Connect with us

Aktuale

Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut nuk ka gjetur shkelje “të së drejtës për jetë” për shkak të ndotjes së ajrit

Published

on

Ndotja e ajrit vret rreth 7 milionë njerëz çdo vit në të gjithë botën. Edhe pse ky vrasës i padukshëm ka shqetësuar qeveritë që nga Revolucioni Industrial, shumë pak është bërë kundër tij. Ndotja e ajrit madje u klasifikua si kancerogjene e njeriut në vitin 2013, megjithatë ne ende djegim lëndë djegëse fosile dhe gjithçka tjetër sikur të mos ketë të nesërme.

Një burim kryesor është “ndotja e ajrit e lidhur me trafikun” ose e ashtuquajtura “TRAP” me të cilën njerëzit që jetojnë pranë autostradave janë shumë të njohur me të. Dihet dhe pranohet gjerësisht se ndotja e ajrit vret njerëz, por pyetja është, sa herë ndotja e ajrit është njohur zyrtarisht si shkak i vdekjes?

Çuditërisht, vetëm një herë! Ky është rasti i Ella Kissi-Debrah, një vajze 9-vjeçare me astmë e cila pati fatin e keq të jetonte pranë një rruge të zënë në Londër.

Ella ndërroi jetë në vitin 2013 dhe në atë kohë ndotja e ajrit nuk u zbulua se ishte shkaku i vdekjes.

Sidoqoftë, për shkak të këmbënguljes së nënës së saj në kërkimin e drejtësisë për Ella, në Dhjetor 2020, Gjykata e Mjekësisë Ligjore zbuloi se shkaqet e vdekjes së Ella ishin dështimi akut i frymëmarrjes, astma e rëndë dhe ekspozimi ndaj ndotjes së ajrit. Një vendim i tillë thuhet se është i pari dhe i vetmi i këtij lloji në botë, një vendim ku ndotja e ajrit njihet zyrtarisht si shkaku i vdekjes.

Deri më tani, mjekët ligjorë, gjykatat dhe organet e tjera administrative kanë qenë në mëdyshje për të lidhur zyrtarisht shkakun e dukshëm me efektin e pashmangshëm, domethënë për të lidhur ndotjen e ajrit me vdekjet individuale.

Rasti i Ella -s është një hap pozitiv drejt ndryshimit të praktikës së mosveprimit, injorancës dhe mungesës së llogaridhënies së shteteve, atë me të cilën ata janë mësuar për një kohë shumë të gjatë.

Aktualisht nuk ka asnjë rast në jurisprudencën e Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut ku është gjetur shkelje e “të drejtës për jetë” për shkak të ndotjes së ajrit.

Sidoqoftë, pas analizimit të vendimeve të mëparshme të Gjykatës në çështje të ngjashme, nuk është larg mendimit se është vetëm çështje kohe para se të krijohet një rast si ky; një rast kur ndotja e ajrit është gjetur të jetë shkaku i vdekjes dhe më pas baza për përgjegjësinë shtetërore.

Fakti që ndotja e ajrit vret nuk mund të mohohet më nga shtetet që vënë përfitimin ekonomik në radhë të parë, dhe këto shtete duhet të ndërmarrin veprime pozitive për të siguruar të drejtën për një mjedis të pastër, dhe gjithashtu të mbajnë përgjegjësi kur nuk e bëjnë këtë.

E dëmshme për arritjen e këtij qëllimi është së pari të konstatohet se shkaku i vdekjes është ndotja e ajrit, dhe kjo është arsyeja pse rasti i Ella -s është kaq i rëndësishëm, pasi është njohja e parë zyrtare e vrasësit të padukshëm, dhe me shpresë jo e fundit.

Megjithëse nuk kemi parë ende shumë rezultate të këtij rasti, nuk është shumë optimist të besohet se do të bëjë një ndryshim në trajtimin e ndotjes së ajrit, jo vetëm në Evropë, por në të gjithë botën. Kemi një rrugë të gjatë për të bërë, por hapi i parë është bërë dhe duhet të njihet.

Ky vendim i hap rrugën përfundimisht mbajtjes së llogaridhënies së shteteve për dështimin për të siguruar dhe respektuar të drejtën themelore të qytetarëve për ajër të pastër dhe mjedis të shëndetshëm.

*Opinion i shkruar nga ALBA DUSHI, monitoruese e proceseve gjyqësore strategjike për të drejtat e njeriut, punën, administratën publike dhe të drejtën mjedisore.

Aktuale

Rritja e qirave dhe kriza e strehimit kthehen në një fushë beteje kyçe të politikës evropiane

Published

on

Rritja e qirave dhe çmimet e larta të pronave rrezikojnë të kthehen në një fushë beteje kyçe të politikës evropiane pasi partitë e ekstremit të djathtë dhe populiste fillojnë të shfrytëzojnë zemërimin në rritje të publikut mbi krizën e banesave në kontinent, thonë ekspertët.

Javë përpara zgjedhjeve të Parlamentit Evropian, në të cilat partitë e ekstremit të djathtë parashikohet të përfundojnë të parat në nëntë shtete anëtare të BE-së dhe të dytat ose të tretat në nëntë të tjera, strehimi ka potencialin të bëhet një nxitës i fuqishëm i mbështetjes së ekstremit të djathtë sa emigracioni.

“Partitë e ekstremit të djathtë përparojnë kur mund të shfrytëzojnë boshllëqet sociale që dalin nga investimi i pamjaftueshëm dhe planifikimi joadekuat i qeverisë … dhe kur mund të fajësojnë të huajt”, tha raportuesi special i OKB-së për të drejtën për strehim.

“Kjo është situata në të cilën ndodhen tani shumë vende të BE-së”, tha Balakrishnan Rajagopal për Guardian.

“Kriza e strehimit nuk po prek më vetëm personat me të ardhura të ulëta, emigrantët, familjet me një prind, por shtresat e mesme. Kjo është çështja sociale e shekullit të 21-të.”

Çmimet e banesave të përballueshme kanë ndezur protesta në Lisbonë, Amsterdam, Pragë, Milano dhe – jashtë BE-së – po Londër, me të rinjtë të cilët janë kundër qirave që marrin  gjysmën e të ardhurave të tyre dhe hipotekat 10 herë më shumë se paga mesatare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Rreth 300 biznese dhe dhjetëra agjentë doganor nënshkruajnë peticionin për vazhdim të licencës së Terminalit Doganor në Ferizaj

Published

on

Terminalit Doganor në Ferizaj i skadon licenca në qershor. Zyrtarët e saj thonë se nëse mbyllet Terminali, do të përfitojnë kompanitë transportuese nga shtetet tjera.

Rreth 300 biznese dhe dhjetëra agjentë doganor kanë nënshkruar peticion për institucionet duke kërkuar që t’i vazhdohet licenca terminalit pasi nuk kanë asnjë ankesë dhe kushtet në terminalet publike nuk i plotësojnë kërkesat e tyre.

Përfaqësuesit e bizneseve kërkojnë nga qeveria që të reflektoj mbi faktet e paraqitura dhe të rishqyrtoj politikat për terminalet, raporton RTK.

Minisitri Ministri i Infrastrukturës, Liburn Aliu, pak ditë më parë ka thënë për media se kjo çështje është brenda Komisionit përkatës

“Ne kemi marrë letër edhe nga Komuna e Ferizajt dhe pak a shumë jemi të njoftuar me situatën, është bërë edhe aplikimi nga ana e kompanisë, e cila sipas ligjit gjashtë ditë para duhet të bëjë aplikimin për vazhdimin e kësaj licence. Çështja e kësaj licence natyrisht do të mbetet brenda komisionit përkatës i cili merret dhe trajtohet proceduralisht sikurse edhe rastet tjera”, tha ai.

Ministri Aliu ka theksuar se pretendimet e paraqitura do të trajtohen mjaft seriozisht edhe në ministrinë që e drejton ai, por edhe në Ministrinë e Financave./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Eurostat: Shqiptarët më punëtorët në Evropë, por me paga me të ulëta

Published

on

Shqiptarët punojnë me orë më të gjata pune krahasuar me vendet e Bashkimit Evropian, megjithëse paguhen më pak.

Sipas të dhënave nga Eurostat, një javë e zakonshme pune për personat e moshës 20-64 vjeç në BE është mesatarisht 37.5 orë, ndërsa për shqiptarët rreth 43.7 orë në javë.

Konkretisht, shqiptarët punojnë një ditë më shumë se vendet e BE-së ose 6 orë më tepër në javë.

Pavarësisht këtij fakti, orët e zgjatura të punës në Shqipëri nuk përkthehen me paga më të larta, pasi aktualisht vendi ynë ka nivelin më të ulët të pagës mesatare në rajon dhe Europë, gati dyfish më pak se Serbia e Mali i Zi dhe ndjeshëm më pak se Bashkimi Europian.

Kjo tregon një mospërputhje të qartë midis orëve, pagës apo edhe produktivitetit të punëtorëve.

Direkt pas vendit tonë renditet Serbia, ndërsa sa i takon vendeve të BE-së, Greqia ka përqindjen më të lartë të punëtorëve me orar të zgjatur, rreth 11.6%, e ndjekur nga Qiproja 10.4% dhe Franca 10.1%.

Orët e zgjatura të punës në Greqi lidhen edhe me normën më të lartë të papunësisë, e si rrjedhojë orët shtesë të punonjësve aktivë i referohen zëvendësimit të mungesës së fuqisë punëtore në vend.

Holanda ka javën më të shkurtër të punës me rreth 33.2 orë, e ndjekur nga Gjermania me 35.3 dhe Danimarka me 35.4 orë.

Duke qenë se Shqipëria ka rekordin më të lartë të të vetëpunësuarve në rajon me një normë prej 36%, orët e gjata të punës lidhen kryesisht me nivelin e lartë të vetëpunësimit dhe punën e fundjavës.

E njëjta gjë vlen edhe për shumicën e shteteve të Bashkimit Evropian, ku 29.3% e të vetëpunësuarve punonin me orë të gjata krahasuar me të punësuarit, të cilët përbënin 3.6% e totalit.

Në Shqipëri administrata publike është ajo që punon më pak, me rreth 38.8 orë në javë, ndërsa punëtorët e sektorëve të prodhimit dhe ndërtimit punojnë më tepër.

Ndërsa në BE, orët e gjata të punës ishin më të zakonshme në mesin e punonjësve të kualifikuar të bujqësisë, pylltarisë dhe peshkimit me 27.5% dhe menaxherëve me 21.9%./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending