Connect with us

Aktuale

Një fshat ekologjik hapet në Holandë

Published

on

Amsterdam, 2025. Qyteti është në kapacitet, por vetëm 20 minuta larg qendrës së qytetit, një lloj i ri i jetës urbane po lulëzon.

Një eko-komunitet, plotësisht i vetë-qëndrueshëm, i përbërë nga shtëpitë futuristike të ndërtuara në serra, banorët që mësojnë si të shkojnë, ndarjen e të dhënave për të ndihmuar komunitetet e ngjashme urbane anembanë globit të arrijnë potencialin e tyre.

Tingëllon shumë e bukur për të qenë e vërtetë? Jo sipas popullit prapa fshatrave ReGen. Nëse gjithçka shkon mirë, familjet e para bujqësore në të ardhmen do të lëvizin në shtëpitë e tyre të reja në Almere këtë verë.

Por çfarë janë fshatrat ReGen?!

Në Bienalen e Venecias në 2016-ën, sipërmarrësi i teknologjisë së bazuar në Kaliforni, James Ehrlich, paraqiti vizionin e tij për atë që ai e quan Tesla e ekosistemeve.

Një komunitet modern dhe i qëndrueshëm që përdor teknologjinë më të mirë të sotme për të rritur ushqimi, energji, riciklojnë ujin e tyre dhe menaxhojnë mbeturinat e tyre.

Zhvillimi i pasurive të paluajtshme në të ardhmen, jashtë qendrës së qytetit, si një mënyrë për t’u përgjigjur në mënyrë aktive ndaj sfidave të urbanizimit, një krize në rritje globale të ushqimit dhe emetimeve gjithnjë në rritje të CO2.

Ku mund të gjej një fshat ReGen?

Ndërtimi i fshatit prototip në Almere duhet të fillojë në fillim të vitit 2018-të, me familjet e para që lëvizin gjatë verës. Por vende të tjera tashmë janë zbuluar në Suedi, Norvegji, Belgjikë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara.

“Ne zgjodhëm këto vende, sepse klimat e tyre janë të ngjashme, kështu që mund të përdorim mësimet e nxjerra dhe të dhënat nga fshati prototip për të ndërtuar dhe drejtuar me sukses të tjerët. Me këtë përvojë, ne do të donim të merrnim hapin në zona të tjera klimatike. Meqenëse kostot e zhvillimit duhet të jenë më të ulëta në këtë kohë, ne duhet të jemi në gjendje të ndërtojmë modele më të volitshme në vendet në zhvillim. Mund të jetë një avantazh i madh për njerëzit në ato vende që të jetojnë në lagje të pavarura si këto”.

Image

Kush do të jetojë në këtë fshat?

Kur u prezantua koncepti, mbi 3,100 familje u regjistruan për t’u bërë pjesë e fshatit të parë ReGen. Familjet, çiftet në pension, idealistët e rinj – kushdo mund të blejë një shtëpi në një fshat të ReGen. Kjo është, kushdo që mund të përballojë.

“Çmimet ndoshta do të fillojnë diku rreth 275,000 euro për një shtëpi të vetme familjare. Ne mund të kemi edhe disa shtëpi me qira të sektorit privat, “shpjegon Karin Gabor, Menaxher i Procesit të Lartë të ekipit holandez në fshatrat ReGen. “Ne përpiqemi më së miri për ta bërë fshatin e parë ekonomikisht të qëndrueshëm për të gjithë, por siç është e para e këtij lloji, ne nuk mund ta bënim realisht këtë ende. Sistemet që e bëjnë rrethin e fshatit dhe e lejojnë atë të funksionojë jashtë rrjetit e bëjnë atë mjaft të shtrenjtë. Ne definitivisht nuk kemi ndërmend të ndërtojmë këto fshatra vetëm për të lumtur, ashtu si zhvillohet teknologjia, ne shpresojmë se do të bëhet më praktike për të gjithë”.

Image

A mund të ndërtosh një fshat të tillë kudo?

Jo në të vërtetë. Edhe me marrëveshje të qarta dhe bashkëpunim qeveritar, ndërtimi i një qyteti të ri si ky është një sfidë më vete.

“Ne jemi duke ndërtuar një lagje me 200 shtëpi, dhe është fshati i parë ReGen, ndonjëherë. Është një sfidë për të krijuar diçka të re kur keni të bëni me rregullat, rregullat dhe rregulloret ekzistuese që nuk janë bërë në këtë mënyrë të re të zhvillimit urban”, shpjegon Karin.

Për shembull, ekipi donte të ndërtonte disa serra të mëdha, të quajtura ‘katedrale ushqimore’ për t’u siguruar se do të kishte prodhim të mjaftueshëm të ushqimit për të gjithë fshatin.

Por rregulloret në atë zonë të Almere nuk lejojnë për serra të mëdha, pasi zona nuk supozohet të përdoret për biznesin e hortikulturës.

Image

Por, meqë ReGen do të prodhojë ushqim për përdorim vetjak, nuk është një biznes.

“Nuk jemi padyshim një kompani prodhimi, dhe rregullat janë bërë për kompanitë që prodhojnë komercialisht ose për individë privatë, por jo për çdo gjë që është në mes”.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending