Connect with us

Aktuale

At Gjergj Fishta “i burgosur në dry” pranë restorantit “Mrizi i Zanave”, rivalitetit bark – shpirt në vështrimin e arkitektit Arbër Sadiki  

Published

on

Lajmet e mbrëmjes thonë se nesër në Shëngjin do të ketë shi përgjatë gjithë ditës. U pa puna: nesër nuk ka plazh. Vendosa të shkoj në Fishtë, rreth njëzetë kilometra larg nga këtu, vendlindjen e poetit, intelektualit, klerikut, thënë shkurt një prej mendjendriturve më të mëdhenj të kohës që jetoi, At’ Gjergj Fishtës.

Saktësisht, destinacioni im ishte pikërisht vizita në kullën e tij. Fshati ishte rreth 15 minuta shkëputur nga magjistralja Lezhë – Shkodër. Për ta bërë edhe më të lehtë vendndodhjen e saktë me referenca bashkohore, i njëjti fshat ku gjendet restoranti “Mrizi i Zanave” në të cilin ka pak njerëz që rrugëtojnë për Velipojë, Shkodër e Ulqin, e të mos kishin ndaluar për të provuar menynë e begat që ofron. Ka edhe shumë të tillë që bëjnë qindra kilometra rrugë vetëm për të drekuar aty.

Nga të gjithë miqtë që pyeta të gjithë kishin qenë të paktën një herë, por çuditërisht asnjëri prej tyre, ama apsolutisht asnjëri, nuk kishte qenë për të vizituar shtëpinë e At’ Gjergj Fishtës asnjëherë edhe pse ajo ishte vetëm katër minuta larg nga restoranti në fjalë. E kuptoj! Kohët që po jetojmë njerëzit janë dhënë më shumë pas plotësimit të kënaqësive të barkut, si: mishi edhit, kecit, gicit, pulës e shotës, e më pak pas kënaqësive të shpirtit dhe mendjes si: poezia, besimi e dija.

Këtë ma vërtetoi plotësisht edhe gjendja në të cilën gjeta këtë derë të madhe të kulturës kombëtare. Mirëseardhje të ofronin dy dryrë, njëri në portën e hyrjes së oborrit rrethuar me një mur guri të ulët dhe tjetri në derën e hyrjes së kullës. Ky i pari pak më i vogël, ndërsa i dyti të fuste frikën vetëm ta shikoje se lëre më të merrje guximin të provoje ta hapje. Rastësi apo qëllimshëm, edhe për nga forma ishte i njëjtë me dryrët me të cilët u lidhën dhe u torturuan deri në vdekje 40 martirët e klerit katolik të gjithë miqtë dhe shokë të Fishtës. S’ka se si do të përfundonte ndryshe edhe vet At’ Gjergji po të mos vdiste para se komunistët të merrnin peng Shqipërinë.

Për një çast mendova se ky dry ishte ai që kishte tepruar e që ishte dedikuar atij, e që e kishin ruajtur për t’ja vendosur kullës së tij, sepse At’ Gjergj Fishta duhet prangosur patjetër, i gjallë apo i vdekur. Brenda oborrit të shkretë qëndronte një bust i Gjergjit hijerëndë, një flamur i përcëlluar prej diellit prapa shpinës së tij, në mes dy dryrësh në një qetësi morti. Çuditërisht nuk lëvizte gjë e gjallë as në kullat përreth ashtu si edhe në gjithë fshatin që e kishte mbuluar një nuancë gri, ndoshta edhe për shkak motit me shi që na përcillte.

Unë në fakt prisja diçka krejt ndryshe, sidomos pasi që kisha dëgjuar se ndërtesa rishtas ishte rinovuar. Prisja dyer të oborrit hapur krah më krah. Portë të kullës ku mund të hyej pa trokitur. Shkallë përgjatë të cilave ngjitesh me gjysmë frymë gjer sa arrin tek dhoma ku lindën me dhjetëra mijëra vargje të këtij gjeniu. Prisja që dhomat tjera të ishin të gatshme dhe krah hapur për të pranuar shkrimtarët e rinj të cilët do të mund të kalonin netët të tëra duke banuar, frymëzuar e punuar në to.

Do e merrja me mend si do të ndihej një shkrimtar i ri brenda këtyre mureve ku çdo gurë jep një frymëzim. Kushedi se sa Lahuta e Malcís, Anzat e Parnasit, Gomari i Babatasit e Shqyptari i gjytetnuem do të kishte lindur përditë. Fundja një praktikë të tillë ndjekin shumë vende të botës. Kam miq shkrimtar të cilët kanë përjetuar eksperienca të tilla duke shkuar dhe jetuar me muaj të tërë nëpër shtëpitë e shkrimtarëve të mëdhenj botëror nëpër Poloni, Gjermani, Çeki, Turqi e gjithandej, gjithmonë finasuar nga qeveritë e vendeve respektive. Që të gjithë janë kthyer me produkte të jashtëtakonshme artistike e mbi të gjitha me shpirtin plot.

Po, se desh harrova! Në fakt, e vetmja gjë e gjallë që na priti ishte një qenush i vogël qimebardhë i cili përçudi nuk lehu kur mbërritëm, por që nuk pushoj së lehuri kur po hipnim në makinë dhe po zhdukeshim që andej sikur donte të na thoshte: “Rrini, rrini, se ka kohë që kjo derë e madhe nuk ka pritur miq”. Derisa po e linim në sfond kullën dhe të lehuarat lutëse të qenushit që sa iknim e humbisnin në ajër mua më kumbonin në kokë vargjet nga e Fishtës nga “I dbuemi”:

***

Lamtumirë ti shpija e t’parvet,

Ku ma s’parit m’agoi drita

E ku strehë u dhançè shtektarvet

Miqt e babes edhe ku i prita

***

T’i kthehemi edhe njëherë rivalitetit bark – shpirt. Që të mos keqkuptohemi. Nuk kam asgjë kundër “Mrizit të Zanave”. Përkundrazi. Kam shumë respekt për idenë origjinale biznesore e mbi të gjitha për ndikimin e tij në ekonominë familjare të fshatarëve të zonës të cilëve u siguron treg të vazhdueshëm për prodhimet e tyre bujqësore dhe blegtorale. Për t’i dalur borxhit po i bëjë edhe një reklamë të vogël: Rakinë e ftoit e ka më të mirën që kam provuar ndonjëherë, e nuk kam provuar pak.

Por, thjesht po e përdor atë për të bërë një paralele në mes nevojës së barkut dhe asaj të shpirtit e mendjes. E respektoj edhe të parën patjetër, por pasiqë të kishit ngopur atë me menynë e pasur të “Mrizit të Zanave” me supëra, paragjella, pasta e antipasta, pjatë e parë, pjatë e dytë, ushqim të ftohtë e të ngrohtë, ju këshilloj që menynë ta mbyllni me një ushqim shpirtëror, ju siguroj se do ju bëjë mirë. E keni vetëm katër minuta larg një pjatë të jashtëzakonshme për shpirtin, derisa për çdo pjatë barku rëndomt prisni më gjatë!

*Udhëpërshkrim nga arkitekti ARBËR SADIKI/ Media Ndërtimi.

 

Aktuale

Zyra e Kryeministrit Kurti furnizohet me mobile luksoze në vlerë prej 54 mijë euro

Published

on

Karrige lëkure, tepisona, vitrina e mobile të ndryshme luksoze. Të gjitha këto janë porositur nga Zyra e Kryeministrit të Kosovës. Orenditë e reja po kapin shifrën e 54 mijë eurove.

Zyra e Kryeministrit të Albin Kurti, ka hapur disa tenderë për blerjen e disa orendive të reja.

Zyra e kryeministrit dhe disa ministri tjera janë në pritje të furnizimit me karrige të lëkurës, me tepsiona, me pajisje të reja për byfe, e vitrina, të cilat i kanë kushtuar hiç më pak se 53 mijë e 977 euro, shkruan Insajderi.

Me datën 30 të muajit të kaluar, Zyra e Kryeministrit kishte hapur tender për “furnizim me karrige lëkure”, 50 copë.

Vlera e parashikuar është 9,999.00 euro.

Poashtu në muajin e kaluar nga ZKM’ja është hapur tenderi për “Furnizim me lloje të ndryshme vitrinash”, ku ceken mobile druri për zyre. Vlera e parashikuar e kontratës për këtë tender është 40.000 euro.

Me 1 maj, Zyra e Kryeministrit ka hap tender për “Furnizim me pajisje byfeje”. Ku theksohet për “frigoriferë dhe ngrirësit”.

Vlera e parashikuar për këtë kontratë është 990 euro.

Bëhet fjalë për tri karrige statike nga materiali krom, të veshura me lëkurë artificiale, kualitet i lartë i ngjyrës së zezë.

Po ashtu edhe për një karrige rrotative nga rrjeta me mekanizëm lëvizës. Ku vetëm këto kanë kushtuar hiç më pak se 999 euro./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Ligji i Punës të rikthehet në agjendën legjislative

Published

on

Instituti Demokratik i Kosovës (KDI), me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Punës, ka prezantuar analizën “Ligji i ri i punës: Në mes të nevojës dhe kërkesave për ndryshim”.

Nga KDI thonë se duke iu referuar përpjekjeve të pasuksesshme të disa qeverive tash e disa vite për të avancuar marrëdhënien e punës në Kosovë,  përmes këtij punimi diskutues.

“KDI po synon të rikthejë në diskursin publik debatin për inicimin e një ligji të ri të punës, i cili e ka bazën në nevojat dhe kërkesat e punëtorëve, organizatave sindikale e OJQ, në përputhje me standardet dhe praktikat e vendeve të Bashkimit Evropian, e që garanton mbrojtje më të mirë për punonjësit në Kosovë”, thuhet nga KDI.

Ligji aktual i Punës paraqet një ndër ligjet më vitale në vend duke qenë se rregullon punësimin e mbi 370 mijë punonjësve në sektorin publik e atë privat, thotë KDI-ja.

“Ndryshimi i këtij ligji ka qenë premtim i çdo qeverie që nga viti 2012, ndërkohë që drafte të ndryshme kanë arritur të bëhen edhe pjesë e agjendave legjislative. Sidoqoftë, këtë vit, qeveria aktuale ka vendosur ta tërheq këtë ligj nga agjenda legjislative pa ndonjë paralajmërim, përkundër që trendi i shkeljeve të të drejtave të punës vazhdon të jetë në rritje”, thuhet tutje nga KDI.

Albesa Humolli nga KDI ka deklaruar se ligji aktual i punës nuk ofron mbrojtje dhe siguri të mjaftueshme për punonjësit, duke i lënë ata të cenueshëm ndaj shfrytëzimit, diskriminimit dhe kushteve të pasigurta të punës. Kohëzgjatja dhe mungesa e kufizimeve sa i përket kontratave për kohë të pacaktuar, rregullimi i pushimit të lehonisë, mungesa e pushimit prindëror, mungesa e kufizimeve sa i përket orëve shtesë të punës, mungesa e kufizimeve sa i përket formalizimit të marrëdhënies së punës, çështja e rregullimi të punës me orar jo të plotë, çështja e së drejtës në pushim për punonjësit apo çështjet e tjera si rregullimi i punësimit në kohët moderne si puna hibride, puna nga shtëpia, apo puna për kompani jashtë vendit konsiderohen të jenë disa nga mangësitë e ligjit aktual të cilat asnjëherë nuk kanë arritur të adresohen.

Humolli, thekson se mangësitë e një ligjit ‘të stërvjetruar’ të punës po bien në kurrizin e punonjësve në Kosovë, të cilët ende përballen me informalitet në punësim, mungesë të kushteve për punë, mos pagesë të pushimit vjetor apo mjekësor, pagë jo të rregullt apo orar të tej zgjatur pune pa pagesë. Për më tepër edhe institucionet ligj zbatuese megjithë përpjekjet e tyre, nuk po arrijnë të mbikëqyrin zbatimin e ligjit në masë të duhur.

Sipas Humollit, ndryshimi i ligjit aktual ose iniciimi i një ligji të ri të punës është i nevojshëm marrë parasysh aspiratat e vendit për të ju bashkuar tregut evropian të punës, që nënkupton që ligji duhet të përafrohet me  kërkesat që dalin nga  17 direktivat e Bashkimit Evropian që përcaktojnë standardet minimale në fushën e rregullimit të marrëdhënies së punës.

KDI kërkon nga qeveria që të reflektojë në këtë drejtim dhe të fillojë dialogun social më të gjitha palët, në mënyrë që ligji i punës të rikthehet në programin legjislativ për këtë vit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Industria e ndërtimit po bëhet gjithnjë e më e varur nga zgjidhjet e teknologjisë dixhitale

Published

on

Industria e ndërtimit është bërë gjithnjë e më e varur nga zgjidhjet e teknologjisë dixhitale vitet e fundit, nga përdorimi i pajisjeve të automatizuara të ndërtimit te printimi 3D, sistemet e modelimit të informacionit të ndërtesave (BIM) dhe inteligjenca artificiale. Tori Graney e firmës ligjore shumëkombëshe Pinsent Masons eksploron rritjen e krimit të sigurisë kibernetike në industrinë e ndërtimit për shkak të teknologjisë.

Pavarësisht thjeshtimit të procesit të ndërtimit, këto përparime teknologjike kanë çuar në një rritje të rreziqeve të sigurisë kibernetike, të përforcuara më tej nga fluksi i lartë i parave dhe pagesat me vlerë të lartë brenda industrisë dhe nga fakti i thjeshtë që shumë projekte përfshijnë infrastrukturën kombëtare kritike, qoftë në Shtetet e Bashkuara, Mbretërisë së Bashkuar ose në të gjithë Bashkimin Evropian.

Fatkeqësisht, këta faktorë i bëjnë kriminelët kibernetikë t’i shohin bizneset e ndërtimit si objektivat kryesore të sulmeve.

Ndërsa industria e ndërtimit po dixhitalizohet gjithnjë e më shumë, sasia e të dhënave dhe informacioneve të ndjeshme që mblidhen dhe ndahen në mënyrë elektronike brenda organizatave është rritur ndjeshëm, për shembull, qofshin ato dizajne të pronarit ose të dhënat e punonjësve.

Si rezultat, pasojat e një sulmi kibernetik mund të jenë veçanërisht të rënda për firmat e ndërtimit, duke çuar potencialisht në humbje të konsiderueshme financiare, si dhe në pajtueshmëri apo edhe rreziqe sigurie.

Ndikimi i sulmeve kibernetike shtrihet edhe në dëmtimin e reputacionit, me shkelje të të dhënave që shpesh çojnë në humbjen e besimit të klientit dhe besnikërisë ndaj markës.

Kjo mund të ketë efekte afatgjata në linjën përfundimtare të një kompanie dhe përfundimisht thekson rëndësinë në rritje të gatishmërisë dhe sigurisë së fuqishme kibernetike për firmat e ndërtimit që punojnë në projekte të rëndësishme të infrastrukturës.

Rreziku kibernetik mund të jetë i vështirë për t’u kontrolluar në një kantier ndërtimi, me nënkontraktorët dhe stafin e përkohshëm që i shtojnë rrezikut ekzistues që vjen nga aftësitë teknologjike të kriminelëve kibernetikë.

Prandaj, kontraktorët duhet të shikojnë rrjetet e tyre të mbështetjes dhe rrezikut të vlerësojnë ekspozimin e tyre ndaj dobësive kibernetike, duke përfshirë atë që mund të bëjnë më shumë në terren për t’i siguruar vetes mbrojtje më të madhe dhe ku kjo mbrojtje është më e nevojshme.

Kjo përfshin shikimin e çdo hallke të zinxhirit të ndërtimit dhe kërkimin e partnerëve nënkontraktorë që të demonstrojnë praktika të shëndosha të sigurisë kibernetike në tenderat e tyre, për shembull.

Në Mbretërinë e Bashkuar, NCSC dhe Instituti i Ndërtimit të Chartered (CIOB) janë partnerizuar së fundmi për të prodhuar udhëzime praktike për të mbështetur bizneset, përfshirë SME-të, që punojnë në ndërtim, të cilat mund të përdoren si një udhëzues për zbatimin e masave të sigurisë kibernetike./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending