Raporti i kredisë me probleme në kredinë për blerjen e pasurive të paluajtshme nga individët shënoi rritje në gjysmën e dytë të vitit të kaluar.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, raporti i kredive me probleme për këtë produkt në fund të vitit 2023 u rrit në 3.2%, nga rreth 2% që kishte qenë në mesin e vitit dhe 2.3% që kishte qenë një vit më parë.

Kredia për blerjen e pasurive të paluajtshme, kryesisht banesave, nga individët ngelet ende ndër produktet me performancën më të mirë cilësore për sektorin bankar.

Megjithatë, rritja e raportit të kredive me probleme mund të jetë një sinjal kujdesi, duke pasur parasysh ritmet mjaft të larta të kreditimit në këtë segment të tregut gjatë viteve të fundit.

Kredia për shtëpi u rrit për të katërtin vit radhazi në 2023. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë treguan se kredia e re për blerje banesash arriti rekordin e ri historik prej 48.5 miliardë lekësh ose rreth 466 milionë eurosh. Kredia e re për banesa u rrit me 5.2% krahasuar me vitin 2022.

Vlera e portofolit aktiv ose tepricës së kredisë për shtëpi në fund të vitit 2023 arriti në pothuajse 181 miliardë lekë, me një rritje vjetore prej 8.4%.

Që nga fundi i vitit 2019, portofoli i kredisë për blerjen e pasurive të paluajtshme nga individët është rritur me 55%.

Normat e ulëta të interesit e kanë bërë kredinë për shtëpi tërheqëse për huamarrësit, ndërsa paralelisht cikli i rritjes së çmimeve të pasurive të paluajtshme në vitet e fundit ka rritur edhe kërkesën për kredi për shtëpi nga familjet, duke shtuar perceptimin se blerja e një prone është një investim i mirë për të ardhmen.

Rritja e çmimeve ka ndikuar në vlera më të mëdha të kredive të marra nga individët për të blerë banesa, duke kontribuar ndjeshëm edhe në rritjen e volumeve të përgjithshme të këtij produkti./Media Ndërtimi

Shitjet e pronave pësuan një rritje të lehtë gjatë vitit të shkuar, megjithëse numri i subjekteve që kanë kryer shitje ishte më i ulët krahasuar me vitin paraardhës. Sipas të dhënave nga vrojtimi i Bankës së Shqipërisë mbi tregun e pasurive të paluajtshme, numri i përgjithshëm i pronave të shitura ishte 1150 në gjysmën e parë të vitit 2023 nga 933 të periudhës paraardhëse, ndërsa vetëm 79 subjekte kishin kryer shitje nga 90 që kanë qenë gjithsej.

Për rrjedhojë, numri mesatar i pronave të shitura nga çdo agjenci imobiliare gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2023 rezultoi në rreth 6.7, duke u rritur nga mesatarja prej 5 e raportuar gjatë gjysmës së dytë të vitit 2022.

Sipas Bankës Qendrore, si rezultat i çmimeve më të ulëta, shtetasit kanë blerë më tepër prona në periferi të qyteteve. Konkretisht, rreth 32% e shitjeve të realizuara gjatë gjysmës së parë të vitit të shkuar në të gjithë territorin përfaqësohen nga prona të vendosura në zonat më të preferuara brenda qytetit, nga 45% gjatë periudhës paraardhëse. Rreth 52% e pronave të shitura kanë qenë të ndërtuara në periferi të qyteteve, nga 45% në periudhën e kaluar dhe 16% e pronave kanë qenë prona të ndërtuara jashtë qytetit, nga 10% të gjashtëmujorit të mëparshëm.

Në pjesën më të madhe të rasteve, çmimi i blerjes së pronës për shitjet e kryera ka qenë i njëjtë me çmimin e kërkuar nga shitësi. Koha mesatare e shitjes së banesave në rang vendi për gjysmën e parë të vitit të shkuar raportohet të jetë mesatarisht 10.6 muaj. Në rastin e Tiranës nuk shfaqen ndryshime të mëdha, ndërsa qytetet bregdetare si Durrësi, Vlora, Saranda dhe të tjerat kanë raportuar kohëzgjatje më të lartë shitjeje se periudhën e kaluar. Në gjashtëmujorin e dytë të 2023-it, koha e shitjes për zonën e Tiranës është shkurtuar me 2 muaj, ndërsa ajo për zonat bregdetare dhe për zonat e tjera paraqitet e lartë.

Oferta për prona të paluajtshme ka ecur paralelisht me numrin e lejeve të ndërtimit. Duke marrë në konsideratë ritmin e shpejtë të ndërtimeve të reja vitet e fundit, oferta për prona të paluajtshme ka vijuar të rritet ngjashëm me atë të periudhave të kaluara. Në këto dy vite, pritet që tregu i pasurive të paluajtshme të ketë një ecuri pozitive, si për sa i takon çmimeve ashtu dhe për numrin e pronave të shitura.

Ndërtimi modular është një proces në të cilin një ndërtesë ndërtohet larg vendit të saj aktual, brenda mjediseve të kontrolluara të fabrikës, duke përdorur materiale identike dhe duke iu përmbajtur një sërë kodesh dhe rregulloresh. Metodologjia u prezantua fillimisht si një zgjidhje në kërkimin e sistemeve ndërtimore efikase, të kontrolluara me cilësi dhe me kosto efektive.

Metoda e industrializuar e ndërtimit ka evoluar për të përmbushur kërkesat historike dhe kohët e fundit është përballur me interes të rinovuar.

Këto “module” më pas transportohen në kantierin e ndërtimit dhe montohen në strukturën përfundimtare, duke iu përmbajtur të njëjtave standarde ndërtimi si objektet e ndërtuara në mënyrë konvencionale. Me përfitimet e mundshme në drejtim të reduktimit të mbetjeve, efikasitetit të energjisë, reagimeve emergjente dhe zhvillimit të shpejtë, metodologjia po fiton tërheqje në mbarë botën.

Vitet e fundit, ndërtimi modular është shfaqur si një ndryshim i lojës në industrinë e ndërtimit, veçanërisht në rajonin e Lindjes së Mesme dhe Këshillit të Bashkëpunimit të Gjirit (GCC). Me një përqafim në rritje të zgjidhjeve inovative për të adresuar nevojat në zhvillim të rajonit, ndërtimi modular është shfaqur si një alternativë bindëse.

Ndërsa ndërgjegjësimi rritet dhe përparimet teknologjike rriten, ndërtimi modular mund të ofrojë një alternativë të qëndrueshme ndaj praktikave tradicionale të ndërtimit në rajonin e GCC.

Për shkak të efikasitetit dhe kostos së tij, ndërtimi modular ka fituar tërheqje në mbarë botën në sektorë të ndryshëm. Në Amerikën e Veriut dhe Evropë, metodologjia është përdorur gjithnjë e më shumë në projekte rezidenciale, tregtare dhe institucionale. Të nxitur nga urbanizimi i shpejtë dhe zhvillimi i ndërtimit, vendet në rajonin e Azisë-Paqësorit, veçanërisht Kina dhe India, kanë dëshmuar rritje të konsiderueshme në ndërtimet modulare.

Lindja e Mesme është në prag të një revolucioni dixhital, duke shpresuar të bëhet një qendër për industritë e drejtuara nga teknologjia dhe ekonomitë e bazuara në njohuri. Forumi Ekonomik Botëror pretendon se “GCC është i vendosur mirë për t’u përshtatur me një botë gjithnjë e më dixhitale, me shumë qeveri kombëtare që investojnë në infrastrukturën teknologjike dhe iniciativat dixhitale”.

Ndërtimi modular promovon inovacionin dhe avancimin teknologjik, duke hapur rrugën drejt një mjedisi ndërtimi më të qëndrueshëm dhe elastik. Duke përdorur mjetet e dizajnit dixhital, teknologjitë e përparuara të prodhimit dhe parafabrikimit, ndërtesa modulare është një hap drejt sektorëve të drejtuar nga teknologjia që po krijohen në rajonin e GCC.

Si përfundim, ndërtesa modulare është në rritje në industrinë e ndërtimit, me një interes të rigjetur në Lindjen e Mesme dhe rajonin e GCC. Kjo qasje ndaj ndërtimit ka përfitime të mundshme në reduktimin e mbetjeve, efikasitetin e kohës dhe efektivitetin e kostos dhe promovon inovacionin dhe avancimin teknologjik.

Me rajonin që krijon megaprojekte dhe synon të çlirojë ekonominë e tij nga varësia e naftës së rëndë, shumë nga axhendat e tij përputhen me përdorimin e ndërtimit modular. Duke përdorur mjetet e projektimit dixhital dhe prodhimin e avancuar, ndoshta metodologjia mund të ofrojë një zgjidhje të zbatueshme për të përmbushur nevojat në zhvillim të rajonit të ndërtimit dhe objektivat e zhvillimit./Media Ndërtimi