Organizatë jo-qeveritare “Asociacioni i Arkitektëve të Kosovës”, ka dërguar në adresë të Kuvendit të Kosovës propozimet përkatëse tek Komisioni Parlamentar rreth themelimit të Odës së ku po synohet që përmes këtij mekanizmi ligjor të filtrohen arkitektët dhe inxhinierët vendor.

“Propozimet tona janë të bazuara, frymën e kushtetutës së Republikës së Kosovë dhe ligjeve përkatëse si dhe në praktikat e mira të shteteve në bashkimin Evropian por edhe të anëtarëve të BE-së dhe direktivave përkatëse si ajo për profesionet me nr. 2005/36/EC.

Kërkesat apo propozimet tona janë me mbështetje të ekspertëve nga jashtë Kosovës e që janë:

1. ndryshimi në disa nene për demokratizimin e odës,
2. fillimisht që ministria të bëjë licencimin e të gjithë inxhiniereve, master dhe bachelorëve me përvojën përkatëse sipas projektligjit të përfshirë në regjistër pa dallim ku të gjithë do të jenë themeluesit e odës të cilët zgjedhin bordin i cili do të punojë me Ministrinë në periudhën e përkohshme deri në pavarësimin e plotë të odës,
3. që oda të jetë në shërbim të profesionit dhe të ofrojë shërbime që ndihmojnë kandidatët në licencim, anëtarët ri-licencim dhe mirëmbajtjen e licencës dhe profesionit.
4. mandate të shkurtuara me detyra të qarta pasi janë më demokratike dhe bazohen në praktikat perëndimore,
5. mbikëqyrje profesionale dhe etike e odës nga organe të pavarura,
6. zhvillimi i edukimit të vazhdueshëm,

Prandaj në këtë frymë ne japim propozimet tona për ndryshim në këtë projektligj.

I – Kuvendi themelues – Projekt ligji siç është në këtë pikë nuk është demokratik dhe legjitime ku parashihet që personat që votohen në bord të marrin licencën së pari sepse titulli nuk fitohet me votë por duhet që të gjithë të jenë të licencuar paraprakisht. Prandaj propozimi ynë është që ministria fillimisht duhet të ju lëshojë licencën të gjithë anëtareve në regjistër me kategoritë përkatëse të cilët pastaj bëhen anëtarë themelues me të drejta të plota për të votuar dhe për të qenë i zgjedhur. Në këtë mënyrë do të kishim kuvend dhe borde legjitime por edhe vazhdimësi të shërbimeve në treg. Gjithashtu duhet konsideruar hapja e zyrave rajonale ku mundësohet votimi në të njëjtën ditë.

II – Organet e odës – organet e odës duhet të zgjedhën nga kuvendi apo nga vet anëtarët e licencuar paraprakisht nga Ministria, pra ata që përbëjnë kuvendin dhe të kenë mandate vetëm dy vite pa të drejtë rizgjedhje pasi kjo është më demokratike. Kjo mbështetet edhe duke pasur parasysh se ka numër të madh të anëtarëve që do të ketë rritje për çdo ditë dhe ka nevojë për freskim dhe mirë organizim të shërbimeve të odës. Kjo bazuar edhe në praktikat në shtetet e zhvilluara perëndimore ku mandatet janë të shkurta dhe pa të drejtë rizgjedhje pasi shmangë edhe keqpërdorimet e mundshme.  Gjithashtu propozojmë që në këtë frymë duhet që së paku 1/3 e bordit të jetë e përfaqësuar nga gratë.

III – Shërbimet e odes – oda duhet të jetë në shërbim të rregullimit dhe përparimit të profesionit e jo ndonjë organ që pengon prandaj në këtë frymë duhet që kandidatëve që nuk kanë mundësi të kryejnë praktikën. Kjo pasi shumë ndërmarrje nuk mund të kenë mundësi teknike apo financiare të ju ofrojnë praktikë atëherë Oda të jetë e obliguar që të ofrojë trajnime për kandidatët apo të ju sigurojë praktikën. Trajnimet të jenë të barasvlershme me praktikën për periudhën përkatëse pas diplomimit, si në rastin e Gjermanisë apo praktikave në vendet tjera.

Oda të jetë e obliguar të organizoj edhe trajnimet për zhvillim të vazhdueshëm profesional për mirëmbajtje të licencës e që mbulon ndryshimet në ligj, rregullore, kodin e ndërtimit, teknologji të re, energji, mjedis dhe çështje të tjera që ndërlidhen me profesionin.

IV – Periudha e përkohshme – sipas propozimit tonë fillimisht Ministria e bënë licencimin e arkitekteve dhe inxhiniereve sipas listës në regjistrin e Ministrisë të cilën më pastaj i themelojnë organet e odës. Me themelimin e organeve të odës fillon bashkëpunimi i organeve të odës me Ministrinë ku përpilohen statuti dhe rregulloret përkatëse gjatë kësaj periudhe, trevjeçare apo dy vjeçare, dërgohen dhe miratohen për çdo vit në kuvendet e odës. Paralelisht, gjatë kësaj periudhe zgjerohet dhe përditësohet lista/regjistri me anëtarët e rinj të cilët licencohen. Në këtë mënyrë është demokratike dhe profesionale si dhe shmang çdo padrejtësi eventuale por edhe vendoset një themel i qëndrueshëm i odave.”, shkruan në propozimin e Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës./ Media Ndërtimi.