Ndërtim
Parku kombëtar i Valbonës po shndërrohet në kantier ndërtimi për resorte
Published
2 years agoon
Lugina e Valbonës në zemër të Alpeve shqiptare po kërcënohet nga një valë e re ndërtimesh shumëkatëshe – që sipas banorëve dhe aktivistëve po vënë në rrezik mbrojtjen e ekosistemit dhe zhvillimin e qëndrueshëm.
Numri total i njësive të akomodimit në Luginën e Valbonës është i paqartë, pasi vetëm 25 prej tyre e kanë të regjistruar aktivitetin në bashkinë e Tropojës dhe paguajnë taksën e fjetjes; mes së cilave shtatë si hotele dhe 18 si bujtina. Këto njësi akomoduese ofrojnë së bashku 214 dhoma me 543 shtretër.
Në drejtorinë Rajonale të Tatimeve në Kukës, numri i bizneseve të regjistruara është më i vogël. Nga 16 subjekte të regjistruara, katër e ushtrojnë aktivitetin si biznes i madh dhe 12 të tjerat si biznes i vogël.
Megjithatë, perspektiva turistike e zonës i ka shtyrë investitorët e mëdhenj që të kërkojnë më shumë leje për ndërtimin e resorteve.
Ish-hotel turizmi i dikurshëm është transformuar tashmë në “Valbona Resort”; një hotel me pesë yje i ndërtuar nga biznesmeni i tregut të sigurimeve, Avni Ponari, përmes një lejeje të lëshuar nga Këshilli Kombëtar i Territorit, KKT.
Hoteli pritet së shpejti të zgjerohet, pasi në mbledhjen e fundit të KKT-së të mbajtur në fillim të tetorit, u miratua edhe një leje e dytë ndërtimi për “Ndërtesën B” pranë “Valbona Resort” në pronësi të Ponarit.
Kompania “Sahhilba” e biznesmenit Haxhi Bardhi ka rrethuar me mur betoni një sipërfaqe trualli përballë Qendrës së Zhvillimit të Turizmit në Valbonë dhe ka ngritur aty një kantier të ri ndërtimi.
Në janar të këtij viti, kompania “Sahhilba” siguroi një leje mjedisore paraprake për ndërtimin e një resorti agro-turistik të quajtur “Amza Glamping Valbona” – gjithashtu në formën e një kampingu luksoz.
Leje ndërtimi ka dhënë edhe Bashkia e Tropojës, pavarësisht se kompetencat e saj në zonat e mbrojtura janë të kufizuara.
Në përgjigje të një kërkese për të drejtë informimi, Bashkia e Tropojës i tha BIRN se kishte dhënë 12 leje ndërtimi ndërtimi në Luginën e Valbonës, mes së cilave tre për hotele dhe nëntë të tjera për shtëpi banimi.
Sipas kryebashkiakut Rexhe Byberi, lejet e ndërtimit për hotele ishin lëshuar nga paraardhësi i tij.
“Lejet nga ana e bashkisë Tropojë i janë dhënë Mirash Lamthit për hotel te Fusha e Gjësë në Rrogam të Shalës dhe Erzen Breçanit në Valbonë,” sqaroi Byberi për BIRN.
Lamthi është një operator i hershëm turistik në Valbonë dhe e ka përfunduar hotelin e tij 4-katësh me materiale druri dhe guri. Ndërsa Breçani, një ish-drejtues i Policisë së Shtetit, ka ngritur karabinanë e hotelit dhe është në fazën e vendosjes së çatisë alpine.
Investitorët e këtyre projekteve i thanë BIRN se i kishin siguruar lejet konform legjislacionit në fuqi dhe se po kontribuonin për zhvillimin turistik të zonës.
Legjislacioni shqiptar i kufizon ndërtimet në zonat e përdorimit tradicional në parqet kombëtare dhe lejon ndërtime të cilat nuk cenojnë integritetin ekologjik dhe vlerat e peizazhit natyror. Por lart në bjeshkë, Brahim Valbona është i shqetësuar se turizmi në Valbonë po udhëhiqet nga paraja dhe jo nga vizioni.
I moshuari është ndër banorët e paktë që nuk janë angazhuar në turizëm dhe jeton ende në shtëpinë e vjetër alpine të ndërtuar përpara viteve ’90.
“Po ndërton kush ka para, lejet i merr kush ka para më shumë dhe valbonasit po shndërrohen si muhaxhirë në trojet e tyre shekullore,” tha 86-vjeçari duke kritikuar valën e re të ndërtimeve në zonë.
“Blegtoria tashmë nuk ekziston, bizneset nuk kanë qumësht për familjet e tyre, jo më për turistët,” tha Valbona, ndërsa shtoi se të gjithë po vrapojnë të merren me turizëm.
Ndërtesat e larta dhe mungesa e projekteve që garantojnë mbrojtjen e natyrës dhe zhvillimin e qëndrueshëm kritikohen edhe nga përfaqësues të shoqërisë civile.
Sipas diplomatit Lauka, objektet e reja me lartësi deri në 7-8 kate bien në kundërshtim me traditën e zonës dhe kushtet e terrenit.
“Në gjykimin tim, ndërtimet në Valbonë nuk duhet t’i kalojnë 2-3 kate dhe kurrësesi nuk duhet të dalin mbi lartësitë e bredhave dhe pishave”, theksoi ai.
Agron Gjedia nga shoqata “Bytyçi” bie dakord, ndërsa thekson rëndësinë e hartimit të një masterplani rregullues, jo vetëm për Luginën e Valbonës, por për bjeshkët e Tropojës në përgjithësi. Ai u bën thirrje autoriteteve që të mendojnë sa më parë për të ardhmen turistike të zonës.
“…Në mënyrë sa më emergjente kërkohet të merren masat përkatëse dhe të realizohen studime të peshuara dhe të përfundojë realizimi i masterplani jo vetëm për Valbonën, por për mbarë bjeshkët e Tropojës…,” tha Gjedia.
Të tjerë banorë i shohin me dyshim institucionet dhe i bëjnë ato përgjegjëse për betonizimin e parkut kombëtar.
“Nuk jemi ende gati për të administruar Valbonën dhe për të mbrojtur thesaret e saj,” tha aktivistja amerikane, Catherine Bohne.
“Në park kombëtar nuk mund të bëhen hotele dhe turistët nuk kanë para që të frekuentojnë hotele të tilla,” theksoi Bohne, ndërsa shtoi: “turistët kërkojnë natyrë, qetësi, traditë dhe të paguajnë sa më pak”.
You may like
Ndërtim
Arabia Saudite ndërton një tjetër park të madh ujor në qytetin Qiddiya
Published
7 months agoon
May 9, 2024Fondi sovran i pasurisë së Arabisë Saudite ka njoftuar ndërtimin e një parku të dytë të madh tematik ujor për qytetin Qiddiya në jugperëndim të Riadit.
Parku Aquarabia do të ketë 22 udhëtime dhe përvoja miqësore për familjen, me bazë uji. Ai mbështetet nga Kompania e Investimeve të Qytetit Qiddiya (QIC), e cila është në pronësi të Fondit të Investimeve Publike të Arabisë Saudite (PIF).
PIF tha se parku i ri ujor do të ishte më i madhi në rajon dhe do të plotësonte Qytetin Six Flags Qiddiya prej 1 miliard dollarësh, parkun kryesor të qytetit dhe parkun e parë Six Flags që do të projektohet dhe ndërtohet jashtë Amerikës së Veriut. Kontraktorët e Përgjithshëm Almabani të Arabisë Saudite dhe Bouygues i Francës nënshkruan një marrëveshje për të ndërtuar atë park tematik ujor, i cili mbulon një sipërfaqe prej 320,000 m2, në vitin 2021.
Uji i ricikluar do të përdoret në ujitjen dhe ftohjen e Aquarabia, ndërsa PIF premtoi se mbetjet e ujit do të “uleshin deri në 90%”.
Të dy parqet janë në ndërtim dhe janë caktuar për t’u përfunduar në vitin 2025, me një datë hapjeje ende për t’u komunikuar.
Qyteti Qiddiya do të shfaqë disa atraksione argëtuese, sportive dhe kulturore, duke përfshirë një zonë lojrash dhe e-sportesh, stadiumin Mohammed bin Salman me shumë sporte, një pistë sportive motorike dhe parkun tematik të shpallur së fundmi Dragon Ball.
Argëtimi, koha e lirë dhe sportet janë një nga 13 sektorët strategjikë të PIF për investime, në përputhje me Vizionin 2030 të Arabisë Saudite, i cili synon të diversifikojë ekonominë e Mbretërisë së pasur me naftë./Media Ndërtimi
Ndërtim
Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave të butë?
Published
7 months agoon
April 24, 2024Në gjithë globin, ciklet rajonale të dimrit shihen si periudha në rënie për produktivitetin e ndërtimit, por një raport i ri nga institucioni financiar holandez ING sugjeroi se tregu evropian ka rritur efikasitetin mes stinëve të ftohtë.
“Moti më i ngrohtë i dimrit do të thotë që kontraktorët evropianë të ndërtimit po përjetojnë më pak ndërprerje të biznesit ndërsa klima jonë ngrohet,” tha ekonomisti i lartë i ING Maurice van Sante në raportin e titulluar Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave më të butë.
Duke ofruar të dhëna të përpiluara nga ING Research, NASA dhe Our World in Data, van Sante vuri në dukje se anomalitë e temperaturës në hemisferën veriore arritën lartësi rreth dy gradë (Celsius) më të larta, mesatarisht, se në 1985.
“Ne donim të shihnim nëse temperaturat në rritje kanë pasur tashmë një ndikim të matshëm në ciklet vjetore të prodhimit të kompanive evropiane të ndërtimit,” tha Van Sante, duke vënë në dukje se dy tregues janë përdorur në matje:
Pjesa e kompanive që përmendin nivelet e tyre të prodhimit ishte e kufizuar gjatë periudhave të dimrit (janar dhe shkurt) dhe verës (korrik dhe gusht) për shkak të kushteve të motit.
Ndryshimi i vëllimeve aktuale të ndërtimit në këto periudha
Ajo që gjeti studimi ishte një reduktim me më shumë se 30% i kontraktorëve të BE-së, gjatë tre dekadave të fundit, të cilët thanë se aktivitetet e tyre ishin të kufizuara për shkak të motit të keq nga janari në shkurt.
Vera me vapë mbytëse nuk është problem për ndërtimin evropian!
Gjersa fitimet në produktivitet në dimër mund të shihen si pozitive, temperaturat në rritje globale – në përgjithësi – nuk janë.
Megjithatë, van Sante tha se një humbje reciproke e produktivitetit në verë (nga nxehtësia ose moti ekstrem) thjesht nuk po ndodh në një mënyrë të matshme.
Megjithatë, ai vuri në dukje se nivelet rekord në verë po rrisin shpeshtësinë e ditëve të punës të anuluara.
Përderisa mund të duket sikur se një planet në ngrohje ka krijuar një mjedis ideal për aktivitetet e ndërtimit në disa seksione të Hemisferës Veriore, van Sante paralajmëroi në raportin e tij se këto ndryshime janë ‘diamante’ në atë që është bërë një mjedis gjithnjë e më i ashpër./Media Ndërtimi
Ndërtim
Rritja e shitjeve në sektorin e ndërtimit u frenua në vitin 2023
Published
8 months agoon
March 26, 2024Pas rritjes dyshifrore në vitin 2022, ritmet e shitjeve në volum në sektorin e ndërtimit janë frenuar disi në vitin 2023, sipas të dhënave që INSTAT ka grumbulluar te kompanitë e ndërtimit.
Zakonisht në 3-mujorin e fundit të çdo viti ka një rritje të shitjeve në banesa, për shkak të blerjeve që bëjnë kryesisht emigrantët në këtë periudhë (shiko grafikun bashkëngjitur).
Në 3-mujorin e fundit të 2023, volumi i shitjeve në ndërtim u rrit me vetëm 1% nga 16.1% që ishte rritja në tremujorin e fundit 2022.
Gjatë gjithë tremujorëve të 2023, ritmet e rritjes së shitjeve në volum ishin më të ulëta se më 2022.
P.sh. në tremujorin e dytë 2023, volumi i shitjeve u rrit me vetëm 0.2%, në tremujorin e dytë rritja ishte me 5.2% nga 11.5% në të njëjtën periudhë të vitit 2022, shkruan Monitor.al
Me gjithë frenimin e ritmeve të rritjes, volumet e ndërtimit dhe shitjeve po rriten në sektorin e ndërtimit, edhe pse treguesit demografikë dhe inflacioni i lartë nuk po e frenojnë këtë trend si në Europë.
Tregu i pasurive të paluajtshme në Europë është në një fazë stanacioni nga rënia e kërkesës, teksa lufta në Ukrainë ka krijuar një efekt psikologjik negativ për investime në pasuri të paluajtshme.
Pavarësisht ngadalësimit, ndërtuesit vendas mbeten optimistë. Pas një rënie me 8 pikë në janar 2024, treguesi i besimit në ndërtim që matet nga Banka e Shqipërisë u rrit me 6.8 pikë përqindje në muajin shkurt. Ky tregues qëndron rreth 25 pikë përqindje mbi mesataren afatgjatë.
Rritja këtë muaj u përcaktua kryesisht nga vlerësimet më të mira për aktivitetin aktual ndërtues. Paralelisht me të, pritjet për punësimin dhe ato për çmimet në të ardhmen janë në rritje. Nga ana tjetër indeksi i besimit konsumator u rrit në disvarfor të blerjeve të mëdha në dy muajt e parë të vitit 2024.
Sektori i ndërtimit pësoi një rritje të vrullshme pas vitit 2016, kryesisht në sektorin e banesave. Rritja e lejeve në rekorde historike dhe sipërfaqes në ndërtim në pesë vjeçarin e fundit erdhi në një kohë që popullsia po pakësohet dhe po plaket nga rënia e lindjeve dhe emigracioni lartë të rinjve. Në kontradite më këto zhvillime çmimi i banesave është rritur me shpejtësi.
Ndërtimi është kthyer në motorin e rritjes ekonomike vitet e fundit. Në vitin 2022, sektori kontribuoi me 11.1 pikë % të vlerës së shtuar nga 9.4 pikë % që kontribuoi në vitin 2019. Ky kontribut u rrit më tej në vitin 2023, referojnë të dhënat jo përfundimtare.
Aktualisht, Shqipëria është vendi më i varfër i Europës dhe ka ekspozimin më të lartë të sektorit të ndërtimit në kontinent. Sipas Eurostat, në vitin 2022, ndërtimi kontribuoi me 11.2% të vlerës së shtuar bruto, ndërsa në BE, ky sektor kontribuoi me 5.5%./Media Ndërtimi