“Nëse lumenjtë mbulohen, herët ose vonë, ato hakmerren…”, thotë shprehja e njohur e hidroinixhinierëve. Por a do të përballet edhe qyteti i Gjilanit me një gjë të tillë, mbetet për tu parë.

Në një projekt të nisur në vitin 2004, i cili ndryshe nga projekti fillestar, përfundoi me një plan që kishte për qëllim që lumi i vetëm i Gjilanit, ai i Mirushës, të betonohej, që mbi të të kalonin qytetarët në një shesh të improvizuar.

E sot, gati 20 vite pas ky shesh ende s’ka përfunduar. Ndonëse është bërë i kalueshëm për qytetarët një pjesë e sheshit ende qëndron ‘zbathur’, pa shtruar me kocka.

Hulumtimi i Gazetës “Enigma” zbulon se i gjithë ky projekt që buxhetit të komunës i kushtoi rreth 8 milion euro, është bërë pa pasur leje ndërtimi.

Ish-kryetari i Komunës së Gjilanit nga radhët e PDK-së, Qemajl Mustafa në një përgjigje për Gazetën “Enigma” ka dhënë detaje për ecurinë dhe procedurat që ka kaluar ky projekt ndër vite.

Mustafa ka deklaruar se ky projekt është realizuar me shpallje të tenderit në vitin 2004-2005, pak para se ai të vinte në pushtet.

“Ky projekt është përzgjedhur në rrugë konkurruese ( që do të thotë me shpallje të hapur të interesit publik) në vitin 2004/2005 që do të thotë para ardhjes time dhe të PDK në qeverisje të komunës. Autor i projektit është shtëpia projektuese “Urban plus” në Prishtinë. Kjo do të thotë që projektuesi, gjatë hartimit të projektit ka komunikuar me të gjithë sektorët relevant në komunë sepse ndryshe nuk ka mundur me e harmonizua projektin me rrethanat ekzistuese në terren”, tha ai.

Ai thotë se ndonëse pa leje ndërtimi nuk është punuar në kundërshtim me normat e urbanizimit. “Nëse nuk është lëshuar një leje formale (e që, ligjërisht, është obligative) kjo nuk do të thotë që është punuar në kundërshtim me normat e urbanizmit dhe të shërbimeve publike në trasën nëpër të cilën është implementuar projekti. Drejtorati i i urbanizmit dhe planifikimit në komunë duhet ta jep përgjigjen se a është lëshuar një leje formale ose jo. Nëse jo, pse ka mund me ndodhë një gjë e tillë”, ka pyetur Mustafa.

Hartimi i këtij projekti sipas tij,  komunës në atë kohë i ka kushtuar rreth 100 mijë euro. Ndërsa realizimi bashkë me shpronësimet e tokave është paraparë diku rreth 8 milionë euro.

“Unë konsideroj që projekti i ka kaluar të gjitha fazat deri në detalizimin e tij dhe deri në marrjen e vendimit për përzgjedhjen e tij”, tha Mustafa për “Enigmën.

Tutje ai ka theksuar se me realizimin e këtij projekti shtrati i Lumit “Mirusha” nuk është eliminuar.

“Me projektin e përzgjedhur, nuk është eliminua shtrati i lumit (i ujërave atmosferike) përkundrazi, projekti e ka lënë shtratin e hapur përgjatë gjithë qytetit sepse projekti ka paraparë, përveç ujërave atmosferike nga bora e shiu, aty duhet të rrjedhë edhe një sasi e ujit nga penda e Livoçit dhe nga ndonjë burim tjetër alternativ”, tha ai.

Sipas Mustafës Komuna e Gjilanit shtratin e Lumit “Mirusha” e ka mbuluar me vendim të Kuvendit komunal, gjë e cila është plotësisht e gabuar sipas tij sepse Kuvendi komunal nuk e ka këtë kompetencë.

“Me ligjet e ndërtimit, projekti mund të ndryshojë në ndonjë pjesë të tij por kjo mund të bëhet vetëm nga autori i tij dhe me arsyeshmëri bindëse e të argumentuar mirë. Komuna, shtratin e lumit e ka mbuluar me vendim të kuvendit të komunës e që është plotësisht e gabueshme sepse kuvendi nuk e ka këtë kompetencë. Kjo është detyrë e ekzekutivit (e zyrës së projekteve, e drejtorive dhe e prokurimit). Përndryshe, auditori i përgjithshëm krejt këto parregullsi i ka thënë shumë qartë në raportin vjetor për komunën e Gjilanit për vitet 2017 dhe 2018 dhe këto raporte janë publike. Ky auditor ka gjetur edhe tejkalime të skajshme financiare e sasiore në këtë projekt”.

Tutje ai shton se mbulimi i lumit s’ka të bëjë me ujërat e zeza dhe me kundërmimet sepse, siç thotë ai ato janë të vendosura në dy tubacionet anash shtratit të lumit (secili tubacion i merr ujerat e zeza të familjeve dhe bizneseve të njërës anë të lumit).

“Në mes është shtrati i lumit dhe anash kanë qenë trotuaret me ndriçim publik… tashmë shtrati është mbulua dhe krejt kjo hapësirë është lënë në dispozicion për bizneset dhe për qarkullim të qytetarëve”.

Tutje ai shton se me mbulimin e shtratit Gjilani e ka humbur mundësinë që të ketë një rrjedhë të ujit i cili e freskon dhe e filtron ajrin e zonës kah rrjedh uji (e veçanërisht ditëve me vapë gjatë verës) dhe e ka rrezikuar seriozisht veten e tij me vërshimet potenciale që mund të ndodhin nëse shtrati i lumit ngushtohet me kalimin e viteve.

“Aq më shumë kjo është e mundur sepse nuk është lënë mundësia e pastrimit të këtij shtrati sipas normave teknike të domosdoshme. Gjilani e ka një përvojë të keqe me vërshimet nga dekadat e kaluara sepse ato kanë ndodhur”, ka përfunduar Mustafa.

Edhe 19 vite pas – sheshi i papërfunduar./Media Ndërtimi.