Arkitekturë
Marcus Fairs: Disa nga ndërtimet e fundit në Kosovë janë turpëruese e të tepërta
“Prishtina më është dukur pak e shëmtuar por ka një sharm dhe gjallëri gjatë natës”- Marcus Fairs
Turpëruese e të tepërta i ka konsideruar disa nga ndërtimet që janë bërë viteve të fundit në kryeqytet e në zonat në periferi, themeluesi dhe kryeredaktor i revistës prestigjioze të arkitekturës, “Dezeen”, Marcus Fairs.
Shkruan: Arta Desku
Marcus Fairs ka folur në një intervistë për Ndërtimi.info, për arkitekturën në Kosovë, mënyrën se si është ndërtuar Kosova këto vite, objektin të cilin ai e konsideron të denjë për të qenë pjesë e një artikulli të revistës “Dezeen” dhe vështirësitë që i ka pasur kjo revistë për ta ruajtur ndikimin që tashmë ka krijuar tek publiku.
I pari i revistës së famshme ndërkombëtare për dizajn e projektim, ka thënë se në fillim Prishtina i është dukur pak e shëmtuar, por që ka sharm e gjallëri. E të pamjaftueshëm e konsideron edhe kualitetin në arkitekturë, për të cilin thotë se nuk është paguar mjaftueshëm.
“Nuk është si qytetet e tjera të cilat i kam vizituar. Herën e parë kur e kam parë qytetin, të jem i sinqertë më është dukur pak i shëmtuar por ka një sharm dhe gjallëri gjatë natës, por gjithashtu mendoj se disa nga ndërtimet e fundit, janë turpëruese, në veçanti ato në periferi të qytetit. Duket sikur nuk është paguar mjaftueshëm për kualitetin në arkitekturë” deklaroi ai, në intevistën dhënë Ndërtimi.info, gjatë qëndrimit për Festivalin e Arkitekturës.
Fairs ka thënë se duhet t’i kushtohet më shumë kujdes mënyrës se si po bëhen ndërtimet, që sipas tij, janë më shumë se sa ato që qyteti i ka në plan.
“Nuk dua të tregohem i vrazhdë në lidhje me shtetin e juaj. Kosova ka shumë potencial por mendoj se duhet t’i kushtohet më shumë kujdes mënyrës se si po ndërtohet qyteti, ndërtesat po ngriten çdo ditë e më shumë, e disa prej tyre duket se janë më shumë se sa ato që qyteti i ka në plan. Një gjë tjetër me rëndësi është edhe t’i kushtohet më shumë kujdes kualitetit si dhe planifikimit në përgjithësi”, potencoi ai.
I pyetur se cili objekt meriton të jetë pjesë e një artikulli të revistës së tij “Dezeen”, ai ka zgjedhur Bibliotekën Kombëtare të Kosovës, e cila jo rrallë herë komentohet e vlerësohet ndërkombëtarisht për strukturën unike të saj.
Biblioteka Kombetare “Pjeter Bogdani”
“Dje vizituam Bibliotekën Kombëtare dhe ishte e mrekullueshme dhe interesante. E di se ka edhe shumë ndërtesa të tjera të ndërtuara në Kosovë, por nuk kam parë ndonjë tjetër në veçanti në qytet ta them të drejtën”, theksoi ai.
Të qenurit në majë të medieve të profilizuara përveç punës dhe përkushtimit kërkon edhe ndjekjen e të gjitha rrugëve alternative për të sjell produkte të cilat janë në hap me kohën. E sipas Fairs, çelësi që një media ta ruaj pozitën në të cilën është ngritur qëndron tek kreativiteti.
“Për një media të profilizuar është mjaft e vështirë që të rritet si media, por duhet të jesh kreativ gjatë tërë kohës. Për të patur sukses duhet të jeni shumë të informuar në lidhje me ndryshimet e fundit në internet dhe duheni të vini në mënyrë konstante me ide të reja. Të provoni gjëra të reja dhe t’i pranoni dështimet. Nuk është problem nëse i provoni gjërat dhe dështoni, për shkak se ato nuk shkojnë siç ju i keni planifikuar”, është shprehur themeluesi i “Dezeen”.
Foto e marrë nga “Kosovo Architecture Festival”
Për Ndërtimi.info Fairs tregoi fillimet e tij si gazetar dhe rrethanat në të cilat aso kohe zhvillohej ky profesion. Ai thotë se suksesi thelbësor për zhvillimin e një revisteje qëndron tek të prodhuarit vet, e jo tek postimi i lajmeve të gatshme “copy-paste”.
“Kur kam filluar punën isha i trajnuar për një formë tjetër të gazetarisë ndërsa tash është një praktikë më ndryshe. Tani faqe të caktuara në internet marrin lajme të gatshme copy and paste, nga njerëzit e tjerë. Është shumë e lehtë që t’i marrësh lajmet e gatshme dhe t’i ripostosh ato. Ne në Dezeen kurrë nuk e bëjmë një gjë të tillë, është një rregull për ne. Ne e zgjedhim një projekt, dërgojmë pyetje në lidhje me të dhe më pastaj i bëjmë tekstet vet”, ka thënë ai.
I pari i “Dezeen” ka treguar edhe për planet që i ka gjatë viteve të ardhshme dhe për zyrat e reja të kësaj revisteje, që do të ndërtohen në vende të ndryshme.
“Çmimi ishte diçka inovative, ndarjen e të cilit filluam ta bëjmë vitin e kaluar. Ne e kemi një zyrë në New York dhe po përpiqemi të ndërtojmë biznes në Amerikë. Po përpiqemi të hapim një zyrë në Shangai, në Kinë, dhe çdo herë jemi në kërkim të gjërave të reja të cilat mund t’i bëjmë”, tregon ai.
“Dezeen” është ndër revistat më me influencë dhe rëndësi nga bota e projektimit e dizajnit, me mbi 2.5 milionë vizitorë për muaj, sipas statistikave të kompanisë dixhitale “Alexa” të vitit 2017. Poashtu është faqja më e komentuar e dizajnit në botë. Kjo sipas jurisë së “Business Digital Editor”, në vitin 2015.
Foto nga “Dezeen”
Kjo revistë brenda strukturës së saj gjithashtu drejton “Dezeen Jobs” dhe “Dezeen Awards”, programin e ri vjetor të çmimeve që identifikon arkitekturën enterierin dhe dizajnin më të mirë në botë.
Marcus Fairs në Kosovë ka mbajtur një ligjëratë të hapur në hapësirat e “Kino Armatës”, në kuadër të edicionit të shtatë të Festivalit të Arkitekturës, të cilën mund ta gjeni këtu./Ndërtimi.info/
Foto nga ballina e “Dezeen”
Arkitekturë
Çfarë është arkitektura kinetike?
Dizajni kinetik është bërë një pjesë thelbësore e zhvillimit arkitektonik, nga shpikja e urave të lëvizshme në Egjiptin e lashtë deri te dhomat rrotulluese në shtëpinë e Sharifi-ha. Megjithatë, si arritëm nga kjo në këtë? Për të kuptuar konceptin e arkitekturës kinetike, le të hedhim një vështrim më të thellë në origjinën e saj.
“Kinetic” rrjedh nga fjala greke kinētikos, që do të thotë “lidhur me lëvizjen muskulare”, ndërsa përkufizimi arkitektonik është koncepti “lejimi i pjesëve të një strukture të lëvizin, pa zvogëluar integritetin strukturor”. me fjalë të tjera, është arkitekturë në formën e një trupi në lëvizje.
Një nga format më të hershme të arkitekturës kinetike është tenda e beduinëve, e përdorur në Afrikën e lashtë. Kjo strukturë elastike ftohëse është e adaptueshme ndaj klimës së shkretëtirës dhe urës së lëvizshme, një mekanizëm mbrojtës i zhvilluar në Egjipt dhe më vonë i përdorur zakonisht në shekullin e 15-të.
Megjithatë, arkitektët filluan të pranojnë konceptin e Arkitekturës Kinetike vetëm në fillim të shekullit të 20-të. Shembuj janë vizatimet e Yakov Chernikhov në Fantazitë arkitekturore dhe koncepti i pandërtuar i Thomas Gaynor për Ndërtesën Rotary në 1908, megjithatë këto botime ishin ende thjesht teorike.
Një projekt që u ndërtua ishte Villa Girasole nga inxhinieri i Marinës Angelo Invernizzi. E ndërtuar në vitin 1935, ajo është një shtëpi rrotulluese që ndjek lëvizjen e diellit për të maksimizuar nxehtësinë dhe dritën në brendësi. Girasole, e cila në italisht përkthehet në Luledielli, ndodhet në një bazë rrethore me diametër 44 metra dhe është një vepër e jashtëzakonshme arkitekturore e ndërtuar gjatë epokave të arkitekturës funksionaliste dhe futuriste.
Më vonë në shekullin e 20-të, arkitektët e zhvendosën fokusin e tyre në arkitekturën kinetike. Teori të tilla si Manifesti i Arkitekturës Mobile të Yona Friedman dhe Planifikimi Hapësinor i Qytetit, Pallati i Argëtimit të Cedric Price dhe Qyteti Plug-in i Peter Cooke u botuan. Megjithatë koncepti i arkitekturës kinetike u prezantua për herë të parë në vitin 1970 nga William Zuk, i cili botoi librin Kinetic Architecture. Kjo tërhoqi më tej interesin për konceptin kinetik ndërsa u zhvilluan shkenca kompjuterike dhe teknologjitë e ndërtimit.
Shembuj të tjerë përfshijnë shtëpinë Sharifi-Ha, e cila siguron vëllime banimi që rrotullohen për t’u kthyer në tarraca në verë dhe mbyllen në dimër, dhe Muzeu i Artit Milwaukee, me mburojën e tij të lëvizshme të diellit, i përbërë nga 72 pendë çeliku që palosen dhe shpalosen. sipas kohës së ditës, dhe Kulla Al Bahar, me një fasadë që ndjek lëvizjen e diellit për të çuar panelet e tekstilit me fije qelqi në formë ylli të hapen dhe mbyllen, duke mbrojtur banorët nga nxehtësia dhe shkëlqimi diellor.
Ka shumë shembuj të tjerë që shfaqin mundësitë e pafundme të arkitekturës kinetike, por në fund të fundit, dizajni kinetik ka ndikuar në ndërtesa në parametra të tillë si koha, moti, energjia dhe nevojat njerëzore që nuk janë statike, por më tepër dinamike. Si rezultat, dizajni kinetik i lejon ndërtesat të zhvillojnë sisteme komplekse që u përgjigjen nevojave të tyre të veçanta./Media Ndërtimi
Arkitekturë
Rizhvillimi “i shëmtuar” në Liverpool, fiton çmimin për ndërtesën më të keqe të Britanisë
Rizhvillimi i Lime Street në Liverpool nga studio britanike Broadway Malyan është emëruar ndërtesa e re më e keqe në vend në Kupën Carbuncle të këtij viti.
Organizuar nga revista e Mbretërisë së Bashkuar The Fence, gjyqtarët zgjodhën rizhvillimin e Lime Street si “ndërtesën e re shumë të keqe në Britani”, që kur konkursi u zhvillua për herë të fundit në 2018.
“Që nga shikimi i parë, dy nga paneli ynë e kishin këtë si përzgjedhjen e tyre numër një, dhe ndërsa lista e gjatë u ngushtua në një listë të ngushtë, kjo pjesë e tmerrshme e fatkeqësisë arkitekturore vazhdoi të qëndronte jashtë,” tha The Fence në njoftimin e çmimit.
Përfunduar në vitin 2019, dizajni i rizhvillimit të Broadway Malyan përmban panele metalike të gdhendura që përfshijnë një fasadë të rrugës që çon nga stacioni i trenit Liverpool Lime Street.
Panelet e gdhendura përshkruajnë ndërtesat shekullore që u shkatërruan për t’i hapur rrugë rizhvillimit, i cili tani përmban një hotel dhe strehim studentësh.
I ringjallur nga The Fence për vitin 2024, Carbuncle Cup synon të identifikojë ndërtesat më të këqija të Mbretërisë së Bashkuar. Ajo u drejtua çdo vit midis 2006 dhe 2018 nga revista e arkitekturës Building Design (BD)./Media Ndërtimi
Arkitekturë
Arkitektura e kontrollit: Peizazhet e çuditshme postmoderne të Koresë së Veriut
Rrokaqiejt postmodern bashkëjetojnë me monumente socialiste në shtetin e izoluar. Shumë prej fotografive janë të publikuara nga Agjencia Qendrore Koreane e Lajmeve dhe nuk kanë datë se kur janë bërë.
Ndërtesat e larta e shumëngjyrëshe shihen përreth një monumenti të vjetër në Phenian në Korenë e Veriut, 11 shtator 2018, shkruan Radio Evropa e Lirë.
Pamje gjatë natës e distriktit Songhua në lindje të Phenianit, në Korenë e Veriut. Fotoja është publikuar nga Agjencia Qendrore Koreane e Lajmeve (KCNA), por nuk ka datë se kur është bërë.
Udhëheqësi i Koresë së Veriut, Kim Jong Un, gjatë një vizite në një zonë të zhvilluar banimi në rrethin Huaseong në Korenë e Veriut, në këtë foto të publikuar më 6 prill 2024 nga Agjencia Qendrore Koreane e Lajmeve, KCNA.
Pamje e përgjithshme gjatë ceremonisë së hapjes së Fermës së Serës Ryonpho për të shënuar përvjetorin e themelimit të Partisë së Punëtorëve në pushtet, në Korenë e Veriut, në këtë foto pa datë, e cila u publikua më 11 tetor 2022 nga KCNA-ja./Media Ndërtimi
“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh
Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme
Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri
Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?
Një autostradë dixhitale do të ndërtohet mes Tokës dhe Hënës
Develon prezanton ekskavatorin tunelues DX235RTF-7
Liebherr blen 119 hektarë në SHBA për të ndërtuar një qendër logjistike
Epiroc përballet me sfida në tregun e ndërtimit
India do të shpenzojë 132 miliardë dollarë në infrastrukturë
Bulevardi i palmave dhe agrumeve në Vlorë, 3.4 milion euro për projektin
Ndërtuesi thotë se i përfundoi punët sipas kontratës te ‘Prishtina e Re’, 40 familje të një kompleksi mohojnë këtë, mbesin pa kushte jetese
Në Kosovë po prodhohen shtëpi të gatshme me beton të parafabrikuar [video]
Këto janë 5 kompanitë ndërtimore më të mëdha në Prishtinë, prinë Marigona Hill
Agroturizmi më i madh në Ballkan ndërtohet në Suharekë
Kush po i pengon hetimet në rastin “Brezovica” ku u sekuestruan 75 villa
Rruga A del këtë javë në tenderim, do të ketë gjashtë korsi
Pa e shkatërruar natyrën, lagjja Area34 vjen me shumë kasolla në liqenin e Batllavës
Lëndohen dy punëtor të ndërtimit pas rrëzimit të një plloçe në Kaçanik
Kompania kosovare “FORMON” krijon ventilatorë të frymëmarrjes
