Dy miliardë njerëz në mbarë botën përdorin ujin e lumenjve për të pirë. Pavarësisht nëse është rëndësia e tyre historike, furnizimi me ujë dhe ushqim, apo vlera ekologjike, lumenjtë kanë një rol të rëndësishëm në qytete.
Me krizën e sotme klimatike në një nivel të ri, lumenjtë ofrojnë potencialin për të zbutur rreziqet moderne që lidhen me përmbytjet dhe thatësirën, veçanërisht në mjediset urbane.
Degradimi i përgjithshëm i lumenjve urbanë përmes ndotësve toksikë, sëmundjeve dhe baktereve ka nënvizuar nevojën urgjente për ruajtjen e mjedisit dhe masat e kontrollit të ndotjes për të rikthyer këto linja jetësore në lavdinë e tyre të mëparshme.
Disa qytete evropiane po udhëheqin rrugën në lumenjtë me ujë të pastër dhe projektet e restaurimit të lumenjve. Në të gjithë Evropën, pikat e shumta të notit në lumenj janë të pastra, të sigurta dhe të arritshme. Për dekada, qytete si Bazeli, Berna, Cyrihu dhe Gjeneva kanë rikuperuar me sukses lumenjtë e tyre, duke i shndërruar ato në rrugë ujore të notueshme dhe të sigurta. Interesante, zhvillimet që nga vitet 1980 përfshinin krijimin e objekteve të trajtimit të ujërave të zeza dhe drejtimin e rrjedhjeve shtëpiake larg lumit.
Ato përfshinin gjithashtu hapa konkretë për qasje më të lehtë në ujë dhe udhëzime dhe harta të lëshuara për notarët. Lumi Limamt shquhet si një rast studimor interesant, ku vendasit mund të shijojnë një zhytje në ujëra të pastra në zemër të peizazhit urban. Duke vepruar si një grumbullim i dashur kulturor dhe aktivitet argëtimi, “Badi-Kultur” zviceran ose Kultura e Larjes është e aksesueshme për të gjithë nga maji deri në tetor, duke funksionuar çdo ditë.
Për më tepër, lumi Isar i Mynihut është një dëshmi e përpjekjeve të suksesshme të restaurimit të lumit. Sipas New York Times, përpjekja e restaurimit filloi për herë të parë në vitin 2000 dhe përfshinte pastrimin e ujërave të lumit, zgjerimin e fushave të përmbytjes dhe përmirësimin e brigjeve të tij. Projekti i restaurimit prej 38 milionë dollarësh e shndërroi Isaar-in në një hapësirë publike ku vendasit dhe turistët bëjnë një notim të qetë në ujërat e tij të pastra.
Në Berlin, një projekt zhvillimi urban synon të rigjallërojë dhe ndryshojë 1.8 km të kanalit të Spree që aktualisht është i papërdorur. Qëllimi kryesor i “Flussbad Berlin” është të pastrojë këtë pjesë të lumit, duke krijuar akses të drejtpërdrejtë publik në kanal. Plani përfshin një zonë publike noti, e cila do të krijohet midis Muzeut Bode dhe Forumit Humboldt në Ishujt Muze.
Në Londër, “Thames Tideway Project” është në një mision për të rilidhur Londrën me lumin Thames. Duke u mbështetur në një sistem kanalizimi 150-vjeçar, Londra aktualisht po derdh miliona tonë ujëra të zeza të papërpunuara në lumin Thames çdo vit. Thames Tideway është në një mision për të ndërtuar një Super Kanalizim 25 km nën Thames për të pastruar lumin. Për më tepër, arkitekti dhe themeluesi i Studio Octopi, Chris Romer-Lee, ka punuar për të rritur përdorimin rekreativ të lumit Thames dhe për të rifutur notin. Propozimi fokusohet në shtrirje specifike të lumit ku do të vendoset një pishinë e hapur.
Për më tepër, iniciativat si “Plani i Notit” për Lojërat Olimpike Verore të Parisit demonstrojnë kuptimin në rritje të vlerës së rrugëve ujore të pastra për arsye rekreative dhe mjedisore. Në fakt, restaurimi dhe ruajtja e lumenjve janë thelbësore ndërsa vazhdojmë të trajtojmë çështjen e klimës. Muajin e kaluar, guvernatori i Nju Jorkut njoftoi një partneritet me Friends of + POOL për të hapur objektin e parë urban të notit me burim lumi në Shtetet e Bashkuara, për t’u siguruar banorëve të Nju Jorkut akses në notin e lirë dhe të sigurt në lumë./Media Ndërtimi