Connect with us

Aktuale

Një numër mbresëlënës femrash kanë dhënë kontribut të rëndësishëm në arkitekturë

Published

on

Në Ditën Ndërkombëtare të Gruas, njerëzit në mbarë botën festojnë arritjet sociale, ekonomike, kulturore dhe politike të grave duke rritur ndërgjegjësimin për luftën e vazhdueshme për barazi gjinore. Është një ditë për të njohur kontributin e grave në shoqëri dhe për të reflektuar mbi barrierat që gratë vazhdojnë të përballen në ndjekjen e barazisë. Është koha për të nderuar arritjet e grave, për të bërë thirrje për barazi gjinore dhe për të ndërmarrë veprime për të krijuar një botë më të barabartë për të gjitha gjinitë.

Megjithëse sektori i arkitekturës është parë tradicionalisht si i dominuar nga meshkujt, një numër mbresëlënës femrash kanë dhënë kontribut të rëndësishëm dhe kanë arritur sukses të madh në këtë fushë. Këto arkitekte femra, të cilat kanë kapërcyer sfidat me të cilat u përballën, janë kthyer në figura me ndikim në industri, duke dëshmuar se gjinia nuk duhet të jetë pengesë për suksesin në asnjë profesion. Arritjet e tyre janë një dëshmi e faktit se diversiteti dhe gjithëpërfshirja çojnë në inovacion, kreativitet dhe përparim.

Zaha Hadid

Zaha Hadid ishte një arkitekte irakiano-britanike e cila u njoh si një nga figurat ikonike të grave në arkitekturën e fundit të shekullit të 20-të dhe fillimit të shekullit të 21-të. Ajo ishte një arkitekte, biznesmene dhe mësuese vizionare që la vepra të jashtëzakonshme pas vdekjes së saj në vitin 2016. Ajo studioi matematikë në Universitetin Amerikan të Bejrutit përpara se të transferohej në Londër për të studiuar në Shkollën e Arkitekturës së Shoqatës së Arkitekturës. Ajo studioi me arkitektë ikonë të ardhshëm si ajo, si Rem Koolhaas, Elia Zenghelis dhe Bernard Tschumi. Pas diplomimit nga universiteti, Hadid hapi firmën e saj arkitekturore, Zaha Hadid Architects, në Londër në vitin 1980.

The Guardian e përshkroi atë si “Mbretëresha e kurbës”, e cila “çliroi gjeometrinë arkitekturore, duke i dhënë asaj një identitet krejtësisht të ri shprehës”. Hadid e vëren arkitekturën si një art që merret me përvojat emocionale njerëzore si kënaqësia, lumturia, etj. Frymëzimi i saj i dizajnit vjen nga vëzhgimi i natyrës, njerëzve dhe qytetit. Në një nga intervistat e saj, Hadid tha: “Njerëzit pyesin ‘pse nuk ka linja të drejta, pse nuk ka 90 gradë në punën tuaj?’ Kjo ndodh sepse jeta nuk është bërë në një rrjet.” Ajo u bë gruaja e parë individuale që iu dha Medalja Mbretërore e Artë nga Instituti Mbretëror i Arkitektëve Britanikë. Hadid ishte gruaja e parë që mori Çmimin e Arkitekturës Pritzker në 2004. Gjithashtu, ajo u bë gruaja e parë që iu dha individualisht Medalja Mbretërore e Artë nga Instituti Mbretëror i Arkitektëve Britanikë. Hadid mori çmimin pas vdekjes së Qendrës Rafik Hariri të Këshillit Atlantik për Arritjen Jetësore të Lindjes së Mesme.

Winka Dubbeldam

Arkitektja me origjinë holandeze Winka Dubbeldam është ndër gratë arkitekte më të suksesshme. Ajo themeloi Archi-tectonics, firmën e saj arkitekturore, në 1994. Firma tani operon globalisht në të gjitha llojet e ndërtesave dhe drejtohet nga Dubbeldam dhe partneri i saj i biznesit, Justin Korhammer. Për shkak të përdorimit të materialeve të qëndrueshme, metodave inovative të ndërtimit dhe teknikave dixhitale, ajo ka marrë vlerësime të shumta për projektet e saj arkitekturore.

Arkitektonika e përshkruan veten duke bërë “[…] punë inovative multidisiplinare [që] kombinon procese të avancuara të projektimit dixhital, kërkime rigoroze dhe metoda të reja fabrikimi në shkallë për të krijuar ndërtesa të zgjuara dhe forma më të shëndetshme të jetesës urbane. [Arkitektonika] krijon mjedise, ndërtesa dhe sisteme urbane të drejtuara nga konceptet që nxisin mënyra më të drejta dhe të qëndrueshme jetese.” Në përputhje me këtë, në një intervistë të vitit 2018, Winka Dubbeldam deklaroi të kuptuarit e saj se çfarë do të thotë të jesh arkitekt: “Rishkrimi dhe inovacioni i dizajnit arkitekturor dhe strukturave të tij kërkon një ndryshim revolucionar në të menduarit se si konceptohet tani arkitektura. Nga nocioni që një ndërtesë është një përbërje e elementeve të standardizuar si kolonat, dyshemetë dhe muret, ne duhet të rimendojmë një ndërtesë që përbëhet nga komponentë gjenerues të personalizuar në masë. Këta përbërës kanë natyrë organike dhe i ngjajnë trupit të njeriut në kompleksitetin dhe përshtatjen e tij natyrale. Duke i bërë komponentët më integralë dhe më inteligjentë, profesioni njerëzor përshtatet më tepër sesa lejohet, ndërveprues dhe jo pasiv.

Kazuyo Sejima

Kazuyo Sejima është një arkitekte e njohur japoneze me çmime dhe nderime të shumta për veprat e saj të veçanta. Ajo ka lindur në vitin 1956 në Ibaraki të Japonisë. Si fëmijë, ajo pa një fotografi të një shtëpie të krijuar nga arkitekti i famshëm Kazuo Shinohara dhe bukuria e saj e mahniti atë deri në atë pikë sa vendosi të studionte arkitekturë në universitet. Ajo e arriti këtë qëllim në vitin 1979 duke u diplomuar në Universitetin e Grave në Japoni. Pas diplomës së saj bachelor, ajo përfundoi Diplomën Master në arkitekturë në 1981. Në 1987, ajo themeloi Kazuyo Sejima & Associates. Punimet e saj fillestare solo pasqyrojnë një tërheqje ndaj kalueshmërisë dhe neutralitetit. Me fitimin e shpejtë të njohjes kombëtare për punën e saj, Sejimai fitoi çmimin Arkitekti i Ri i Vitit në 1992. Sejima është e njohur për linjat e saj të pastra dhe përdorimin e konsiderueshëm të materialeve të rëndësishme, duke përfshirë xhamin, mermerin dhe metalin. Duke ndjekur idealet moderniste, arkitektja organizon strukturat e saj në stilin e saj të veçantë. Sheshat dhe kubet janë format e saj të preferuara dhe mund t’i gjeni praktikisht në të gjitha veprat e saj.

Në 1995, ajo bashkëthemeloi SANAA (Sejima dhe Nishizawa and Associates) me Ryue Nishizawa dhe puna e tyre së bashku fitoi më shumë famë. Punimet e SANAA patën një ndikim të rëndësishëm në përcaktimin e arkitekturës japoneze të shekullit të 21-të. Veprat e Sejima-s si individualisht ashtu edhe brenda SANAA-s u vlerësuan me çmime të ndryshme. Sejima ishte gruaja e dytë që iu dha Çmimi Pritzker, së bashku me Nishizawa.

 

Aktuale

Asociacioni i Arkitektëve të Kosovës organizon kuvendin zgjedhor

Published

on

Të nderuar anëtarë të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, duke u bazuar në Ligjin Nr. 06/L-043, për Lirinë e Asocimit ne Organizata Joqeveritare dhe Nenit 26, të Statutit të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, të vitit 2022, shpallë Zgjedhjet e rregullta për Kryetarin e a-a-k.

KUVENDI ZGJEDHOR i a-a-k, do të mbahet:

Datë: 23.05.2024 (E Enjte)

Ora: 17:00 h

Vendi: MODELARIUMI në Fakultetin e Arkitekturës në UP-ë.

Ftohen, të gjithë anëtarët e Asociacionit të Arkitëktëve të Kosovës që të marrin pjesë në kuvendin zgjedhor, dhe në frymën e konkurencës së lirë dhe kandidimit, të shprehin vullnetin e tyre për tu kandiduar për pozitën e kryetarit të a-a-k, duke u mbështetur në nenin 32, të Statutit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

“Reagim ndaj shkrimeve të pasakta dhe tendecioze rreth nënshkrimit të kontratës me Arkitektin e Qytetit”

Published

on

Komuna e Prishtinës ka reaguar ndaj shkrimeve rreth nënshkrimit të kontratës me Arkitektin e Qytetit”

Me datën 13 maj 2024 është publikuar një shkrim me titull “Tre muaj para se të regjistrohej në ARBK, kompania Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit nënshkroi kontratën me Komunën e Prishtinës” nga një prej portaleve lokale, dhe po të njëjtat informata të pasakta e tendencioze janë shpërnda nga eksponentë politik të caktuar.

Kryeqyteti informon qytetarët se ky artikull dhe shkrimet pasuese janë të pasakta dhe se:

  • Konsorciumi i kompanive fituese kanë qenë të regjistruara pranë ARBK shumë kohë më parë
  • Procesi i tenderimit të Shërbimit të Arkitektit të Kryeqytetit është vlerësuar tri (3) herë nga OSHP, si proces i rregullt dhe në përputhje me ligjin.
  • Procesi i tenderimit është zhvillu përmes sistemit elektronik “EPROKURIMI” dhe të gjitha të dhënat digjitale janë në dispozicion për të vërtetuar rregullsinë e procesit

Më poshtë është shpjeguar në hollësi procesi.

Aktiviteti i prokurimit me titull “Konsulencë për themelimin e Shërbimit të Arkitektit të Kryeqytetit për nevojat e Komunës së Prishtinës” me nr. të prokurimit 616-22-7431-3-1-2, është publikuar me datën 21.07.2022. Pra aktiviteti ka filluar në korrik të vitit 2022 dhe ka përfunduar rreth 1 vit më pas apo më 27.06.2023 kur është nënshkruar kontrata, ndërsa kontrata e nënshkruar si e tillë përmes kësaj procedure aktualisht është në zbatim e sipër. Procedura si e tillë është zhvilluar në dy faza, ku kanë marrë pjesë gjithsej 6 tenderues (operatorë ekonomik ose grupe të operatorëve ekonomik). Gjatë aktivitetit të prokurimit janë shtjerrë të gjitha procedurat sipas mjeteve juridike në dispozicion. Mbi të gjitha kjo lëndë është trajtuar tri (3) herë nga OSHP dhe nënshkrimi i kontratës është manifestuar vetëm pas rikonfirmimit përmes vendimit të tretë të Panelit Shqyrtues në OSHP.

Sa i përket pretendimit se është nënshkruar kontratë me një operator ekonomik që nuk ka qenë i regjistruar në ARBK, duhet theksuar faktin që kontrata është nënshkruar me datë 27.06.2023 nga të dy palët kontraktuese dhe jo me datë 27.03.2023 sikurse është pretenduar. Kontrata është nënshkruar në tri kopje origjinale, por në njërën kopje të kontratës me rastin e nënshkrimit të kontratës, operatori ekonomik ka bërë gabim teknik ku në vend të numrit 6 ka shënuar numrin 3. Megjithatë ky gabim menjëherë është reviduar ndërsa data e nënshkrimit është evidentuar saktë (27.06.2023). Pra data e nënshkrimit të kontratës është 27.06.2023 dhe ky fakt është i pakontestueshëm për cilëndo palës me interes juridik. Data e nënshkrimit 27.06.2023 mund të konfirmohet edhe nga sistemi elektronik EPROKURIMI. Vlen të shtohet po ashtu se njoftimi për dhënie të kontratës është publikuar me datë 27.06.2023 ndërsa njoftimi për nënshkrim të kontratës është publikuar me datë 29.06.2023. Pra thjesht ka qenë e pamundur që të nënshkruhet kontrata në muajin mars 2023 sikurse pretendohet. Me këtë rast duhet kuptuar faktin që procedura e prokurimit zhvillohet hap pas hapi në përputhje me dispozitat ligjore në fuqi. Pra nuk mund të kalohet në hapin e radhës pa përmbushur me sukeses hapi paraprak. Gjithashtu, siç u tha më sipër, ky aktivitet është trajtuar tri (3) herë nga OSHP ku vendimi i parë nga OSHP është marrë me datë 02.02.2023, vendimi i dytë me datë 22.05.2023 ndërsa vendimi i tretë dhe i fundit me datë 26.06.2023 me ç’rast është mundësuar edhe nënshkrimi i kontratës me datë 27.06.2023.

Më tutje, grupi i operatorëve ekonomik të kontraktuar “Anarch Sh.P.K. & Ardi CC L.L.C.” kanë qenë të regjistruar kohë më parë. “Anarch” Sh.P.K. si anëtar i konsorciumit ekonomik është themeluar 17.10.2018 ndërsa anëtari tjetër i konsorciumit “Ardi CC” Sh.P.K. është themeluar me datë 29.04.2008. Pra, që të dy kompanitë kanë vite përvojë pune dhe nuk janë regjistruar tre muaj para nënshkrimit të kontratës siç pretendohet në shkrimet tendencioze. Pas shpalljes fitues në procesin e tenderimit, dy kompanitë kanë krijuar shoqërinë me përgjegjësi të kufizuar “Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit” për zbatim të kontratës dhe këtë e kanë regjistruar në ARBK me 27.06.2023, si një subjekt i përbashkët për qëllime të zbatimit të kësaj kontrate. Edhe nga të dhënat publike të ARBK mund të konfirmohet se shoqëria e konsorciumit “Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit” përbëhet nga dy operatorët ekonomik tenderues që janë “Anarch” Sh.P.K. dhe “Ardi CC” L.L.C.

Pra nuk qëndrojnë aspak pretendime sipas të cilave kinse është nënshkruar kontratë me një operator të paregjistruar në ARBK.

Bashkëngjitur do të gjeni disa kopje të dokumenteve që i faktojnë të dhënat e mësipërme, të cilat edhe janë në dispozicion publik në EPROKURIMI dhe në ARBK./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Inxhinierët në Shqipëri i kthehen protestave kundër krijimit të urdhrave profesional

Published

on

Një grup profesionistësh protestuan sot paradite para Kuvendit, kundër projektligjit për krijimit e urdhrave profesional të inxhinierit dhe të inxhinierit hidroteknik.

Ata përsëritën arsyet pse këta urdhra nuk i shërbejnë profesionit, madje synojnë të marrin atribute të cilat aktualisht janë të rregulluara me ligj.

“Ne tashmë operojmë nëpërmjet licencimit që marrim nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë ndërkohë që një grup njerëzish pretendojnë të marrin në dorë licencimin e inxhinierëve dhe ta kalojnë nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë në duart e një grupi individësh”,-shprehet Dëshira Mena, drejtuese e Unionit të Inxhinierëve Shqiptarë.

Ajo ngre pikëpyetje edhe për procesin e financimit.

“Ata kërkojnë që vitin e parë të punës të marrin 1.2 milionë euro nga buxheti i shtetit. Po vitet e tjera, si do të vazhdojë kjo histori?”

Sipas tyre, procesi i konsultimit me grupet e interesit nuk funksionoi siç duhet.

“Të gjitha shoqatat janë shoqata që të paktën grupi maksimal i tyre mund të arrijë në 30-40 individë. Ndërkohë që nuk kanë informuar asnjë nga grupi i interesit që të paktën nga një llogari që ne kemi bërë janë diku te 14 mijë deri në 15 mijë inxhinierë të të gjitha fushave. Të paktën rreth 4 mijë janë të licencuar, por asnjë nga këta nuk është informuar nga ata që duhet të informojnë, nga ata që duan të bëjnë një ligj të cilët duan të fusin duart si në profesion ashtu edhe në buxhet të shtetit’,-shprehet Gjergji Caca.

Sipas inxhinierëve, kjo fushë menaxhon 70% të ekonomisë, ndaj menaxhimi nga një ent i posaçëm do të sillte situatë shkatërruese.

“Të krijosh një ent dhe të gjithë strukturën e menaxhimit të 70% të ekonomisë së vendit t’ja lësh në dorë një enti që është një institucion pa emër. Është katastrofë dhe do të çonte në shkatërrimin total të vendit”,-argumenton Dëshira Mena.

Një prej inxhinierëve të pranishëm në protestë u shpreh se vetë dokumenti i projektligjeve është i shkruar keq./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending