrëshe shihen përreth një monumenti të vjetër në Phenian në Korenë e Veriut, 11 shtator 2018, shkruan Radio Evropa e Lirë.
Pamje gjatë natës e distriktit Songhua në lindje të Phenianit, në Korenë e Veriut. Fotoja është publikuar nga Agjencia Qendrore Koreane e Lajmeve (KCNA), por nuk ka datë se kur është bërë.
Udhëheqësi i Koresë së Veriut, Kim Jong Un, gjatë një vizite në një zonë të zhvilluar banimi në rrethin Huaseong në Korenë e Veriut, në këtë foto të publikuar më 6 prill 2024 nga Agjencia Qendrore Koreane e Lajmeve, KCNA.
Pamje e përgjithshme gjatë ceremonisë së hapjes së Fermës së Serës Ryonpho për të shënuar përvjetorin e themelimit të Partisë së Punëtorëve në pushtet, në Korenë e Veriut, në këtë foto pa datë, e cila u publikua më 11 tetor 2022 nga KCNA-ja./Media Ndërtimi
“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh
Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme
Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri
Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?
Një autostradë dixhitale do të ndërtohet mes Tokës dhe Hënës
Develon prezanton ekskavatorin tunelues DX235RTF-7
Liebherr blen 119 hektarë në SHBA për të ndërtuar një qendër logjistike
Epiroc përballet me sfida në tregun e ndërtimit
India do të shpenzojë 132 miliardë dollarë në infrastrukturë
Bulevardi i palmave dhe agrumeve në Vlorë, 3.4 milion euro për projektin
Ndërtuesi thotë se i përfundoi punët sipas kontratës te ‘Prishtina e Re’, 40 familje të një kompleksi mohojnë këtë, mbesin pa kushte jetese
Në Kosovë po prodhohen shtëpi të gatshme me beton të parafabrikuar [video]
Këto janë 5 kompanitë ndërtimore më të mëdha në Prishtinë, prinë Marigona Hill
Agroturizmi më i madh në Ballkan ndërtohet në Suharekë
Kush po i pengon hetimet në rastin “Brezovica” ku u sekuestruan 75 villa
Rruga A del këtë javë në tenderim, do të ketë gjashtë korsi
Pa e shkatërruar natyrën, lagjja Area34 vjen me shumë kasolla në liqenin e Batllavës
Lëndohen dy punëtor të ndërtimit pas rrëzimit të një plloçe në Kaçanik
Kompania kosovare “FORMON” krijon ventilatorë të frymëmarrjes
