Connect with us

Aktuale

KOSID kërkojn nga OPIC të mos financojë “Kosovën e Re”

Published

on

Deri sa i gjithë rajoni ka filluar ndërtimin e termocentraleve të reja, përfaqësues të shoqërisë civile në Kosovë kërkojnë nga OPIC-u Amerikan të mos financojë termocentralin e ri të planifikuar në Kosovë, që vendit pritet t’i sjellë pavarësi energjetike dhe furnizim të rregull me rrymë.

KOSID ka njoftuar për dërgimin e letrës së dytë drejt OPIC, duke kërkuar nga ky institucion të mos përkrahë termocentralin e ri të qymyrit.

“Kemi kuptuar që banka OPIC është duke e konsideruar financimin e këtij termocentrali dhe ne ju kemi kërkuar që kjo nuk bën të ndodh”, thuhet në letrën e OPIC, ku janë publikuar një sërë arsyjesh për mos përkrahje të këtij termoentrali, kryesisht të ndërlidhura me përdorimin e thëngjillit për prodhimin e energjisë elektrike.

Ndryshe, në mungesë të termocentralit të ri, pas dekomisionimit të termocentralit Kosova A, vendi rrezikon fuqishëm furnizimin me energji elektrike, për shkak të mungesës së saj. Në një situatë të tillë, furnizimi me rrymë në Kosovë do të mbështetej edhe në import të energjisë elektrike, që vetëm dekadën e fundit ka kushtuar rreth gjysmë miliardi euro. Në anën tjetër, rryma prinë në listën e produkteve të importuara nga Serbia.

“Termocentrali i ri i qymyrit nuk mund të përmbush statutin e OPIC për ndalimin e mbështetjes së projekteve me ndikim të paarsyeshëm. OPIC-ut i ndalohet me statut të mbështes propozime që shkaktojnë rrezik “të paarsyeshëm ose të madh”, e ky projekt paraqet rrezik të madh për shkak se

Marrëveshje për Blerjen e Energjisë që ka nënshrkuar qeveria e Kosovës me Countur Global imponon rreziqe shtesë ekonomike për Qeverinë dhe popullin e Kosovë’, thuhet në njoftim.

Termocentrale të reja kanë paralajmëruar të gjitha vendet nga rajoni, por edhe një numër vendesh anëtare të Bashkimit Evropian. Në Serbi, një termocentral i ri është gati në përfundim deri sa një tjetër do të fillojë ndërtimin së shpejti. Të gjitha këto përkrahen nga fonde shtetërore të Kinës dhe Rusisë, deri sa termocentrali në Kosovë bëhet me përkrahje të Amerikanëve.

Serbia madje nuk do të ndalet këtu. Ka paralajmëruar edhe projekte tjera gazi deri sa vetëm në fushën e prodhimit të energjisë nga thëngjilli, ka paralajmëruar termocentrale që prodhojnë rreth 2500 megavat. Në rajon ajo pasohet nga Bosna, me 2450 megavat të planifikuara.

Mediat raportojnë se përmes këtyre aktiviteteve Kina me përkrahje të Rusisë, po tenton të shtrijë ndikimin politik në Ballkan, përmes investimit në projekte të mëdha, si ato të ndërtimit të termocentraleve. Kësisoji, ajo do të minimizojë ndikimin e SHBA-ve dhe Bashkimit Evropian në Ballkan.

Si kundërpërgjigjje ndaj zgjerimit të ndikimit, Senati Amerikan kishte miratuar projektligjin për krijimin e një agjencie të investimit në vende në zhvillim me kapital prej 60 miliardë dollarësh, raporton Financial Times. Me anë të projektligjit ky vend mëton të përshpejtojë zgjerimin dhe ri-disejnimin e Korporatës Amerikane Private të Investimit (OPIC).

 

Amerikanët vlerësonin se kjo iniciativë do të ofronte alternativë të fuqishme kundrejt iniciativave të drejtuara nga shteti i Kinës, që la shumë vende në zhvillim në borxhe të mëdha.

Ndryshe, para ardhjes së tij në Kosovë, Ambasadori Amerikan Philip Kosnett, kishte deklaruar se termocentrali i ri do të bëjë revolucion në ekonominë e Kosovës. Ai kishe përsëritur përkrahjen pas shpalljes së konglomeratit amerikan General Electric, si fitues për kontratën e ndërtimit, inxhinierimit, prokurimit dhe mirëmbajtjes afatgjete të termocentralit.

Në përkrahje të termocentralit ishte shprehur edhe Mattheë Palmer, Zëvendës Sekretar Shteti në SHBA.

“Kosova e Re” gëzon mbështetje të fuqishme nga SHBA-të, kishte deklaruar Palmer gjatë një interviste. Për të vazhduar, Palmer kishte deklaruar se projekti i Kosovës së Re do të sigurojë energji më se të nevojshme dhe të pandërprerë për Kosovën si dhe do të ketë ndikim pozitiv në mjedis.

Palmer u shpreh i lumtur që një kompani Amerikane po drejton projektin e Kosovës së Re.

Përkundër, në letrën e tyre dërguar OPIC, shoqëria civile thekson se OPIC nuk duhet financuar projekte të tilla thëngjilli kryesisht për shkak se politikat e tyre kundërshtojnë thëngjillin dhe u jepin përparësi burimeve të ripërtrishme dhe projekteve të energjisë së gjelbër, ani pse OPIC është fare afër përkrahjes së termocentralit të ri, sipas njoftimeve nga MZHE.

Ndryshe, Kosova është vendi i tretë për nga rezervat e thëngjillit në Evropë. Vendi furnizimin me rrymë e ka të bazuar në dy termocentrale të vjetra, njëri prej të cilëve duhet mbyllur së shpejti për shkak të pasigurisë së prodhimit, presionit ndërkombëtar, dëmeve në mjedis dhe pamundësisë së rivitalizimit.

Qeveria rregullisht ka theksuar, dhe poashtu ka integruar në strategjinë e Energjisë, mbështetjen për energji të gjelbër, përmes tarifave nxitëse dhe mënyrave tjera të mbështejtes, ani pse prodhimi i energjisë nga këto burime nuk krijon siguri të furnizimit, është i pasigurtë dhe nuk paraqet siguri në furnizmin e vazhdueshëm me energji elektrike.

Në anën tjetër, ndikimi i energjisë së gjelbër në tarifat e energjisë elektrike mbetet shqetësimi kryesor në tranzicion, thekson Valdrin Lluka, Ministër i Zhvillimit Ekonomik.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending