Connect with us

Aktuale

Shtrirja e pasurive nëntokësore të Kosovës

Published

on

Debati i ditëve të fundit mbi marrëveshjen finale ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, ka ngjallur interesim të madh tek politikanët, por edhe qytetarët.

Ndërkaq kur flitet për temën mbi korrigjim të kufijve apo shkëmbimin e territoreve, ajo që më shumë përmendet janë pasuritë e Kosovës, në pjesën veriore të territorit.

Përveç liqenit artificial të Ujmanit, Trepça dhe pasuritë e saj janë temë diskutimi. Por, si janë të shtrira pasuritë nëntokësore të Trepçës, bazuar në hulumtimet dhe studimet e kryera nga ekspertët dhe si janë të shtrira ato në pjesën tjetër të Republikës.

Pasuria e Trepçës vlen dhjetëra miliarda euro, nga rezervat dhjetëra milionëshe që i ka të plumbit dhe zinkut, por jo vetëm. Në 4 minierat e Leposaviqit, nga të cilat dy janë joaktive, ndodhen rreth 7% të rezervave të plumbit dhe zinkut, ndërsa në pjesën tjetër të Republikës, konkretisht në minierën e Stan Tërgut, atë të Artanës dhe minierat tjera me vendburime janë rreth 93% e pasurisë nëntokësore.

Kështu thotë drejtorit menaxhues i Trepçës, Miftar Hyseni, sipas studimeve të bëra nga ekspertët e Trepçës.

“ 39-40 milion janë e minierës së Stan Tërgut, janë 21 deri në 22 milion në vendburimet e minierës së Artanës, Kishnicës, Badovcit etj, që në përqindje kjo i bie 33 % dhe 7-8 milion janë në minierat e Bellobërdos , Cërnacit dhe minierat tjera që nuk janë aktive atje që i bie rreth 7 % të rezervave të tërësishme”, tha Hyseni.

Edhe drejtues të Sindikatës i pohojnë shifrat e njëjta, duke u bazuar në këto dy studime nga ekspertët e Trepçës. Por ata nuk pajohen me studimin e fizibilitetit të AKP’së të bërë para dy vjetësh.

Sipas, Shyqyri Sadikut – Kryetar i Sindikatës së Trepçës, përveç plumbit e zinkut, thuhet se janë rreth 82 minerale që nxirren nga vendburimet e Trepçës.

“Deri më tash nga vendorët është bërë një studim fizibilitet 2006, diku kanë qenë rreth 60 milion ton rezerva të plumb zinkut, në minierat e Kosovës në këtë rast po flas, dhe është bë një fizibiltiet në vitin 2010 që janë definu të tilla rezervat që e potencova edhe ma herët, atje rezervat sillen diku prej 4 milion e 431 mijë ton, që në % është 7.54 %, ndërsa rezervat në pjesën knej tu e marrë minierën e Stand Tërgut që dominon me 67.9 % dhe miniera e Artanës me minierat e Kishnicës dhe Hajvalisë i ka me 24.5 %, ose me ton, Stan Tërgu me minierat përreth i ka 39 milion de 901 mijë ton, ndërsa minierat i kanë 14.4 milion ton rezerva”, tha Sadiku.

Përfaqësuesit e Trepçës thonë se Trepça mund të bëhet shtyllë e zhvillimit ekonomik të vendit, vetëm se duhen bërë investime.

”Për këtë duhet me investu, duhet me u marrë çështja e Trepçës shumë serioze duhet në rend të parë me u zhvillu minierat, me u rrit prodhimi në miniera për me pas metalurgji e pastaj me i zhvillu metalurgjitë”, tha Hyseni.

Hyseni thotë se shkritorja në Zveçan është tërësisht jashtë funksionit, por që me një investim prej rreth 90 milionë eurosh, mund të ndërtohet një shkritore e re, që do ta rriste edhe më shumë vlerën e pasurive nëntokësore të Trepçës.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending