Connect with us

Aktuale

Dëmet nga tërmeti në Shqipëri, 985 milionë euro

Published

on

Është publikuar raporti përfundimtar për dëmet e tërmetit të 26 nëntorit 2019 në Shqipëri. Dëmet llogariten në 985 milionë euro ndërsa për rimëkëmbjen duhen 1076 milionë euro.

Shumica e dëmit është regjistruar në sektorin e strehimit (78.5%), e ndjekur nga sektori prodhues (8.4%) dhe sektori i edukimit (7.5%)

Vlerësimi zbulon se efekti i përgjithshëm i katastrofës në 11 bashki arrin në 985.1 milion Euro (121.21 miliardë lekë), nga të cilat 843.9 milion eur (103.84 miliardë lekë) përfaqëson vlerën e asetet fizike të shkatërruara dhe 141.2 milionë eur (17,37 miliardë lekë) i referohen humbjeve.

Shumica e dëmeve janë regjistruar në sektorin e strehimit (78.5%), e ndjekur nga sektori prodhues (8.4%) dhe sektori i edukimit (7.5%). Sa i përket humbjeve, sektori produktiv zë pjesën më të lartë (56.4%), e ndjekur nga strehimi (24.1%) dhe Mbrojtja Civile (CP) & Reduktimi i Rrezikut të Fatkeqësive (DRR) me 9.4%.

Në lidhje me pronësinë e efekteve, në përgjithësi 76.5% janë private dhe 23.5% publike. Sektorët e Strehimit dhe Prodhimit përbëjnë kryesisht infrastrukturë private, ndërsa sektorët e tjerë të mbetur kryesisht janë pronë e publikut. I njëjti model vlen edhe për humbjet. Në lidhje me shpërndarjen gjeografike të dëmeve dhe humbjeve, bashkia e Durrësit ishte dërrmuese më e prekur me 303.8 milionë eur (3.74 miliardë lekë) ose 32.4% të dëmit dhe humbjeve totale, e ndjekur nga afër nga Tirana me 284.3 milion eur (3.5 miliardë ALL) ose 30%, dhe së treti Kruja me 84.2 milionë eur (1.04 miliardë lekë) ose 9.

Nevojat totale për rikuperim janë 1,076.15 miliardë euro (132.4 miliardë lekë) në të gjithë sektorët dhe për 11 bashkitë e prekura. Nevojat vetëm në sektorin e banesave janë 802.86 milion EUR (98.8 miliardë lekë), që përfaqëson 75% të të gjitha nevojat e Rimëkëmbjes në sektorin e Arsimit do të kushtojë rreth 95 milionë eur (11.7 miliardë lekë) ose afro 9% të totalit, dhe rikuperimi për sektorin e Infrastrukturës do të jetë 61 milionë eur (7.4 miliardë lekë) ose 6%.

Brenda sektorit të Infrastrukturës, mbi gjysmën e nevojave të rimëkëmbjes janë në nënsektorët e Ndërtesave të Energjisë dhe Qeverisë, me 12.9 milionë eur (1.5 miliardë lekë) dhe 26.5 milionë eur (3,3 miliardë lekë), përkatësisht. Në sektorin e prodhimtarisë me 4.2% të të gjitha nevojave të rimëkëmbjes, ato janë të përqendruara në nënsektorin e biznesit dhe punësimit (prodhim dhe tregti) me 27.84 milionë eur (3.4 miliardë lekë). Mbrojtja civile dhe DRR kanë një pjesë të ngjashme të nevojave me 4.4%.

Përfundime / Rekomandime

Qeveria e Shqipërisë ka shprehur angazhimin e saj për të udhëhequr përpjekjet e rimëkëmbjes dhe rindërtimit. Opsionet për të financuar rimëkëmbjen janë rialokimet buxhetore, premtimet e donatorëve, huatë ose grante nga agjencitë shumëpalëshe dhe bilaterale, dhe / ose kontributet nga sektori privat.

Një shumëllojshmëri parimesh udhëheqin strategjinë e rimëkëmbjes, duke synuar përmirësimin e cilësisë së rimëkëmbjes, duke theksuar barazinë dhe përfshirjen, dhe promovuar uljen e rrezikut. Strategjia e rimëkëmbjes bazohet në qëndrueshmërinë dhe përqasjen e orientuar drejt qëndrueshmërisë “Ndërto më mirë” (BBB).

Ndërhyrjet BBB kanë për qëllim forcimin e menaxhimit të rrezikut nga katastrofat e qeverisë dhe komuniteteve; zvogëlojë rreziqet dhe cenueshmërinë ndaj fatkeqësive të ardhshme; dhe për të katalizuar ekonominë dhe për të rindërtuar jetesën, të cilat ndryshojnë nga ndërhyrjet që thjesht rikthejnë dhe rifillojnë në nivelet e para-katastrofës. Fokusi shtesë duhet të vendoset në:

• Përdorimin e teknologjive efikase të energjisë në procesin e rindërtimit;

• Menaxhim i sigurt, i shëndoshë dhe miqësor ndaj mjedisit të mbeturinave të ngurta dhe të rrezikshme;

• Riciklimi – sa më shumë të jetë e mundur – e sasisë së madhe të mbeturinave dhe mbeturinave;

• Përdorimi i materialeve ndërtimore miqësore me mjedisin;

• Shmangia e ndikimeve të mundshme negative në mjedis;

• Prioritizimin e barazisë gjinore dhe trajtimit jodiskriminues pasi ato gjenerojnë prosperitet tërësor dhe nuk janë vetëm një faktor i barazisë. Si kujtesë, procesi i rimëkëmbjes së katastrofës mund të krijojë mundësi për prosperitet përmes programeve të krijimit të vendeve të punës që mund të fillojnë dhe zgjerojnë rritjen, si dhe rezistencën ekonomike, sociale dhe politike ndaj katastrofave të ardhshme./TopChannel.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending