Connect with us

Aktuale

Bizneset humbin miliona si pasojë e ndaljes së rrymës

Published

on

Bizneset prodhuese në Kosovë vazhdojnë të përballen me furnizim jo të rregullt me energji elektrike.

Në vit, sipas hulumtimeve të bëra, humbjet ekonomike për shkak të furnizimit të pasigurt me energji elektrike thuhet se shkojnë deri në 300 milionë euro në vit.

Disa nga bizneset prodhuese kanë bërë investime vetanake, kryesisht kanë blerë gjeneratorë si dhe kanë bërë investime në ndërtimin e lartëpërçuesve për të pasur furnizim të rregullt me energji elektrike.

Sipas një hulumtimi të Odës Ekonomike të Kosovës për një vit kostot shtesë nga investimet që bizneset bëjnë për të pasur furnizim të rregullt me energji elektrike, shkojnë deri në 300 milionë euro.

Kompania Pestova, e cila merret me përpunimin dhe prodhimin e patates, për t’iu ikur problemeve të mungesës së energjisë elektrike, kohë më parë kishte ndërtuar një lartëpërçues.

Pronari i kësaj kompanie, Bedri Kosumi tregon për Radion Evropë e Lirë se të gjitha këto investime për të hyrë në kategorinë A plus, që nënkupton furnizim pa ndërprerje me energji elektrike, ka shpenzuar deri në 243 mijë euro.

“Me këto investime të bëra tani kemi furnizim të rregullt me energji elektrike. Ne jemi në kategorinë A plus dhe parapaguajmë 25 për qind të energjisë së harxhuar në vit, pra 25 për qind e parave janë të bllokuara. Nëse nuk do të ishim në këtë kategori do të ishte e pamundur të mendohet të punohet me furnizim jostabil me energji elektrike. Një ndërprerje e paparalajmëruar e energjisë shkakton dëme të mëdha të makinerisë me të cilën punohet”, thotë Kosumi.

Kosova përgjatë viteve është duke u ballafaquar me furnizim jostabil me energji energjike.

Ndërprerjet e kohëpaskohshme të energjisë elektrike paralajmërohen përmes njoftimeve zyrtare nga Distribucioni i Furnizimit me Energji Elektrike (KEDS). Aty tregohet për kohën dhe regjionet se kur do të ndërpritet energjia elektrike.

Si arsye kryesore e mungesës se këtij produkti në Kosovë vazhdimisht theksohet vjetërsia e termocentraleve në Kosovës. Termocentrali A daton që nga vitet e 60-ta, ndërsa termocentrali Kosova B nga vitet 80-ta.

(Video nga arkivi: Banorët e fshatit Dardhishtë të komunës së Obiliqit, përballen me ajër të ndotur, që shkaktohet nga tymi dhe hiri që lëshojnë dy termocentralet, Kosova A dhe B)

Kjo mungesë e energjisë elektrike është një problem mjaft shqetësues për bizneset prodhuese, thotë për Radion Evropa e Lirë drejtori ekzekutiv i Klubit të Prodhuesve të Kosovës, Astrit Panxha.

“Furnizimi jo i rregullt me energji elektrike dhe jokonsistenca në kualitetin e energjisë, po shkakton probleme të mëdha te prodhuesit. Një raport që është publikuar nga USAID tregon që humbjet nga energjia elektrike për prodhuesit në Kosovë, që sillen rreth 300 milionë euro në vit, që nënkupton nëse marrim parasysh eksportet tona janë diku rreth 300 milionë euro, atëherë çdo euro që e ftojnë prodhuesit nga eksportet duhet ta shpenzojnë për të mbuluar koston e humbjes nga energjia elektrike”, thotë Panxha.

Pasiguria me furnizim me energji elektrike, shton Panxha, është një nga kufizimet kyçe për zhvillimin e sektorit prodhuese në Kosovë.

“Mungesa e energjisë elektrike po shkakton probleme të mëdha edhe në konkurueshmërinë e produkteve të Kosovës sepse me një kosto të lartë të energjisë elektrike nuk mund të jesh konkurrent në treg me produktet që vinë nga rajoni apo Bashkimi Evropian”, thotë Panxha.

Ndryshe, pas më shumë se një dekadë përgatitjesh në fund të vitit të kaluar Qeveria e Kosovës kishte arritur të nënshkruajë marrëveshjen komerciale më kompaninë amerikane “Contour Global”, për ndërtimin e Termocentralit “Kosova e Re”.

Ky termocentral thuhet se garanton pavarësi energjetike dhe siguri të vazhdueshme me energji elektrike. Termocentralit “Kosova e Re”, parashikohet të vihet në punë në vitin 2023.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending