Connect with us

Aktuale

Tuneli që e ndryshoi përgjithmonë Evropën

Published

on

Pasi del nga platforma e mrekullueshme e St Pancras, treni i linjës Eurostar kalon nëpër tunele drejt pjesës rurale të Kentit, ku të jep mundësinë të ndjesh kënaqësinë e një udhëtimi me tren nga Londra në Evropën kontinentale. Kjo fillon që nga lehtësia e kontrollit në stacionin më të mirë hekurudhor të Mbretërisë së Bashkuar, vetëm 30 minuta para nisjes, për të mbërritur në zemër të Parisit, Brukselit apo Amsterdamit, pa pasur nevojë të merresh me kërkimin e bagazheve.

E njëjta gjë mund të thuhet edhe për makinistët e trenave të mallrave, që përgatiten për një udhëtim 18-ditor, 7.500 kilometra nga Barking në lindjen të Londrës, deri në Kinën e largët. Këtë e ka bërë të mundur një mrrekulli inxhinierike e kohës.

Tuneli i Kanalit të Lamanshit midis Anglisë dhe Francës, u hap 25 vjet më parë. Mbretëresha Elizabeta II dhe presidenti francez Fransua Miteran, prenë zyrtarisht shiritin në 2 ceremoni, në Folkstoun dhe Kale, më 6 maj 1994, me shërbimin e linjes hekurudhore “Eurostar” nga Parisi nga Londër që nga nëntori i atij viti.

Që në shekullin IV, ajo është bërë jo vetëm një lidhje jetike fizike midis Mbretërisë së Bashkuar dhe Evropës kontinentale, por një rrugë shumë simbolike, veçanërisht në epokën e Brexit. “Ai futi në lojë udhëtimin ndërkombëtar hekurudhor”- thotë Mark Smith, themeluesi i faqes së specializuar të internetit “The Man in Seat 61”.

“Ajo ndryshoi perceptimin e Brukselit dhe Parisit, nga destinacione ku ju duhet të shkonit fillimisht në një aeroport, ashtu si për Vietnamin dhe Australinë, në vende që janë aty pranë, si Mançesteri apo Lidsi”.

Rreth 4.5 milionë turistë në Mbretërinë e Bashkuar, përdorin çdo vit Tunelin e Kanalit, ku 1.6 milionë kamionë transportojnë mallra midis Britanisë së Madhe dhe kontinentit, një volum tregtar me vlerë rreth 140 miliardë euro në vit për Britaninë dhe ekonomitë evropiane, sipas të dhënave më të fundit të BE dhe Britanisë së Madhe në vitin 2018.

Mbi ndërtimin e tunelit, ishte diskutuar për më shumë se 180 vjet më parë, përpara se punëtorët britanikë dhe francezë të nisnin realisht projektin në vitin 1988. Inxhinieri francez Albert Matjë – Flavje propozoi i pari një lidhje nëntokësore midis Britanisë dhe Francës në vitin 1802, duke sugjeruar ndërtimin e një ishulli artificiale në kanalin anglez për trenat, që do të ndryshonin kuajt që do të kërkoheshin për të tërhequr karrocat.

Ky concept u mbështet gjatë gjithë shekullit XIX, me inxhinierët që nisën gërmimin e disa tuneleve nën shtratin e detit, para se planet të braktiseshin në vitin 1882, kur politikanët britanikë u frikësuan se tuneli do të kompromentonte mbrojtjen e vendit.

Në vitin 1987, pas disa përpjekjeve të tjera të dështuara pas Luftës së Dytë Botërore, parlamenti britanik dhe ai francez ranë më në fund dakord për këtë projekt: ndërtimin e 2 tuneleve hekurudhore, dhe një tuneli të tretë për makinat.

Për ndërtimin e tunelit me gjatësi 50.3 km, u deshën 6 vjet dhe 13.000 punëtorë të angazhuar, duke qenë tuneli më i gjatë i këtij lloji në botë. Në mënyrë të pashmangshme, kjo lloj inxhinjerie dhe fuqia e madhe punëtore, pati peshën e vet tek kostoja e projekttit, me shpenzimet që në vitin 1994 u vlerësuan në rreth 7.2 miliardë dollarë, ose 80 % më shumë se sa ishte planifikuar në fillim.

Kur u inaugurua, Tuneli i Kanalit u quajt një nga Shtatë mrekullitë e Botës Moderne, nga Shoqata Amerikane e Inxhinierëve. Përkundër kostos së ndërtimit, tuneli pati një bum të menjëhershëm udhëtarësh. Një udhëtim me tren nga Londra në Paris, emeton 90 % më pak gazra serrë, se sa një fluturim i barasvlefshëm me avion.

“Që në fillimet e veta, Eurostar ka mbrojtur përfitimet mjedisore të hekurudhës së shpejtësisë së lartë, dhe inkurajon kalimin në mënyra të qëndrueshme të transportit për udhëtime të shkurtra ndërkombëtare”- tha një zëdhënës i Eurostar për CNN. Megjithatë, përvoja fillestare ishte shumë larg nga kënaqësitë e udhëtimit të shpejtësisë të lartë, që përjetohen nga udhëtarët e sotëm. Ndërsa ana franceze e tunelit, përdorte linja me shpejtësi të lartë nga Parisi, udhëtimi brenda dhe jashtë Londrës ishte shumë më i qetë.

Dhe ndërsa infrastruktura e stacioneve ishte e mirë, trenat duhej të udhëtonin në linjat e udhëtarëve në jug ​​të qytetit, për shkak të garancive ligjore të dhëna nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar në vitin 1987, se asnjë para publike nuk do të përdorej për një lidhje hekurudhore, me linjën e tunelit të shpejtësisë së lartë.

Britania duhej të përdorte linja ekzistuese, që kalonin nëpër një nga sistemet më me trafik në botë. Kjo do të thoshte se për 13 vitet e para, trenat e pasagjerëve futeshin në stacionin Vaterlo në një sistem elektrik DC, edhe pse trenat Eurostar ishin të aftë të ecnin deri në 300 km/h.

Investime për zhvillimin e linjës hekurudhore pas tunelit u kryen në dy faza në vitet 2003 dhe 2007.

Me përfundimin e tyre, udhëtimi nga Parisi në Londër, rezaliohej në 2 orë e 15 minuta. Ndërsa shërbimet fillestare të Eurostar, kalonin nga Tuneli i Kanalit në Paris dhe Bruksel, vitet e fundit janë shtuar edhe destinacione të reja. Në verë, kjo linjë shkon në vendet turistike në jug të Francës, ndërsa në dimër janë bërë jashtëzakonisht popullore Aplet franceze.

Në prill 2018, Eurostar çeli një linjë të re direkte me Amsterdamin, me një kohë udhëtimi prej 3 orësh e 55 minuta. Sidoqoftë, pasagjerët duhet të marrin më parë trenin në Bruksel, për t’u lidhur me shërbimin e Eurostar në Londër. Pavarësisht nga ky shqetësim, mbi 250 mijë njerëz e kanë përdorur këtë shërbim gjatë vitit të kaluar.

Nga këndvështrimi i udhëtarëve, është e vështirë t’i rezistosh joshjes dhe romancës së Tunelit të Kanalit, një projekt inxhinierik që është përfytyruar mbi 200 vjet më parë, dhe që sot është mënyra më e këndshme për të udhëtuar midis Britanisë së Madhe dhe Evropës kontinentale.

Ka pasur ndërkohë edhe një varg ngjarjesh dramatike. I tillë ishte rasti në shkurtin e vitit 1996, kur 1.000 pasagjerë u bllokuan brenda në tunel në një nga trenat e Eurostar, për shkak të një difekti në sistemin elektronik.

Gjatë gjithë ekzistencës së tij, tuneli është dëshmuar tepër joshës për emigrantët nga Afrika, Lindja e Mesme dhe më gjerë, të cilët janë përpjekur ta përdorin atë si një mënyrë për të kaluar në mënyrë të paligjshme Kanalin për të hyrë në Britaninë e Madhe. Eurotunnel, konfirmoi më shumë se 20.000 shkelje të sigurisë, kryesisht nga emigrantët në vitin 2016. Por incidente të tilla, nuk e kanë shuar entuziazmin për Tunelin.

“CNN” – Joe Minihane/Bota.al

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending