Connect with us

Aktuale

Dy ekspertë amerikanë dalin me analizë për tërmetin në Shqipëri, tregojnë shkaqet e mundshme

Published

on

Dhjetëra persona kanë vdekur dhe qindra të tjerë kanë mbetur të lënduar e pa strehë si pasojë e një tërmeti të fuqishëm prej 6.4 ballësh që ka goditur Shqipërinë në orët e para të mëngjesit të 26 nëntorit. Kjo lëkundje është shoqëruar edhe më një seri të vazhdueshme goditjesh më të vogla, të cilat janë ndier edhe në Kosovë.

Gjithë kjo tragjedi që ka prekur Shqipërinë ka nxitur ekspertë të sizmologjisë të analizojnë gjithë situatën dhe goditjet sizmike që e kanë përfshirë këtë vend.

Doktori amerikan i shkencave, Ross Stein, dhe magjistri i Shkencave, Volkan Sveilgen, e kanë publikuar një analizë të përbashkët në “Tamblor” rreth tërmetit fatal që e ka goditur Shqipërinë.

Në pjesën e parë të kësaj analize, dy shkencëtarët kanë treguar për numrin e viktimave dhe shkatërrimin që ka ndodhur si pasojë e tërmetit, megjithatë potencojnë se gjendja ka mundur të jetë edhe më e keqe.

Këtë e kanë thënë teksa kanë përmendur faktorët fizikë dhe pasojat që kishte lënë në Shkup në vitin 1963 një tërmet i cili ishte edhe më i vogël se ky që e ka goditur Shqipërinë.

Në korrikun e vitit 1963, tërmeti prej 6.1 ballësh që e kishte goditur Shkupin i kishte lënë të vdekur 1 mijë e 70 njerëz, të lënduar deri në 4 mijë, më shumë se 200 mijë pa kulm mbi kokë dhe e kishte shkatërruar rreth 80 për qind të qytetit.

Përveç tjerash, kanë folur edhe për goditjet më të dobëta të cilat kanë pasuar pas tërmetit 6.4 ballësh, duke thënë se ky lloj aktiviteti është i pazakontë dhe që nuk e bën më të lehtë parashikimin e tërmetit.

Ndërkohë e kanë bërë edhe një ndërlidhje mes tërmetit prej 6.4 ballësh, që epiqendrën e pati në afërsi të Tiranës, dhe atij që kishte ndodhur pranë qytetit të Mostarit në Bosnjë e Hercegovinë pas një periudhe kohore prej 6 orësh, me fuqi prej 5.4 ballësh.

Dy ekspertët thonë se kjo mbase mund të jetë e rastësishme, por nëse bëhet një lidhje, atëherë një gjë e tillë do të mund të jetë shkaktuar nga valët sizmike të tërmetit që e goditi Shqipërinë pasi ato shpërndahen me minuta të tërë.

Teksa kanë kaluar nëpër histori të tërmeteve, kanë thënë burimi i tërmetit që e ka goditur Shqipërinë është si pasojë e ngjeshjes tektonike të kores së Tokës, që shtrihet nga jugu i Kroacisë deri në Greqi. Kjo ngjeshje e kores së Tokës, siç kanë theksuar ata, është e dukshme edhe në tkurrjen që është bërë  në sipërfaqen e Tokës pas matjeve me GPS dhe gjithashtu nga historia e tërmeteve të mëdha që kanë ndodhur në rajon. Sipas tyre, Ballkani Jugor është ka aktivitet më të lartë sizmik se Italia.

Në këtë analizë të tërmetit që e ka goditur Shqipërinë, dy ekspertët amerikanë gjithashtu e kanë krijuar një hartë, në të cilën tregojnë se si zonat në afërsi të bregdetit në Durrës, Thumanë e Lezhë janë zona toke të ngopura me ujë, të papërforcuara dhe të dobëta e të cilat gjenden përreth epiqendrës së tërmetit 6.4-ballësh.

Këto zona të dobëta tronditen katër herë më shumë se pjesët e tjera pasi që toka e tyre është shndërruar pothuajse në gjendje të lëngshme dhe që s’mban asgjë e që si pasojë, një gjendje e tillë e dheut, kur pëson tronditje, shkakton edhe shembje dhe fundosje të ndërtesave.

Në fund të analizës së tyre, dy ekspertët amerikanë thonë se gjeologët e sizmologët do të japin detaje dhe do të mësojnë më shumë ditëve në vazhdim rreth tërmetit, por ajo që potencojnë ata është se rreziku nga një tërmet i tillë nuk ka qenë i paparashikueshëm./GazetaExpress/

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending