Connect with us

Aktuale

Kosova, deponi mbeturinash

Published

on

Është java e parë e gushtit përvëlues dhe Lumturija e Enveri nuk e ndalin punën as në pikun e ditës, në mësymjen për ta ngritur një kasolle me gjësende që i kanë gjetur në bërllok. Material pune kanë vetëm trarë, dërrasa e teneqe të moçme.

“Shtëpia” e re që po merr formë ngjason me një kolibe të braktisur. Ndërkaq, duket si deponi mbeturinash grumbulli i materialit që akoma nuk e kanë futur në punë.

Kasollen po e ngrenë në truallin dyarësh që daja i Enverit ua ka blerë, e që ka rastisur të jetë ngjitur me një deponi ilegale bërlloku, në periferi të Fushë-Kosovës.

“Edhe pardje e edhe dje kam hequr bërllok, por kot”, ankohet Lumturija për mbeturinat që ia vërshojnë edhe truallin e ri të saj. “Në mbrëmje po e mbushin prapë”.

Jeta e këtij qifti që i përket komunitetit egjiptian, por edhe e katër fëmijëve që i kanë, mbahet me atë çfarë gjejnë në koshat e mbeturinave. Strehën janë duke e bërë nga dërrasa, teneqe e madje edhe dritare që i kanë gjuajtur të tjerët. E, bukën e gojës e sigurojnë nga paratë që marrin për mbeturinat e riciklueshme që i mbledhin.

Enveri tregon se dhjetëra kilometra rrugë bën secilën ditë, duke i rënë kontejner më kontejner, për të mbledhur sasi kënaçesh, e për t’i shitur në mbrëmje për një shumë prej diku 5 eurosh.

Punë të njëjtë me të bëjnë shumë romë, egjiptianë e ashkalinjë. Duke qenë këto komunitetet më të lëna pas dore në Kosovë, pjesëtarët e tyre e kanë të vështirë të gjejnë punë. Prandaj, ata përbëjnë armatën kryesore që merret me “riciklimin”.

Kësisoj, nga menaxhimi joadekuat që komunat e Qeveria e demonstrojnë në raport me mbeturinat “përfitojnë” kryesisht familje të varfra.

Fushë Kosova, duke qenë fare në periferi të kryeqytetit, në vitet e fundit është mbipopulluar dhe është kthyer në kantier ndërtimesh të larta. Duke mos pasur deponi të caktuar për materialet ndërtimore që nuk hyjnë në punë, ato hidhen ilegalisht.

Në Fushë-Kosovë sivjet janë identifikuar 56 deponi ilegale, ndryshe nga dy vjet më parë kur ishin vetëm 10 sosh.

Autoritetet komunale përmendin shumë faktorë, si pasojë e të cilëve është krijuar i gjithë ky bërllok. Por, e drejtojnë gishtin edhe kah qytetarët që u përkasin komuniteteve të margjinalizuara, kur arsyetojnë numrin e madh të deponive të jashtëligjshme që shihen gjithandej.

“Ky numër i rritjes së deponive ka të bëjë me … prezencën e madhe të komuniteteve RAE (rom, ashkali, egjiptian v.j.) – disa prej tyre merren me riciklimin e mbeturinave dhe mbetjet e tyre i hedhin duke krijuar deponi”, thuhet në një përgjigje që autoritetet komunale ia kanë dhënë gazetës me e-mail. “Komuna e Fushë-Kosovës ka shpallur tender të hapur për të eliminuar këto deponi. Javën e kaluar janë larguar dy sosh – në Bardh të Madh dhe në rrugën ‘Meshari’ në lagjen e komuniteteve RAE. Tani kanë mbetur edhe 54. Deponitë ilegale eliminohen në vazhdimësi, por për fat të keq ato po na rikrijohen”.

Është krijuar menjëherë deponia në rrugën “Meshari”, për të cilën autoritetet kanë thënë se e kanë larguar. Ajo ndodhet afër urës, në rrugën nga Fushë-Kosova për në fshatin Kuzmin, e pranë së cilës e kanë ngritur kasollen Lumturija dhe Enveri. Plehra dhe mbetje të materialit ndërtimor janë shpërndarë anash rrugës, por edhe përgjatë lumit që kalon andej.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending