Më shumë se dy dekada pasi u largua nga vendlindja e saj Prishtina si pasojë e luftës, Marina Novakoviç mori përsëri çelësat e apartamentit të saj në kryeqytetin e Kosovës dhe u kthye për të jetuar aty së bashku me fqinjët e saj shqiptarë etnikë.
Apartamenti i Marija Novakoviç nuk ka kuzhinë, as divan dhe as krevat, por asaj nuk i intereson kjo.
Ajo është e kënaqur sepse javën e kaluar mori çelësat e apartamentit që la në korrik 1999 kur mijëra serbë lanë shtëpitë e tyre në Kosovë nga frika e hakmarrjes nga shqiptarët etnikë që po ktheheshin pasi forcat serbe u tërhoqën në fund të luftës, raporton Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Hulumtuese BIRN.
“Është e pabesueshme! E pabesueshme”, tha ajo ndërsa ecte nëpër apartamentin e saj të vogël në lagjen Ulpiana të Prishtinës, ku tha se e kaloi fëmijërinë e saj duke luajtur me miqtë shqiptarë.“Kam jetuar këtu që kur kam qenë vajzë e vogël. Unë jam rritur këtu. Jam me fat”, tha Novakoviç për BIRN në apartamentin e saj.
Ashtu si shumë të tjerë që u detyruan të largoheshin nga shtëpitë e tyre për shkak të luftës, jeta nuk ka qenë e mirë për Novakoviçin, bashkëshortin dhe fëmijët e saj gjatë shumë viteve që ata kanë kaluar si refugjatë. Ndërsa ishin refugjatë në Serbi, ata lëvizën shumë, duke u zhvendosur nga Nishi në Blace derisa më në fund u vendosën në Beograd.
Rikthimi i apartamentit ishte një betejë rraskapitëse shtatë-mujore me burokraci për Novakoviçin.
Gordana Djoriç nga OJQ-ja lokale Avenija, e cila është e njohur me rastin e Novakoviçit, tha se u desh shumë punë që ajo të merrte në dorë çelësat e saj.“Institucioni i Avokatit të Popullit në Kosovë ishte i pari që na ndihmoi. Kur panë dokumentet, arritën në përfundimin se Marija ka të drejtë ta ketë apartamentin”, tha Djoriç për BIRN.
Më pas ata e dërguan rastin në Agjencinë Kosovare për Krahasim dhe Verifikim të Pronës, e cila e zgjidhi situatën.
Mund të kenë kaluar më shumë se dy dekada, por Marija Novakoviç ende mund t’i përmendë të gjithë fqinjët e saj të vjetër shqiptarë me të cilët ndante gëzimet dhe hidhërimet në një nga lagjet më të famshme të Prishtinës, Ulpiana, në vitet e para luftës.
“Kam dëgjuar që xhaxhai Isai, fqinji ynë, nuk është më mes nesh. Me vjen shumë keq. Nëse do të isha informuar për vdekjen, do të kisha shkuar në funeralin e tij”, tha ajo, duke derdhur lot teksa fliste për fqinjin e saj të dikurshëm.
“Mbaj mend Dritonin, Jetonin… Gjithmonë vinim e shkonim në shtëpitë e njëri-tjetrit, qoftë për Krishtlindje apo për Bajram. E prisja gjithmonë me padurim bakllavanë. Kam videokaseta të vjetra kur mblidheshim për ditëlindje. Shkonim gjithmonë shumë mirë, në kohë gëzimi dhe hidhërimi”, kujton ajo.
Që nga kthimi i saj disa ditë më parë, ajo tha se kishte mundur të takonte vetëm një nga fqinjët e saj të vjetër shqiptarë.