Connect with us

Infrastrukturë

Gjirokastra si në përrallë, qyteti-muze që magjeps

Published

on

Mediat italiane kanë thurrur lavde për qytetin e Gjirokastrës. “Në Shqipëri ekziston një qytet-muze i cili është vërtet magjepsës

I ngulitur në malet e jugut të vendit si një thesar i çmuar, Gjirokastra duket se ka dalë nga një përrallë. Prandaj duhet ta vizitoni”, shkruan revista “Siviaggia”, e cila përmes artikujve jep këshilla dhe ide për të eksploruar destinacione të reja në Itali dhe jashtë saj.

Është një vend ku koha duket se ka ndalur, ku gjithçka është zhytur në një atmosferë sugjestive dhe ndjellëse që duket se të transporton në një peizazh të denjë për historitë më të bukura para gjumit. Gjithashtu falë asaj kështjelle që dominon zonën dhe që është më e madhja në të gjithë vendin.

Ky vend ndodhet në Shqipëri, një nga destinacionet më të njohura vitet e fundit nga udhëtarët italianë dhe ndërkombëtarë. Zona, në fakt, është kthyer në një destinacion të preferuar për pushime verore për atë peizazh detar të krijuar nga ujëra të kristalta, plazhe me rërë, limane sekrete dhe shkëmbinj.

Megjithatë, është nën hijen e vendeve më të njohura për turizmin që fshihet sekreti më i ruajtur i vendit. E kemi fjalën për Gjirokastrën, një qytet-muze i shpallur si trashëgimi botërore nga Unesco që do t’ju bëjë të dashuroheni. Gati per te shkuar?

Gjirokastra si në përrallë

E vendosur në Shqipërinë e Jugut dhe e vendosur në anën lindore të Malit të Gjerë, Gjirokastra është një perlë e vërtetë. Një muze i hapur ku e kaluara jeton dhe mbijeton në të gjitha ato dëshmi të dukshme që e bëjnë qytetin unik në të gjithë vendin.

Trashëgimia e saj është e pamasë, e njohur edhe nga UNESCO, dhe rrugët e saj me kalldrëm janë sugjestionuese, ato që të çojnë drejtpërdrejt në kalanë që dominon në të gjithë qytetin. Pikërisht rreth kalasë ikonike, e cila është kthyer në simbolin e zonës, shpaloset historia e saj.

Pas lindjes së kalasë së Gjirokastrës, kalaja e fortifikuar që mori emrin e saj u ndërtua rreth mesit të viteve 1300. Shekuj më vonë, me pushtimin e qytetit nga trupat osmane, u ndërtuan shtëpitë karakteristike që sot dallojnë peizazhin e qytetit.

Pallat me çati guri, të cilat i kanë dhënë Gjirokastrës nofkat Qyteti i Gurit dhe Qyteti i Argjendtë (për shkak të reflektimit karakteristik që merr guri i lagësht kur shkëlqen në diell), u ngjajnë kështjellave të vogla me pamje nga rrugët me kalldrëm që ndërthuren dhe të çojnë në Pazari, zemra rrahëse e qytetit të vjetër ku kultura turke takohet me kulturën shqiptare dhe e shkuara bashkëjeton në mënyrë perfekte me të tashmen. Një ndalesë e detyrueshme meriton edhe Xhamia e lagjes, ndërtimi i së cilës daton në vitin 1557.

Qyteti-muze që magjeps

Ka shumë gjëra të ndryshme për të bërë dhe parë në këtë xhevahir të vendosur në male. Megjithatë, mjafton një shëtitje e thjeshtë mes shtëpive dhe rrugëve karakteristike, të zhytura në histori dhe hijeshi për të jetuar një eksperiencë të pabesueshme që duket se ju çon në një dimension tjetër.

Një nga ndalesat thelbësore për këdo që viziton Gjirokastrën është padyshim kështjella e saj, ku e ka zanafillën historia e qytetit. Kalaja, e cila është më e madhja në të gjithë Shqipërinë, ka qenë e hapur për publikun dhe strehon Muzeun e Armëve që nga viti 1970. Ndërtesa gjithashtu është zgjedhur disa herë ndër vite si skena e festivalit kombëtar të muzikës popullore.

Nëse hijeshia e shtëpive prej guri nuk ju ka lënë imun, atëherë këshilla është të vizitoni Casa Zekate, një nga ndërtesat më të vjetra në qytet si dhe shembulli më i madh i arkitekturës së stilit osman në Gjirokastër. Pozicioni i privilegjuar i shtëpisë, i vendosur në lagjen Palorto, do t’ju lejojë të shijoni një pamje unike. Me një shikim të vetëm mund të përqafoni panoramën sugjestive të qytetit.

Një destinacion i padiskutueshëm për dashamirët e letërsisë ndërkombëtare është shtëpia e shkrimtarit të njohur Ismail Kadare në Sokaku i Marrëve. Natyrisht, për të mos u humbur është pazari i qytetit: zemra rrahëse e Gjirokastrës e cila do t’ju lejojë të vini në kontakt me traditat dhe kulturën më autentike të zonës.

Infrastrukturë

“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh

Published

on

Ndërtimi i kullës 35 katëshe ‘Hotel Rozafa Tower’ në Shkodër mblodhi në protestë dhjetra qytetarë dhe aktivistë.

Kulla është një investim privat që do të ndërtohet përbri pallatit ekzistues Rozafa, nga “Uldedaj Group”, i zbatuar nga një studio spanjolle.

“Të vendosur përpara një fakti të kryer në një kohë kur për projekte kaq të mëdha duhen dëgjesa publike; të shqetësuar për dëmin urban dhe arkitekturor që kjo kullë paralajmëron ti kanosë Shkodrës; të indinjuar nga mosrespektimi nga ana e institucioneve i të drejtës sonë për qytetin dhe hapësirës që jetojmë vendosëm të marshojmë sot bashkë me ju kundër betonizimit të qytetit për të thënë: Jo kullave!“ – u shpreh aktivisti Amel Pervizi.

Sipas qytetarëve, zhvillimi i qytetit nuk vjen përmes kullave, ndërsa ky investim bie në kundërshtim me planin e përgjithshëm vendor të qytetit.

„Projekti i ri ka jo më pak se 43 mijë metër ndërtim të ri. Intensiteti I ndërtimit nga 4 që është i lejuar në planin e përgjithshëm vendor, shkon në 8.2, pra dyfishohet. Numri I lejuar i kateve nga 7 kate të lejuara shkon në 35, pra pesëfishohet. Lartësia në metra nga 29.8 metra e lejuar shkon deri në 100 metra lartësi. Parametër i cili trefishohet. Sa I përket distancave, kjo godinë me këtë lartësi duhet të mbajë jo më pak se 36 metër distancë nga kufiri i saj i pronës. Gjë që nuk mund ta realizojë dot”,-u shpreh urbanisti Imeldi Sokoli.

Ata theksuan se Shkodra ka nevojë për hapësira dhe investime publike dhe jo shëmbëlltyrë e “kryeqytetit rilindas”.

“Sot ne jemi të thirrur për ti dalë zot qytetit tonë, bukurisë së qytetit tonë, kulturës së qytetit tonë, historisë dhe trashëgimisë kulturore. Në 11 vite, kjo qeveri nuk solli asnjë investim për Shkodrën. Shkodra ka nevoja të mëdha, Shkodra ka objekte, monumente kulture që po bien brenda. Shkodra nuk ka nevojë për kulla, Shkodra ka nevojë për zhvillim dhe nëse flitet për inovacion, inovacioni nuk është një kullë e ndërtuar dhe e sjellë këtu jashtë të gjitha kritereve dhe jashtë të gjitha ligjeve. Ne nuk duam dhe nuk pranojmë betonizimin e Shkodrës“, -u shpreh Eliona Shkreli, anëtare e këshillit bashkiak Shkodër.

Mes thirrjeve „Stop betonizimit“ dhe “Kullat janë pastrim parash” qytetarët marshuan nga busti i Luigj Gurakuqit drejt godinës së bashkisë Shkodër, ku kërkuan realizimin e dëgjesave publike dhe konsultimeve me grupet e interesit.

“Një nga kompanitë, pjesë e Rozafa Group që do të investojë për kullë, sinjalizohet me shkresë për mos shlyerje të detyrimeve tatimore me vlerën 970 mijë euro. Nëse mbledhim fitime te deklaruara të këtij grupimi nuk arrijnë të shlyejnë as taksën e ndërtimit prej 8% ndaj bashkisë Shkodër, nëse ky investim prej 30 milionë eurosh realizohet. Si thoni ju a është me të vërtetë kjo kompani pas këtij ndërtimi? Zhvillimi duhet bërë duke ndjekur planin urbanistik të qytetit, duke bërë transparencë dhe duke u konsultuar”, – u shpreh Amel Pervizi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme

Published

on

Çmimet janë rritur me 172% në qytetet më të mëdha të Rusisë gjatë tre viteve të fundit.

Hipotekat dikur ishin të papranueshme në Rusi. Dekada të propagandës sovjetike, e cila e denoncoi kredinë si një barrë të padurueshme, patën efekt.

Edhe pas përfundimit të komunizmit, rusët ende i referoheshin hipotekave si “skllavëri borxhi”, duke preferuar të kursenin derisa të mund të blinin shtëpitë e tyre. Vladimir Putin, presidenti i vendit, ka kaluar dy dekada duke u përpjekur të bindë qytetarët e tij, që të kenë një tjetër pikëpamje.

Në vitin 2003, gjatë mandatit të tij të parë, ai shpjegoi se hipotekat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e “problemit akut të strehimit”, me të cilin përballen rusët. Lutja e tij ra në vesh të shurdhër.

Ai tani duket se ka më shumë sukses. Gjatë viteve të fundit, numri i rusëve që marrin hipoteka është rritur, për shkak të një programi bujar të subvencioneve shtetërore për blerësit e apartamenteve të reja. Por, shpërndarja e subvencioneve të shtetit ka nxitur një treg shumë ‘të nxehtë’ të pronave, duke i rritur çmimet e banesave.

Në vitin 2020, kur Rusia u mbërthye nga Covid-19, zyrtarët rritën ndihmat për ata, që blinin prona të sapondërtuara në një përpjekje për të forcuar ekonominë. Në fillim, bankat u ofruan aplikantëve për hipotekë një normë preferenciale prej rreth 6%, afërsisht dy pikë përqindje nën normën e tregut, dhe shteti paguante diferencën.

Zbritje të ngjashme, të cilat më parë ishin në dispozicion vetëm për familjet, iu ofruan më pas punëtorëve dhe njerëzve, që zhvendoseshin në vende duke përfshirë Arktikun, Siberinë dhe Ukrainën e pushtuar.

Megjithatë, vëllimet e hipotekave nuk filluan të rriteshin vërtet, derisa ekonomia e Rusisë shkoi në gjendje lufte. Bankat lëshuan kredi hipotekore me vlerë 7.7 trilion rubla (88 miliardë dollarë, ose 4% e PBB-së) vitin e kaluar, nga një total prej 4.3 trilionësh në vitin 2020. Shumica u mbështetën nga subvencione.

Kjo pasqyron faktin se rusët nuk kanë mundësi investimi: sanksionet rëndojnë mbi bursën dhe kontrollet e monedhës e bëjnë të vështirë lëvizjen e parave jashtë vendit. Inflacioni, i cili u ngrit përsëri në mesin e vitit 2023, ka luajtur gjithashtu një rol.

Kur Banka Qendrore e Rusisë (CBR) filloi të rriste normat e interesit, interesi për skemën u rrit. Ndërsa CBR ngriti normën e saj bazë në 16%, qeveria e mbajti normën e saj preferenciale të ulët, duke e rritur atë në vetëm 8%. Në qershor kishte një hendek prej më shumë se dhjetë pikë përqindjeje midis normës së qeverisë dhe normës së tregut për një hipotekë.

Në fillim të këtij muaji ajo i dha fund skemës së saj më të njohur, e cila ishte për blerësit e ndërtesave të reja. Numri i hipotekave të reja mund të bjerë me rreth 50% në gjysmën e dytë të vitit.

Industria e ndërtimit të Rusisë do të vuajë si rezultat. Kështu do të bëjnë bankat, të cilat kanë gëzuar fitime rekord të nxitura nga rritja e shpejtë e portofolit të hipotekave. Për momentin, megjithatë, tregu i banesave duket se do të arrijë të shmangë një kolaps.

Vasily Astrov i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, thotë se “ngadalësimi dhe ndoshta stanjacioni” ka më shumë gjasa sesa një rënie e madhe e çmimeve.

Ekonomia e luftës e Rusisë, e cila ka parë rritje të shpejtë të pagave këtë vit, mund të jetë ende në gjendje të mbajë një treg të fortë pronash, edhe kundrejt normave më të larta dhe mbështetjes së pakësuar të shtetit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri

Published

on

Fabrika e përpunimit të bakrit në Fushë Arrëz iu dha me koncesion për 30 vite një kompanie turke. Ishte viti 2001 kur shteti shqiptar firmosi marrëveshjen koncesionare. Shumë shpejt në lojë hynë edhe partnerët kinezë. Periudha e artë e marrëdhënieve të Shqipërisë me Kinën u ndërpre rreth viteve 80-të, për t’u rivendosur sërish me ardhjen e demokracisë.

Përmes një operacioni financiar të zhvilluar në Turqi, ata morën nën zotërim pjesën më të madhe të rezervave shqiptare të bakrit, të cilat kaluan në pronësi të gjigantit botëror të minierave, kompanisë kineze “Jiangxi Koper”, shkruan citizens.al.

Ata blenë 48% të aksioneve të kompanisë “BerAlb” e cila zotëronte për 30 vite koncesionin e bakrit në vendin tonë, duke përfituar të drejtën për të administruar dhe shfrytëzuar minierën e bakrit Munellë, minierën e bakrit Lak-Rosh, minierën e bakrit Karmë, fabrikën e pasurimit të bakrit Fushë-Arrëz dhe të Mjedës si dhe impiantin e fraksionimit të skorieve të bakrit në Shëngjin.

Me një kapital fillestar prej vetëm 30 mijë USD ose 47 Milionë lekë, kjo kompani e ka zgjeruar kapitalin e saj çdo vit, ndërsa aktualisht deklaron një kapital prej 7.7 miliardë lekësh.

Pavarësisht rritjes së kapitalit, kompania deklaron se del vazhdimisht me humbje.

Megjithëse deklaron bilance negative, në vitin 2017 kompania nënshkroi një tjetër marrëveshje me shtetin shqiptar duke e shtyrë koncesionin edhe me 10 vite . Pra koncesioni i bakrit dhënë Turqisë dhe Kinës do të jetë në fuqi deri në vitin 2043. Ekspertët sugjerojnë se zgjatja e afatit duhet të ishte ballafaquar me performancën ekonomike, rritjen e niveli të mirëqënies së zonës si dhe ruajtjen e mjedisit./Meda Ndërtimi

Continue Reading

Trending