Connect with us

Aktuale

Akullorja shqiptare “Trato”, historia e pastiçerisë më të vjetër të Zagrebit

Published

on

Gjatë udhëtimit të tij rrugor prej 2,500 kilometrash në korrik 2008 nga Londra perëndimore për në familjen e tij në malet e Shqipërisë veriore, Festim Trota, atëherë 30 vjeç, kaloi me shpejtësi nëpër Evropë me gruan dhe vajzën e tij të vogël, duke bërë vetëm një ndalesë brenda natës diku në Austri.

Në mesditën e ditës së dytë, ai hyri në Zagreb me VË Golf-in e tij të ri dhe mori rrugën Maksimirska për në pjesën lindore të qytetit. Duke ngadalësuar shpejtësinë për të marrë numrat siç duhet, ai ndaloi dhe parkoi jashtë numrit 34, një ndërtesë gri trekatëshe me dy ose tre dyqane në përdhe. Një nga vitrinat ishte një pastiçeri e papërshkrueshme, tabela e artë e së cilës shkruhej “Orijent”.

Këtu ishte ai.

Hyri brenda dhe pyeti dy të reja në banak për Zulfi Tahirin. Zoti Tahiri, thanë ata, kishte vdekur disa vite më parë. “Po pronari?” Pyeti Festimi. Një grua e moshës së mesme me flokë të shkurtër e bjond iu afrua. “A je vajza e xhaxha Zulfit?” e pyeti ai.

“Po…”

“Unë jam djali i Hasan Trotës”, tha ai, “nipi i Hajrijes”.

Gruaja ndaloi për një moment. Motra e saj, e cila kishte bërë pasta në bodrumin poshtë, doli lart. Të tre u ulën në një tavolinë. “Ata qanë, unë qava,” kujton ai, “unë qava dhe ata qanë.”

Ata kaluan dy ditët e ardhshme së bashku. Ai u ka treguar fotot e babait të tij Hasanit, i cili i ngjante shumë Zulfit. Ata vizituan varrin e xhaxha Zulfit në Mirogoj, varrezat monumentale të qytetit. Kur i moshuari vdiq në vitin 2002, varrimi, i bërë sipas ritit mysliman, i thanë atij, ishte i pranishëm me qindra. Ata i dhanë Festimit dhe gruas së tij pasta (“As që kam ngrënë kurrë më parë apo më pas nuk është shkrirë në gojë si ato”) dhe e çuan atë dhe familjen e tij për një darkë luksoze.

Festimi dhe gruaja e tij takuan të gjithë tahirët. E veja e dobët e xhaxha Zulfit, e cila jetonte në një apartament aty pranë, i dha atij një byzylyk floriri për vajzën e tij të vogël dhe motrat i sollën ushqim për fëmijë. Familja e bashkuar e kaloi natën së bashku. Ai ishte anëtari i parë i ngushtë i familjes shqiptare të babait të tyre që kishin takuar ndonjëherë.

Në një moment gjatë qëndrimit, ai thirri vëllain e tij të madh në Shqipëri për të raportuar. “Unë i takova ata. Xha Zulfi ka vdekur, takova vajzat dhe gruan e tij”, tha ai. Por një gjë e befasoi. “Gruaja e tij nuk quhej Mejreme. Ishte diçka tjetër.”

Si një pastiçeri e vogël në një lagje mjaft të papërshkrueshme – vendi është vetëm 12 metra me pesë dhe jashtë qendrës së qytetit – Slastičarnica Orijent mund të mos i lërë përshtypje një të huaji.

Megjithatë, është pastiçeri më i vjetër që funksionon në Zagreb. Me një klientelë të përkushtuar (një “pasues kulti” sipas njerëzve të brezave të ndryshëm me të cilët fola) në mishërimet e ndryshme të saj, është në çdo udhërrëfyes dhe i njohur në të gjithë vendin dhe i është bërë homazh në filmat kulti jugosllav. Vetëm muajin e kaluar, Index, portali kroat me trafik të lartë, botoi një artikull me recetat e Orijent. Slasticarnica Orient është një institucion.

Rruga për në Maksimir

Maksimirska është rruga që lidh bërthamën më të vjetër të Habsburgëve të Zagrebit me Parkun Maksimir, hapësirën me peizazhe të shekullit të 19-të, e cila në kohën kur u krijua ishte shumë jashtë qytetit. Sot Maksimir i referohet stadiumit më të madh të futbollit në Kroaci, i cili ndodhet pikërisht përballë parkut.

Përgjatë rrugës midis Parkut Maksimir dhe qendrës së qytetit, artizanët u ftuan të ndërtonin shtëpi dhe dyqane, zhvilluesit ndërtuan blloqe apartamentesh dhe nga fillimi i shekullit të 20-të zona ishte mbushur.

Kishte një shumëllojshmëri danubiane këpucarësh, hekuri, endësit, marangozët. dhe kasapët. Kishte sllovakë nga Samobori, gjermanë nga Vojvodina, çekë, hungarezë dhe sllovenë, së bashku me çuditshmërinë osmane, tha Martina Petrinjak, gjyshi i së cilës, një këpucar i quajtur Juraj Majdak, kishte qenë një nga kolonët e hershëm atje në vitet 1880.

Diku nga fundi i viteve 1920, një adoleshent shqiptar që prezantohej si Ahmet doli në rrugë duke kërkuar një punë në një dyqan akulloresh të drejtuar nga një musliman. Ai shiti kone nga një karrocë rruge dhe flinte në një dhomë në papafingo në shtëpinë e Majdakut përballë rrugës. Pagën e parë e shpenzoi për një lugë alumini.

(Udhëpërshkrim nga Altin Raxhimi i cili është një shkrimtar i pavarur me qendër në Montreal, Kanada. Ky shkrim është publikuar në Kosovotëopointzero.com./Media Ndërtimi.

Aktuale

Eurostat: Shqiptarët më punëtorët në Evropë, por me paga me të ulëta

Published

on

Shqiptarët punojnë me orë më të gjata pune krahasuar me vendet e Bashkimit Evropian, megjithëse paguhen më pak.

Sipas të dhënave nga Eurostat, një javë e zakonshme pune për personat e moshës 20-64 vjeç në BE është mesatarisht 37.5 orë, ndërsa për shqiptarët rreth 43.7 orë në javë.

Konkretisht, shqiptarët punojnë një ditë më shumë se vendet e BE-së ose 6 orë më tepër në javë.

Pavarësisht këtij fakti, orët e zgjatura të punës në Shqipëri nuk përkthehen me paga më të larta, pasi aktualisht vendi ynë ka nivelin më të ulët të pagës mesatare në rajon dhe Europë, gati dyfish më pak se Serbia e Mali i Zi dhe ndjeshëm më pak se Bashkimi Europian.

Kjo tregon një mospërputhje të qartë midis orëve, pagës apo edhe produktivitetit të punëtorëve.

Direkt pas vendit tonë renditet Serbia, ndërsa sa i takon vendeve të BE-së, Greqia ka përqindjen më të lartë të punëtorëve me orar të zgjatur, rreth 11.6%, e ndjekur nga Qiproja 10.4% dhe Franca 10.1%.

Orët e zgjatura të punës në Greqi lidhen edhe me normën më të lartë të papunësisë, e si rrjedhojë orët shtesë të punonjësve aktivë i referohen zëvendësimit të mungesës së fuqisë punëtore në vend.

Holanda ka javën më të shkurtër të punës me rreth 33.2 orë, e ndjekur nga Gjermania me 35.3 dhe Danimarka me 35.4 orë.

Duke qenë se Shqipëria ka rekordin më të lartë të të vetëpunësuarve në rajon me një normë prej 36%, orët e gjata të punës lidhen kryesisht me nivelin e lartë të vetëpunësimit dhe punën e fundjavës.

E njëjta gjë vlen edhe për shumicën e shteteve të Bashkimit Evropian, ku 29.3% e të vetëpunësuarve punonin me orë të gjata krahasuar me të punësuarit, të cilët përbënin 3.6% e totalit.

Në Shqipëri administrata publike është ajo që punon më pak, me rreth 38.8 orë në javë, ndërsa punëtorët e sektorëve të prodhimit dhe ndërtimit punojnë më tepër.

Ndërsa në BE, orët e gjata të punës ishin më të zakonshme në mesin e punonjësve të kualifikuar të bujqësisë, pylltarisë dhe peshkimit me 27.5% dhe menaxherëve me 21.9%./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

BE do të jap 1 miliard euro ndihmë financiare për mbrojtjen sociale në Liban

Published

on

Gjatë vizitës së saj në Bejrut, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, e shoqëruar nga Presidenti i Republikës së Qipros, Nikos Christodoulides, diskutuan sfidat e rëndësishme të brendshme dhe rajonale me të cilat përballet Libani dhe se si BE-ja mund ta mbështesë më mirë vendin dhe njerëzit.

Ajo njoftoi se BE-ja do të ofrojë një paketë ndihme financiare për Libanin me vlerë 1 miliard euro për 2024-2027.

Kjo mbështetje e vazhdueshme e BE-së do të forcojë shërbimet bazë si arsimi, mbrojtja sociale dhe shëndeti për njerëzit në Liban. Ajo do të shoqërojë reformat urgjente ekonomike, financiare dhe bankare. Për më tepër, Forcat e Armatosura libaneze dhe forcat e tjera të sigurisë do t’i ofrohet mbështetje me pajisje dhe trajnime për menaxhimin e kufirit dhe për të luftuar kundër kontrabandës.

Vizita e Presidentes von der Leyen në Liban vjen pas takimit të posaçëm të Këshillit Evropian më 17-18 prill, ku Këshilli konfirmoi vendosmërinë e BE-së për të mbështetur njerëzit më të cenueshëm në Liban, duke përfshirë refugjatët, personat e zhvendosur brenda vendit dhe komunitetet pritëse, si si dhe forcimin e mbështetjes për Forcat e Armatosura libaneze, luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore dhe kontrabandës. Këshilli Evropian ripohoi gjithashtu nevojën për të arritur kushte për kthime të sigurta, vullnetare dhe dinjitoze të refugjatëve sirianë, siç përcaktohet nga UNHCR./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Zyra e Kryeministrit Kurti furnizohet me mobile luksoze në vlerë prej 54 mijë euro

Published

on

Karrige lëkure, tepisona, vitrina e mobile të ndryshme luksoze. Të gjitha këto janë porositur nga Zyra e Kryeministrit të Kosovës. Orenditë e reja po kapin shifrën e 54 mijë eurove.

Zyra e Kryeministrit të Albin Kurti, ka hapur disa tenderë për blerjen e disa orendive të reja.

Zyra e kryeministrit dhe disa ministri tjera janë në pritje të furnizimit me karrige të lëkurës, me tepsiona, me pajisje të reja për byfe, e vitrina, të cilat i kanë kushtuar hiç më pak se 53 mijë e 977 euro, shkruan Insajderi.

Me datën 30 të muajit të kaluar, Zyra e Kryeministrit kishte hapur tender për “furnizim me karrige lëkure”, 50 copë.

Vlera e parashikuar është 9,999.00 euro.

Poashtu në muajin e kaluar nga ZKM’ja është hapur tenderi për “Furnizim me lloje të ndryshme vitrinash”, ku ceken mobile druri për zyre. Vlera e parashikuar e kontratës për këtë tender është 40.000 euro.

Me 1 maj, Zyra e Kryeministrit ka hap tender për “Furnizim me pajisje byfeje”. Ku theksohet për “frigoriferë dhe ngrirësit”.

Vlera e parashikuar për këtë kontratë është 990 euro.

Bëhet fjalë për tri karrige statike nga materiali krom, të veshura me lëkurë artificiale, kualitet i lartë i ngjyrës së zezë.

Po ashtu edhe për një karrige rrotative nga rrjeta me mekanizëm lëvizës. Ku vetëm këto kanë kushtuar hiç më pak se 999 euro./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending