Connect with us

Aktuale

Rritja ekonomike që nuk po sjell ndryshim

Published

on

Autoritetet vendore dhe ato ndërkombëtare prezantojnë shifra të ndryshme në lidhje me shkallën e rritjes ekonomike në Kosovë gjatë këtij viti.

Banka Botërore në raportin e saj të fundit për ekonominë në Ballkanin Perëndimor, potencon se rritja ekonomike në Kosovë për vitet 2018-2020 parashihet të arrijë në 4.8 për qind.

Në anën tjetër, parashikimet e Bankës Qendrore të Republikës se Kosovës, parashikojnë që norma reale e rritjes ekonomike do të luhatet në një interval prej 4.2 deri në 4.4 për qind.

Por, pavarësisht shifrave, ekspertë për çështje ekonomike dhe përfaqësues të komunitetit të biznesit, theksojnë se kjo rritje është e pamjaftueshme në aspektin e zhvillimit afatgjatë të Kosovës.

Në termat ekonomik, rritja ekonomike është rritja e prodhimtarisë, kapaciteteve prodhuese dhe të gjithë përbërësve tjerë të një ekonomie. Po ashtu, rritja ekonomike vjen për shkak të rritjes së fuqisë punëtore ose kapitalit.

Muhamet Mustafa, këshilltar i lartë në Institutin për Hulumtime Zhvillimore “RIINVEST”, thotë se viteve të fundit ka pasur një trend të rritjes, por dyshon se ky nivel i rritjes ekonomike mund të përmirësohet gjatë këtij viti për shkak të situatës aktuale politike.
“Frikësohem se nuk do mundësohet rritje më e madhe. Në rend të parë për shkak të një aktiviteti investiv, pasi ka shenja se investimet e huaja janë në rënie e gjithashtu edhe investimet vendore nuk janë në dinamikën e duhur“, thotë Mustafa.

“Në ekonomi, një rëndësi shumë të madhe e kanë pritjet e konsumatorëve dhe pritjet e bizneseve lidhur situatën ekonomike lidhur më stabilitetin politik dhe ekonomik”, thekson Mustafa për Radion Evropa e Lirë.

Edhe drejtori ekzekutiv i Odës Ekonomike Amerikane në Kosovë, Arian Zeka, thotë se është inkurajues fakti se Kosova që nga shpallja e pavarësisë në vitin 2008, ka pasur nivel më të lartë të rritjes ekonomike.

Madje vitin e kaluar norma e rritjes ekonomike në Kosovë, ka qenë më e lartë, krahasuar me vendet e rajonit.

Por, sipas tij, në ekonominë e Kosovës ka qenë e padukshme kjo rritje për shkak se Kosova ka bazën më të ulët nga kalkulohet rritja ekonomike.
Pavarësisht kësaj, shprehet ai, norma mesatare e rritjes ekonomike, e parashikuar për këtë vit është e pamjaftueshme dhe pa ndikim në mirëqenien e qytetarëve të Kosovës.

“Vendi duhet të bëjë shumë më tepër në aspektin e tërheqjes së investimeve të huaja direkte, të shfrytëzojë të gjitha potencialet e saja ekzistuese për të tërhequr investimet e huaja direkte dhe më pas të performojë tutje me listën e të bërit biznes dhe të eliminojë problemet të cilat janë raportuar për gjithë vitet”, shprehet Zeka.

Në anën tjetër, për të pasur një zhvillim më të qëndrueshëm ekonomik, ulje të shkallës së papunësisë dhe rritje të eksportit të produkteve vendore, rritja ekonomike duhet të arrijë deri në shtatë për qind, thotë Muhamet Mustafa.

“Për Kosovën është me rëndësi një rritje deri në shtatë për qind, rritje kjo që do të zgjaste më tepër se një dekadë në mënyrë që Kosova ta dyfishojë Bruto Produktin Vendor (BPV)”, thekson Mustafa.

“Me dyfishimin e Bruto Produktit Vendor, Kosova kalon në zonën e vendeve të zhvilluara, u ikë tipareve të një ekonomie të pazhvilluar, merr tipare të një ekonomie evropiane dhe adreson me sukses problemet e saj zhvillimore dhe problemet e saj sociale”, shprehet Mustafa.

Në mënyrë që të ketë rritje më të madhe ekonomike, Arian Zeka, thotë se institucionet kompetente duhet të krijojnë ambient më të përshtatshëm për të bërë biznes.
“Është çështje shumë relative nëse flasim për 0.5 për qind më shumë ose më pak. Por, ajo çka duhet të bëhet dhe vërehet është të kemi një rritje ekonomike tetë për qind ose atë që ekspertët gjithmonë thonë një shifër dy shifrore”, thotë Zeka.
Ndryshe, në një raport të Bankës Botërore, të publikuar vitin e kaluar, është thënë se vendeve të Ballkanit Perëndimor,përfshirë edhe Kosovën, do t’iu duhen deri në gjashtë dekada, në mënyrë që nivelet e të ardhurave të kapin ato të Bashkimit Evropian.

 

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending