Çështja e kthimit të artefakteve arkeologjike dhe etnologjike të Muzeut Kombëtar të Kosovës, të cilat nga viti 1999 mbahen në Beograd, nuk duhet të futet në agjendën e bisedimeve më Serbinë.
Kështu kanë thënë për Kallxo.com ekspertë dhe njohës të fushës së trashëgimisë kulturore. Sipas tyre, janë një sërë konventash ndërkombëtare të cilat Kosova duhet t’i shfrytëzojë për kthimin e thesarit arkeologjik dhe etnologjik të saj.
Kosova dhe Serbia kanë rifilluar këtë muaj bisedimet në Bruksel për gjetjen e një zgjidhjeje përfundimtare.
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit nuk ka treguar nëse çështja e kthimit të artefakteve të Muzeut të Kosovës është shtruar gjatë bisedimeve e as nëse në të ardhmen do te jetë temë.
Thesari kryesor i Muzeut Kombëtar të Kosovës, me mbi 1200 artefakte etnologjike dhe arkeologjike që nga viti 1999 mbahen në Serbi.
Arben Hajdari, arkeolog dhe kryetar i Këshillit Drejtues të Muzeut Kombëtar thotë se kthimi i artefakteve nuk duhet të jetë në asnjë formë pjesë e negociatave.
“Ekzistojnë mekanizma ligjorë ndërkombëtare të cilat Kosova duhet t`i shfrytëzojë për të kërkuar kthimin e tyre, por edhe për të bërë presion, sikundër edhe për të paditur Serbinë për mos respektim të marrëveshjes. Sipas mendimit tim, kthimi i tyre nuk duhet të jetë në asnjë formë pjesë e negociatave. Negociatat nënkuptojnë edhe kompromis, dhe si pasoj mund te ballafaqohemi me situata kur, mbase si rezultat i kompromiseve, do duhej hequr dore nga disa prej tyre. Është lajm i mirë se Muzeu Kombëtar i Kosovës ka filluar rrugën ligjore, përmes dërgimit të kërkesave, duke kërkuar kthimin e tyre në përputhje me marrëveshjen që kishte nënshkruar për huazimin e tyre për nevoja të ekspozitës”, ka thënë ai.
Serbia ka kthyer vetëm një prej objekteve arkeologjike nga 1248 që ka marrë me dhunë nga Kosova gjatë luftës 1998-99.
“Hyjnesha në Fron” është i vetmi objekt i kthyer në Kosovë 18 vjet më parë. Figura e vogël e krijuar me terrakotë, që daton në mijëvjeçarin e gjashtë ose të pestë para Krishtit, tani ndodhet në Muzeun e Kosovës.
Serbia e ktheu “Hyjneshën në Fron” në Kosovë në 2002 pas presionit të Michael Steiner, kreut të Misionit të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK)./Media Ndërtimi.