Connect with us

Art

Seria fotografike ‘Rënia e komunizmit’, vazhdon të jetë në muret e Muzeut Kombëtar të Fotografisë “Marubi”

Published

on

Ekspozita me fotoreportazhin e Michel Setboun “Fotoreporteri në kohën e duhur, në vendin duhur”, ku shfaqen imazhe të Shqipërisë së viteve 1980 deri në vitin 1991, me rrëzimin e sistemit komunist, vazhdon të jetë e hapur nga e marta në të shtunë, nga ora 9:00 deri në orën 16:00 dhe çdo të diele nga ora 10:00 deri në orën 15:00, në Muzeut Kombëtar të Fotografisë “Marubi”, në Shkodër.

Fotot që përshkruanin luftën e përditshme të shqiptarëve me varfërinë ishin të rralla. Kjo nuk është rastësi, sepse Sigurimi i Shtetit, organi i konsideruar si “syri i diktatorit” ishte përgjegjës për të gjitha burimet e informacionit, duke përfshirë edhe fotostuditë të cilat u shtetëzuan dhe u kthyen në departamente të shërbimit fotografik.

Agjencia Telegrafike Shqiptare – një lloj ‘laboratori i formësimit të Njeriut të Ri’ – kishte kontroll mbi të gjitha fotografitë që dilnin në revista dhe gazeta. Turistët e huaj i nënshtroheshin një kontrolli të tillë sepse monitoroheshin lëvizjet e tyre për të mos lejuar që të fotografonin realitetin. Gjatë viteve të diktaturës, në Shqipëri lejoheshin të vizitonin vetëm delegacionet politike të vendeve mike komuniste, sportistët që garonin në garat ndërkombëtare dhe turistë që plotësonin kërkesat e Albtourism, e vetmja agjenci shtetërore për turizmin.

Michel Setboun ishte vetëm 17 vjeç kur filloi të udhëtonte nëpër botë. Në një nga udhëtimet e tij, ai u ndal në Jugosllavi dhe në Kosovë. Ky moment zgjoi interesin e tij për të vizituar Shqipërinë e izoluar. Setboun mbërriti në Shqipëri për herë të parë në vitin 1981 duke u maskuar si anëtar i një grupi të ri marksist francez që udhëtonte atje si pjesë e një marrëveshjeje miqësie midis dy vendeve.

Kjo mund të shihet në serialin e tij “Shqipëria 1981”, në të cilin nuk ka asnjë fotografi që përshkruan realitetet e burgjeve, kampeve të internimit, shkatërrimit të objekteve të adhurimit apo edhe varfërisë. “Jeta në rrugë gjatë regjimit komunist” është e vetmja fotografi e bërë fshehurazi që kap tronditjen e shqiptarëve kur panë të huajt.

Është e çuditshme që, përveç kësaj fotografie, gjatë gjithë serisë Mishel nuk identifikohet si fotografi. Ajo që vërejmë është një sistem i përpunuar trillimesh të krijuara nga regjimi për ta paraqitur Shqipërinë si një vend të lumtur dhe të begatë. I vetëdijshëm për praninë e një realiteti paralel, ai rikthehet në vitin 1986 dhe çdo vit deri në rënien e komunizmit në 1991.

Udhëtimet e tij në Shqipëri janë dokumentuar në serialet “Shqipëria e pakohë” dhe “Rënia e komunizmit”. Kthimi i tij në 1990 ishte ndryshe nga herët kur vinte i maskuar si turist në një vend të izoluar. Këtë herë, ai është një fotoreporter në aksion, duke pasqyruar rënien e sistemit komunist për agjencitë ndërkombëtare të lajmeve. Nëse e kërkojmë në google emrin e tij, mund ta kuptojmë rëndësinë e tij si fotograf duke parë fotot e arratisjes masive të shqiptarëve në Evropë më 2 korrik 1990, të cilat mund t’i gjeni në serialin ‘Eksodi’, zgjedhjet e para pluraliste në serial’ Fillimi i Demokracisë dhe ngjarjet pas Demonstratës Antikomuniste të 2 Prillit 1991 në Shkodër në serialin “Trazirat dhe funeralet e Prillit 1991”. Shkodra, epiqendra e persekutimit komunist dhe qyteti i kryengritjeve të para demokratike në vitet 1900, zë një vend të veçantë në fotografitë e tij.

Në ndryshim nga serialet e tjera me fokus politik, Michel është i interesuar edhe për fenë. Ai ndjek me vëmendje dokumentimin e ringjalljes së praktikave fetare në serinë “Rilindja e Krishterizmit dhe Islamit”. Dom Simon Jubani, prifti katolik që kaloi 26 vjet në burg dhe organizoi meshën e parë që paralajmëroi rënien e diktaturës, është një figurë qendrore në këto ngjarje. Kjo ekspozitë fokusohet në përfshirjen e Setboun në regjistrimin e rënies së regjimit komunist të Shqipërisë dhe disa ritualeve që ai kapi gjatë viteve 1990; nuk përfshin udhëtimet e tij të mëvonshme në Shqipëri.

Art

Ekspozita “True Cost” në Javën e Dizajnit të Milanos portretizon koston mjedisore të industrisë së ndërtimit

Published

on

Java e Dizajnit në Milano rrallëherë dështon të ofrojë ekspozita bindëse të dizajnit dhe inovacionit.

Një nga ekspozitat e këtij viti, e krijuar nga Swatchbox, përcjell “koston e vërtetë” të qasjeve tradicionale të ndërtimit. Platforma e mostrës e themeluar nga arkitektët për të ofruar metoda të qëndrueshme të kampionimit për komunitetin e dizajnit, lançoi ekspozitën e saj provokuese në zemër të Distriktit të Dizajnit Brera në Milano.

Ekspozita përballet me guxim me çështjen e shpërdorimit të qenësishme në praktikat tradicionale të ndërtimit. E instaluar brenda një zyre në Brera që zakonisht është e zënë nga një firmë arkitekture në Milano, ekspozita shfaq një grumbull të madh materialesh ndërtimi të destinuara zakonisht për landfill. Materialet janë rregulluar me përpikëri për të shfaqur vëllimin e madh të mbetjeve të krijuara nga komuniteti i projektimit.

Në shikim të parë, ekrani është vizualisht i mrekullueshëm, me një grumbull dramatik mostrash, kutish dhe materialesh të tjera ndërtimi të pozicionuara në zemër të asaj që është zakonisht një firmë arkitekturore e zënë. Në mur janë projektuar skena të zonave të gjera të deponive, ndërsa dhoma është e mbushur me zhurmën e automjeteve të deponive të zhurmshme dhe plastikës kërcitëse.

Mesazhi është një lutje shqetësuese për dialog midis projektuesve, arkitektëve dhe profesionistëve të industrisë rreth nevojës urgjente për praktika më të qëndrueshme ndërtimi. “Ne donim të krijonim një hapësirë ​​që jo vetëm të magjeps syrin, por gjithashtu sfidon status quo-në,” shpjegon Isabella Maiocchi, Menaxhere Rajonale në Swatchbox. “Qasja tradicionale ndaj ndërtimit është padiskutim e kotë dhe është e domosdoshme që ne, si industri, ta pranojmë dhe ta trajtojmë këtë çështje.”

Ekspozita Swatchbox Milan shërben si një kujtesë bindëse e potencialit të jashtëzakonshëm të dizajnit për të nxitur kujdesin ndaj mjedisit dhe nënvizon përgjegjësinë kolektive të industrisë për të përqafuar qëndrueshmërinë me gjithë zemër. Në një botë ku çdo vendim i qëndrueshëm ka rëndësi, Swatchbox propozon që vendimet janë nën kontrollin tonë tani më shumë se kurrë.

Swatchbox është një platformë globale e krijuar për arkitektët dhe projektuesit që të provojnë në mënyrë të qëndrueshme. E themeluar nga arkitektë në SHBA në vitin 2018 dhe e themeluar në Evropë në vitin 2021, ofron zbulim dhe shpërndarje të shpejtë dhe të qëndrueshme të mostrave të materialeve për arkitektët dhe projektuesit.

Ekspozita e ardhshme Swatchbox do të zhvillohet në Londër në 23-25 ​​maj si pjesë e Javës së Dizajnit Clerkenwell./Media Ndërtimi

Continue Reading

Art

‘Autostrada Biennale’ renditet ndër 10 ekspozitat më të mira në Evropë për 2023

Published

on

Bienalja “Autostrada Biennale” është renditur në mesin e 10-të ekspozitave më të mira evropiane për 2023, nga magazine “Frieze”.

Përmes një njoftimi, “Autostrada Biennale” ka bërë të ditur se edicioni i katërt i kësaj bienale ‘Të gjitha imazhet do të zhduken, një ditë’  është vlerësuar nga magazina Frieze si njëra nga 10 ekspozitat më të mira në Evropë për vitin 2023.

“Jemi të lumtur ta ndajmë lajmin se edicioni i katërt i ‘Autostrada Biennale’, ‘Të gjitha imazhet do të zhduken, një ditë’ kuruar nga Joanna Warsza dhe Övul Ö. Durmusoglu, është përzgjedhur nga Frieze njëra nga 10 ekspozitat më të mira në Evropë për vitin 2023” – thuhet në njoftimin e tyre.

Renditja në mesin e dhjetë ekspozitave vjetore evropiane, për “Autostradën Bienale” është tregues për suksesin dhe vlerësimin për edicionin e 4-të të saj.

Edicioni i 4-të i ekspozitës ndërkombëtare të artit bashkëkohor, “Autostrada Biennale” është mbajtur prej 7 korrik deri me 9 shtator 2023 në Prizren, Prishtinë dhe Mitrovicë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Art

Vepra e artistit kosovar mbulon krahët e aeroplanit gjigant Boeing 737

Published

on

Artisti i njohur nga Kosova, Petrit Halilaj, që jeton në Berlin, po vazhdon të prezantojë projektet e tij të suksesshme nëpër botë.

Mbishkrimi “Nga Runiku me dashni”, vepra e tij tani mbulon krahët e aeroplanit gjigant Boeing 737 të Aeromexico, dhe kështu fluturon nëpër shumë shtete.

Bëhet fjalë për pikturën e pulave nga fshati i artisti Runik, vepër kjo që është pjesë e ekspozitës së tij „Runik“‚ në Ameriken Latine, në Muzeun Tamayo te Meksikes, e cila është e hapur deri më 7 prill 2024, raporton Albinfo.ch.

Fotot e avionit me veprën e artistit kosovar Petrit Halilaj i ka ndarë në Instagram edhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i cili shkruan:

“Krahët e aeroplanit Boeing 737 të kompanisë ajrore Aeromexico u mbuluan me veprën e artistit nga Kosova, Petrit Halilaj. Aeroplani fluturoi mbi Meksikën, Brazilin dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikes, duke i dhënë krahë veprë së Halilajt. Me mbishkrimin ‘Nga Runiku me dashni!’ pulat e fshatit të Runikut, Komuna e Skenderajt, fshatit të artistit, të cilat i trajton shpesh në veprën e tij, fluturuan të lira në tre shtete e dy kontinente, sfiduan ligjet e natyrës, rrethanat politike e pengesat geografike“, shkruan Kurti.

Përveç sukseseve të shumta që arriti në botë, para disa muajve Petriti Halilaj u zgjodh edhe anëtar i Akademisë së Artit Botëror në Koln të Gjermanisë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending