Connect with us

Aktuale

Pse Amerika po ndërton një mur tjetër?

Published

on

Deri në vitin 2025, Staten Island i Nju Jorkut do të fortifikohet me një mur që shkon deri në 5.3 milje përgjatë bregdetit, një hap inxhinierik që synon të shmangë një kërcënim në rritje.

Kriza e klimës parashikohet të krijojë sisteme moti të fuqishme dhe ekstreme në të gjithë botën dhe inxhinierët bregdetarë po garojnë për t’iu përgjigjur strukturave për të zvogëluar ndikimin e tyre.

Muret e para të detit u ndërtuan shekuj më parë, megjithëse tani ekzistojnë më shumë pasuri për të mbrojtur dhe më shumë njerëz që jetojnë përgjatë brigjeve të ndjeshme më shumë se kurrë më parë.

Një raport i fundit nga Qendra për Integritetin e Klimës vlerësoi se kjo gjë mund t’i kushtojë SHBA-së më shumë se 400 miliardë dollarë gjatë 20 viteve të ardhshme për të mbrojtur komunitetet bregdetare.

Pengesat nuk janë vetëm të shtrenjta për tu instaluar, por kanë nevojë për mirëmbajtje të rregullt. Por në shumë vende ato konsiderohen jetike për të mbrojtur tokën dhe pronën që përndryshe do të përfshiheshin në det.

Teknikat e përdorura shekuj më parë po përpunohen dhe riplanifikohen dhe tashmë janë gjetur mënyra të reja për të inkurajuar jetën detare për të bashkëjetuar me strukturat e bëra nga njeriu.

Muri i ri i Staten Island

Kur Uragani Sandy u përplas në Bregun Lindor të SHBA në vitin 2012, Staten Island u pushtua nga valë masive që përfshinë pronat dhe vranë 24 persona. Me një popullsi prej pothuajse gjysmë milioni, Staten Island nuk ishte në përputhje me valët e ngritura në portin e Nju Jorkut, një prej të cilave arriti një rekord prej 32.5 metra të lartë.

Shtatë vjet më vonë, fonde prej 615 milionë dollarësh janë siguruar për mbrojtjen.

I rrethuar me një vendkalim publik, zyrtarisht projekti quhet “Staten Island Multi-Use Promenade Elevated.” Vizatimet grafike të murit, të lëshuara nga zyra e Guvernatorit të New Yorkut, Andrew Cuomo, tregojnë çiklistë të lumtur duke hipur në një kuvertë prej druri afër një vendi akulloresh dhe teleskopë të drejtuar në det.

Rruga e detit do të jetë mjaft e madhe për të pritur koncerte, karnavale, maratona dhe ngjarje kulturore, thotë zyra e guvernatorit. Por vlera e vërtetë publike e shëtitores së re do të matet vetëm nga sa mirë ka sukses në mbrojtjen e njerëzve nga katastrofa natyrore.

Teknologji shekullore

Për shekuj me radhë, njerëzit kanë qenë duke vënë barrikada në bregdet për të parandaluar dëmet nga deti.

Në Puducherry të Indisë, dikur i njohur si Pondicherry, një kanal i ndërtuar nga francezët në vitin 1735 shpëtoi jetë në vitin 2004, kur tsunami i Azisë hodhi ujin gjithandej.

Pllakat e detit do të ndërtohen prej guri, çanta gjeo-sintetike të mbushura me rërë, dhe “tuba gjeo”, të cilat përmbajnë rërë dhe ujë. Në disa raste, çantat janë duke u mbushur me bimësi nga zona lokale, tha P. I. Sheik Pareeth, drejtor i Korporatës së Zhvillimit të Zonës Bregdetare të Shtetit të Kerala.

Në Fort Pierce Marina në Florida, dizenjatorët në Tetra Tech ndërtuan një sërë ishujsh të lakuar me valë për të riparuar disa nga dëmet e shkaktuara nga Uragani Frances në 2004.

Në Nju Jork, kontratat e para për detin e Staten Island pritet të jepen verën e ardhshme, me punën për të filluar së shpejti, sipas USACE.

Dizajni gjithashtu përfshin ligatinat dhe është pjesë e skemës prej 10 miliardë dollarë të Bill de Blasio të kryebashkiakut të Nju Jorkut në New York City, një investim që ai thotë se është i nevojshëm për të trajtuar një “emergjencë kombëtare”.

“Nju Jorku nuk ka zgjedhje, por të përgatitet për atë që po vjen. As Miami, Hjuston, Charleston apo ndonjë nga qytetet bregdetare që përballen me një kërcënim ekzistencial për të ardhmen e tyre”, shkruante De Blasio në një artikull në mars për një Nju Jork revistë.

Dhe nuk janë vetëm qytetet e SHBA përballen me kërcënimin e ujit në rritje. Qytetet kryesore ndërkombëtare, përfshirë Xhakarta në Indonezi dhe Ho Chi Minh në Vietnam – shtëpi për 18 milion njerëz të kombinuar – janë nën presion urgjent për të vepruar.

Me kaq shumë njerëz që jetojnë kaq pranë detit, humbjet e mundshme janë tronditëse – dhe kostoja financiare e krijimit të një zgjidhjeje të qëndrueshme po rritet gjatë ditës.

“Sa më shumë që të marrim për të zbutur kundër ndryshimit të klimës, aq më e shtrenjtë do të jetë që të përshtatet me një klimë që ndryshon”, tha O’Donnell.

 

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending