Connect with us

Aktuale

Rritet borxhi publik i Kosovës

Published

on

Borxhi publik i Kosovës gjatë këtij viti ka shënuar rritje, por megjithatë mbetet i ulëti krahasuar me vendet e rajonit.

Sipas raportit “Të dhënat tre-mujore mbi Borxhin e Përgjithshëm, tremujori i katërt 2017”, prezantuar nga Ministria e Financave, deri në fund të kësaj periudhe, borxhi publik ka arritur në 996.42 milionë euro nga 852.74 milionë euro sa ishte në periudhën e njëjtë të vitit të kaluar. Shprehur në përqindje, ky borxh ka arritur 16.63 për qind të Produktit të Brendshëm Bruto (PBB).

Borxhi ndërkombëtar në fund të vitit 2017 arriti në 422.15 milionë euro, ku 365.18 milionë euro shfrytëzohen nga qeveria për nevojat e nivelit qendror, ndërsa 56.97 milionë euro është borxh i nën-huazuar.

Më së shumti borxh ndërkombëtar Kosova për vitin 2017 i ka Fondit Monetar Ndërkombëtar në shumën prej 160.77 milionë euro, ndjekur nga Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim në vlerë prej 158.32 milionë euro, kurse pjesën tjetër e përbënë KfW-ja me 54.81 milionë euro, Agjencia Ndërkombëtare për Zhvillim me 41.12 milionë euro dhe UniCredit me 7.04 milionë euro, shkruan Telegrafi.

Ndryshe, sipas Ligjit për Borxhet Publike, në asnjë rast shuma e papaguar e borxhit të përgjithshëm, nuk duhet të tejkalojë dyzet për qind të PBB-së.

Në rast se borxhi e tejkalon këtë përqindje, atëherë Qeveria duhet t’i paraqesë Kuvendit strategjinë për të kthyer Borxhin e Përgjithshëm nën pragun dyzet për qind.

Edhe profesori universitar i ekonomisë, Sejdi Rexhepi, konsideron se shuma e borxhit aktual nuk është e lartë, por mund të paraqitet problematikë nëse me kohë nuk parashihen burime të sigurta për kthimin e tyre.

“Borxhi publik i Kosovës akoma është brenda kufijve ligjorë por edhe si i tillë mund të paraqitet problematikë, nëse me kohë nuk parashihen burime të sigurta për kthimin e tyre. Prandaj, qeveria duhet të jetë shumë e kujdesshme me huazimet e fondeve, pa marrë parasysh shkallen kamatore”, tha për Telegrafin ai.

Rexhepi tërheq vërejtjen se struktura kohore e kthimit të borxhit duhet të jetë mirë e projektuar në mënyrë që kthimi i tyre të mos shoqërohet me problem të cilat mund të shpien edhe deri të paaftësia e shtetit për t’i përmbush detyrimet e veta.

“Ndonëse Kosova ka nevojë për huazime financiare afatgjate për nxitje dhe zhvillim ekonomik, struktura kohore e kthimit duhet të jetë mirë e projektuar në mënyrë që kthimi i tyre të mos shoqërohet me problem të cilat mund të shpien edhe deri të paaftësia e shtetit për t’i përmbush detyrimet e veta ndaj të tjerëve, e njohur si bankrot i shtetit, siç ka ndodh me shumë vende”, tha ai.

Sipas Rexhepit para se të vendoset për hyrje në një borxh qeveria qendrore apo ajo lokale duhet të përcaktojnë mirë strategjinë zhvillimore dhe të definoj programet dhe projektet me rëndësi primare të cilat kërkojë fonde shtesë.

“Prioritetet e përcaktuara një herë duhet të jenë të qëndrueshme kurse ndryshimet eventuale duhet të bëhen vetëm për të përmirësuar përkatësisht për t’i azhurnuar ato në pajtim me rrethanat e reja. Çdo ndryshim i paarsyeshëm i prioriteteve bazë të aprovuara njëherë ka për pasojë ngecjen në zhvillim dhe mundësinë e orientimit jo racional të fondeve”, tha Rexhepi për Telegrafi.

Zëdhënësi i Ministrisë së Financave, Muharrem Shahini, ka thënë se rritja e borxhit shtetëror është në përputhje të plotë me nevojat buxhetore dhe se indikatorët e borxhit janë në nivele relativisht të ulëta dhe stabil.

“Niveli i borxhit në të ardhmen do të vazhdoj të lëvizë në të njëjtin drejtim dhe masë sikurse edhe nevojat e Qeverisë për financim. Rritja e borxhit shtetërorë të Republikës së Kosovës është në përputhje të plotë me nevojat buxhetore dhe planet zhvillimore të Qeverisë të paraqitura në Kornizën Afatmesëm të Shpenzimeve (KASH). Indikatorët e borxhit janë në nivele relativisht të ulëta dhe stabil”, tha Shahini për Telegrafi.

Fondet e huazuara sipas tij, janë destinuar në sektorë të duhur.

“Fondet e huazuara nga institucionet ndërkombëtare janë të zotuara kryesisht për sektorin e ujit dhe trajtimit të ujërave të zeza, infrastrukturë rrugore dhe hekurudhore, si dhe energji. Duke pasur në konsideratë se sektorët e lartë përmendur janë prioritete të Qeverisë konsiderojmë se këto fonde janë destinuar në sektorë të duhur”, tha Shahini.

Ai ka thënë se huazimet nuk e rëndojnë Buxhetin e Kosovës dhe se këto rrjedhin deficiti dhe planet zhvillimore.

“Rëndimi i buxhetit do të jetë proporcional me huazimet që do të realizohen në të ardhmen nga Qeveria e Kosovës. Kjo do të varet drejtpërdrejt nga nevojat për huazim të cilat rrjedhin nga deficiti dhe planet zhvillimore”, tha Shahini.

Edhe pse borxhi është rritur mbi 143 milionë euro në vitin 2017, niveli i Borxhit të Përgjithshëm e bën Kosovën vendin me shkallën më të ulët të borxhit publik në rajon, gjë që mesatarja e këtij borxhi në vendet e Evropës Juglindore është mbi 55 për qind të PBB-së.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending