Connect with us

Aktuale

Pasojat e shpërthimit, çfarë do ndodhë me ndërtesat e dëmtuara në Beirut?

Published

on

Kushdo që i ka kushtuar vëmendje evolucionit arkitektonik të Bejrutit viteve të fundit do të ketë mbresa. Nga Instituti Issam Fares i Zaha Hadid, Foster, Partner’s 3 Beirut, Herzog & de Meuron’s Beirut Terraces dhe David Adjaye’s Aishti Foundation, arkitektura e qytetit është bërë gjithnjë e më e sofistikuar dhe ndërkombëtare.

Pas shpërthimit masiv të së martës, megjithatë Beirut është bërë edhe një herë i njohur për shkatërrimin. Shpërthimi lindi në një depo që përmbante 2.750 tonë nitrat amoniumi, që ndodhej disa qindar metra nga dy lagjet më historike, Gemmayzeh dhe Mar Mikhael- kjo e fundit një bërthamë e galerive, butikëve të projektimit dhe punëtorive, dhe një ndalesë integrale gjatë javës anuale të dizajnit në Beirut.

 

Në mesin e 135 të vdekurve të konfirmuar në kohën e shkrimit, është Jean Marc Bonfils, apartment e të cilit shtriheshin në fshatin lindor e që e njoftuan Beirutin me “muret e gjalla”.

Shpërthimi u përhap jashtë dritareve për mbi 9 milje larg, dhe shkatërroi ose bëri strukturë të papastra aq shumë ndërtesa në Bejrutin lindor dhe qendror, saqë guvernatori i qytetit, Marëan Abboud, ka deklaruar lart se 300,000 njerëz ngelën  pastrehë mbi kokë.

Sigurisht që disa nga strukturat e qytetit u bën më mirë se të tjerat. Megjithëse në mënyrë të rrezikshme afër vendit të shpërthimit, kulla hulking e gurit të Lina Ghotmeh mbijetoi falë favorizimit të masës mbi qelq, një taktikë e përdorur për të goditur efektin estetik, por që i bën jehonë arkitekturës së luftës civile, kur dritare të vogla dhe hapësira të trasha të betonit ishin ngushëlluese.

Edhe nga standardet tronditëse të Bejrutit, shpërthimi i së martës ishte i pashembullt, dhe pamjet e shpërndara në mediat sociale u kujtuan menjëherë filmat e provës bërthamore të viteve 1950, ajo çoi në shpikjen e një hashtagi të ri arab: “Beirutishima”.

Nëse muret e qelqit të qytetit janë copëtuar, trashëgimia e tij kulturore ka marrë edhe një mashtrim. Ruajtja e gjinisë Levantine të arkitekturës osmane-veneciane të Beirut nuk ishte kurrë e lehtë dhe ka frikë se qyteti mund ta përdorë shkatërrimin si një justifikim për të fshirë, jo për të rivendosur.

Pas 17 vjetësh të planifikimit urban në Bejrut, pengesa më e madhe për zhvillimin e qëndrueshëm është struktura jonë e qeverisjes,” shpjegoi Amira Solh, një këshilltare e planifikimit urban, e cila më parë ka punuar me kompaninë e ngarkuar me rindërtimin pas luftës së Bejrutit, Solidere. “Komuna jonë është më e pasura dhe më e korruptuara në vend dhe nuk ka besim se ata do të vendosin udhëzime të duhura. Tashmë kemi humbur pjesën më të madhe të ndërtesave tona të trashëgimisë para këtij shpërthimi. Tani, ndërsa ne përpiqemi të shpëtojmë jetë, ata tashmë po manipulojnë çmimin e qelqit. “

Shqetësimet e saj i janë bërë jehonë ndërmarrësit Nabil Debs, i cili sidoqoftë e shikon tragjedinë si një mundësi për të detyruar autoritetet të veprojnë me përgjegjësi ndaj trashëgimisë së saj të mbetur. Pronari i Arthaus, një hotel butik që okupon një grumbull shtëpish gurësh ranor të shekullit 18 dhe XIX në Gemmayzeh, Debs ende po merret me dëmin, por ai planifikon që hotelin të kthehet në biznes brenda një muaji.

Dëmi që kam parë diku tjetër është kryesisht për çatitë dhe dritaret e ngritura; dyshemetë dhe nivelet më të ulëta janë në gjendje më të mirë, “thotë ai. “Ajo që shpëtoi qytetin dhe shtëpitë tona është fakti që shpërthimi ishte i zjarrtë, përndryshe e gjithë zona do të ishte zhdukur.”

Në një shënim pozitiv, komuna e Beirut ka filluar dërgimin e ekipeve për të vlerësuar dëmin strukturor, megjithëse disa vendas frikësohen se kjo mund të jetë thjesht një justifikim për të dënuar strukturat që mund të shpëtohen, ndërsa njerëzit janë të preokupuar.

Ndërsa disa ndërtesa të Beiruti janë kursyer, ndërtesat e trashëgimisë përballen me një betejë më të madhe, pasi riparimet janë jashtëzakonisht të kushtueshme. Vetëm në kodrën nga Mar Mikhael, Muzeu i zbukuruar Sursock, i cili u rihap në vitin 2015 pas një ekspansioni ambicioz nëntokësor nga Jacques Aboukhaled dhe Jean-Michel Ëilmotte, pësoi dëme të mëdha të jashtme dhe të brendshme. Ndikuar gjithashtu ishte edhe pallazzo Levantine-Venezia me ngjyrë të kremtë brulée afër, shtëpia e familjes Sursock për mbi 160 vjet, e cila raportohet se ka humbur seksione të çatisë së saj me pllaka të kuqe, dritaret e saj të harkuara elegante dhe disa ballkone të jashtme.

 

Aktuale

Ish-drejtori i Njësisë së Auditimit në Ministrinë e Infrastrukturës akuzohet se bëri raport në favor të “Sallahu” SH.P.K

Published

on

Drejtori i Njësisë së Auditimit të Brendshëm në Ministrinë e Infrastrukturës, Begzad Musliu dhe ish-pronari i kompanisë “Sallahu” SH.P.K, Naim Sallahu, kanë dalë para Gjykatës së Prishtinës më 16.05.2024 për t’u përballur me akuzat që u ngarkohen.

Sipas aktakuzës, i pandehuri Begzat Musliu në nëntor të vitit 2020 i kishte tejkaluar kompetencat e tij në cilësinë e drejtorit të Njësisë së Auditimit të Brendshëm në Ministrinë e Infrastrukturës, ashtu që ka kryer auditimin e lëndës së prokurimit vetëm me kërkesën e operatorit ekonomik “Sallahu” SH.P.K., që sipas prokurorisë është e ndaluar me ligj.

Në seancën e 16.05.2024 janë dëgjuar Hysen Merovci, Shaban Krasniqi dhe Mexhide Behluli të cilët ishin propozuar si dëshmitarë për t’u dëgjuar nga ana e mbrojtësve të të akuzuarve.

Mexhide Behluli e cila ishe ftuar të dëshmojë në rolin e zyrtares ligjore në Ministri të Infrastrukturës tha se nuk i kujtohej se ka qenë në takimin në të cilin ishte diskutuar nga sekretari i kësaj ministrie dhe udhëheqësit të divizionit lidhur me kërkesën për futjen e kompanisë “Sallahu” SH.P.K, në listën e zezë.

“Nuk më kujtohet që kam qenë pjesë e këtij takimi” – tha Mexhide Behluli gjatë dëshmisë së saj në gjykatë.

Ajo mohoi të jetë në dijeni se ka pasur një kërkesë nga Vlamire Bllaca për ta futur në listën e zezë të Organit Shqyrtues të Prokurimit, kompaninë e “Sallahu” SH.P.K.

Mexhidi tha se fushë-veprimtaria e saj ishte të jetë si pikë kontakti mes avokaturës shtetërore dhe MI në lidhje me lëndët Gjyqësore në të cilat MI ishte palë e paditur.

Pas Behlulit, dëshmoi Hysen Merovcit, i cili kishte qenë udhëheqës i divizionit në Ministrinë e Infrastrukturës.

Për dallim nga Behluli, dëshmitari Merovci tha se është mbajtur një takim me sekretarin e MI, Izedin Bytyqin për të diskutuar lidhur me kërkesën e Valmire Bllacën për ta futur në listë të zezë të kompanisë “Sallahu” SH.P.K.

“Sekretari i MI Izedin Bytyqi më ka kërkuar mua në cilësinë e udhëheqësit të divizionit të projektit edhe kjo çika e departamentit ligjor, Mexhide në takim me zyrën e sekretarit në lidhje me një ankesë që është bërë nga Operatori Ekonomik ‘Sallahu’, e ka lyp mendimin tonë, në lidhje me vlerësimin e një tenderi për ndërtimin e urës M9 Pejë – Kuqisht” – tha Merovci.

Në fund është dëgjuar edhe dëshmitari Shaban Krasniqi i cili ishte gjeodet në kompaninë “Sallahu” SH.P.K.

Me të përfunduar faza e dëgjimit të dëshmitarëve, gjyqtari Avni Syla njoftoi të pranishmit në sallë se meqë nuk ka asnjë propozim për plotësimin e provave, do të kalohet në fazën e dhënies së mbrojtjes nga të akuzuarit.

Ky rast po gjykohet nga gjykatësit Avni Syla, kryetar i trupit gjykues, Alban Ajvazi dhe Sulltane Hoti – anëtarë. Aktakuza përfaqësohet nga prokurori i krimeve të rënda, Bashkim Zeqaj.

Sipas aktakuzës, i pandehuri Begzad Musliu, në nëntor të vitit 2020 i kishte tejkaluar kompetencat e tij në cilësinë e drejtorit të Njësisë së Auditimit të Brendshëm në Ministrinë e Infrastrukturës ashtu që ka kryer auditimin e lëndës së prokurimit vetëm me kërkesën e operatorit ekonomik “Sallahu” SH.P.K., gjë që është e ndaluar me ligj.

Auditimi i lëndës së prokurimit është bërë për projektin me emrin “Ndërtimi i urës në zgjerimin e rrugës nacionale N9, segmenti Pejë – Kuqishtë me lokacionin Drelaj”./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Publikohet platforma digjitale për historinë e Prishtinës

Published

on

Historia qindravjeçare e Prishtinës tash e tutje do të mund të njihet edhe përmes platformës digjitale “Prishtina në histori”.

E krijuar nga “Trembelat”, kjo platformë prezanton qindra dokumente origjinale për Prishtinën, që nga shekulli i 13-të.

Përmes një komunikate për media, “Trembelat” kanë bërë të ditur se platforma digjitale (qerthulli) “Prishtina në histori” përmbledh një grumbull digjital të teksteve, hartave, gravurave, fotografive dhe punimeve rreth historisë së qytetit të Prishtinës që kapin kohën prej fundit të shekullit 13-të deri në vitete e para të shekullit 20-të.

Në Arkivin e Prishtinës, pjesë e Komunës së Prishtinës, rishtazi janë sjellë rreth 38,598 dokumente osmane, të cilat dokumentojnë historinë e Prishtinës prej shekullit të 15-të deri në shekullin 20-të, shumica prej tyre, siç thuhet në komunikatë janë krejt të pastudiuara dhe të panjohura për publikun.

Në anën tjetër, po sipas komunikatës, shumë studime të cilat janë bërë bazuar në arkivat e Romës, Venedikut dhe Dubrovnikut mbesin në sirtarë të bibliotekave dhe njihen vetëm prej një grupi të vogël specialistësh.

“Këto të dhëna, por dhe të tjera që kanë të bëjnë me të kaluarën e Prishtinë, nga arkiva, biblioteka e koleksione janë mbledhur dhe do të vazhdojnë të mblidhen në fazat e tjera të këtij projekti (Prishtina në histori)”- thuhet në komunikatën e ‘Trembelave”.

Po siaps komunikatës, në mesin e materialeve të botuara janë edhe rreth 100 dokumente origjinale të përkthyera, si shtesë për tekstet e shkruara enkas, e artikuj të rëndësishëm nga e kaluara që meritojnë të lexohen më gjerësisht, pjesa më e madhe e tyre, sic thuhet më tej në komunikatë, janë botuar në këtë fazë fillestare.

Platforma është iniciativë e “Trembelave” me siglën botuese “Varg” e mbështetur financiarisht nga Komuna e Prishtinës, në partneritet të ngushtë edhe me Arkivin e Prishtinës, të cilët edhe kanë mundësuar qasjen në dokumentet nga arkivat osmane, që në vitin 2018 janë sjellë në kopje digjitale te ky arkiv./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Asociacioni i Arkitektëve të Kosovës organizon kuvendin zgjedhor

Published

on

Të nderuar anëtarë të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, duke u bazuar në Ligjin Nr. 06/L-043, për Lirinë e Asocimit ne Organizata Joqeveritare dhe Nenit 26, të Statutit të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, të vitit 2022, shpallë Zgjedhjet e rregullta për Kryetarin e a-a-k.

KUVENDI ZGJEDHOR i a-a-k, do të mbahet:

Datë: 23.05.2024 (E Enjte)

Ora: 17:00 h

Vendi: MODELARIUMI në Fakultetin e Arkitekturës në UP-ë.

Ftohen, të gjithë anëtarët e Asociacionit të Arkitëktëve të Kosovës që të marrin pjesë në kuvendin zgjedhor, dhe në frymën e konkurencës së lirë dhe kandidimit, të shprehin vullnetin e tyre për tu kandiduar për pozitën e kryetarit të a-a-k, duke u mbështetur në nenin 32, të Statutit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending