Aktuale
Si arkitektura po mundohet ta luftojë racizmin në SHBA
Rreth Shteteve të Bashkuara, qytetet po heqin statujat që simbolizojnë historinë raciste të kombit. Por, sapo të bien, çfarë do t’i zëvendësojë? Si e përcjellni atë histori pa e reflektuar atë në mënyrë jo kritike?
Kjo është një pyetje që dizajneri dhe aktivisti Bryan C. Lee Jr në New Orleans është duke u përpjekur që t’i përgjigjet. Ai ju ka kërkuar artistëve, historianëve dhe qytetarëve të New Orleans të imagjinojnë simbole të reja për një qytet që ende ballafaqohet me pabarazinë dhe trashëgiminë e tij.
Projekti, i quajtur “Monumente letre”, do të sjellë një sërë posterash të suvatuara në të gjithë qytetin që detajojnë njerëzit, vendet, ngjarjet dhe lëvizjet e historisë 300-vjeçare të qytetit. Këtë fundjavë, Lee po projekton artin dhe historitë që ai ka mbledhur deri më tani mbi bazën e ish-statujës së Robert E. Lee në New Orleans, e cila u hoq në maj.
Projekti është veçanërisht në kohë. Fundjavën e kaluar, shpërtheu dhunë mes supremacistëve të bardhë që protestonin për largimin e një statuje të shquar të Robert E. Lee në Charlottesville të Virxhinias dhe kundër-protestuesve. 34 persona u plagosën dhe një grua u vra kur një furgon u fut në turmën e protestuesve.
“Ne e pamë atë dy muaj më parë. Ne pamë të njëjtin njerëz në rrugët tona me AK-47, duke bërtitur”, thotë Lee për protestuesit në New Orleans, kur monumentet e qytetit u hoqën. “Nuk është thjesht mënyra se si individët mbajnë ideologjinë, por është më shumë për mënyrën se si individët e futin ideologjinë e tyre në hapësira dhe vende ku të gjithë ne i frekuentojmë. Për ne, projekti i ‘Monumenteve të Letrës’ është ende i rrënjosur në faktin se këto simbole të shtypjes duhet të kundërshtohen nga simbolet e atyre njerëzve që kanë luftuar kundër asaj shtypjeje “.
“Monumentet e letrës” janë një nga iniciativat e para të kompanisë së dizajneve “Colloqate Design” të cilën Lee e filloi këtë pranverë. Ish drejtori i vendit dhe dizajnimit qytetar në Këshillin e Artit të Nju Orleans, Lee, u degëzua për të bashkuar përpjekjet e tij për të luftuar racizmin që beson se është i ngulitur në mjedisin e ndërtuar. Për shkak se arkitektët dhe inxhinierët shpesh janë të paktën pjesërisht përgjegjës për këto pabarazi, ai beson se i bie atyre që ta korrigjojnë atë.
Emri i firmës rrjedh nga filozofia Lee e “arkitekturës kolektive”, ku ndërtesat veprojnë si një gjuhë për veten e tyre – një që mund të manipulohet nga ata që dinë ta përdorin atë në kurriz të atyre që nuk e bëjnë. Kjo mospërputhje mund të shihet në sheshet publike të New Orleans dhe Charlottesville, ku statujat e Konfederatës kanë qëndruar për dekada të tëra.
Puna e arkitektëve dhe projektuesve që i krijuan këto vende ishin “vendimet 100-vjeçare”, thotë Lee. “Kur marrim vendime që mishërojnë urrejtjen, nëse duam të themi apo jo, kjo lejon që shoqëria të rritet përgjatë këtyre kornizave. Puna jonë duhet të jetë t’i njohim ato dhe t’i kundërvihemi atyre dhe të prodhojmë gjëra që ngrenë mirëqenien e pjesëtarëve që shërbejmë “.
You must be logged in to post a comment Login