Toka e dhënë me qira për shfrytëzim afarist u përdor edhe për eksploatim të gurit gelqeror.

AKP më 25.08.2016 përmes negocimit direkt e kishte dhënë me qira tokën afariste (ngastra kadastrale nr.154) të NSh Zhupa Reqanë – Prizren me sipërfaqe prej 5.486 hektar me çmim prej 100€ për hektar për një vit apo 54,864m2 me 0.01€/m2 (5.4864*100=548.6€).

Procedura e negocimit direkt ishte aplikuar pasi që ky qiramarrës ka qenë duke e shfrytëzuar në mënyrë ilegale që nga viti 2005 këtë parcelë. Përcaktimi i çmimit të qirasë ishte bërë me vendim të bordit të AKP-ës, i cili ishte bazuar në rekomandimin e komisionit për hulumtimin/vlerësimin e çmimit të tregut të qirave.

Komisioni me 28.06.2016 i kishte rekomanduar bordit të AKP çmimin e qirasë 100€ për hektar ku kishte përshkruar arsyetimin se nuk ka pasur të dhëna të disponueshme të çmimit të qirave të pronave për rreth andaj vlerësimin e çmimit të tregut, komisioni e kishte përcaktuar duke iu referuar Rregullores komunale për ngarkesa tarifa dhe gjoba të komunës së Prizrenit por pa e specifikuar numrin e rregullores dhe tarifën referente.

Vlenë të theksohet se komisioni kishte hartuar raportin e vlerësimit në qershor të vitit 2016 por në atë kohë në fuqi ishte Rregullorja komunale me nr. 58333 të datës 08.04.2016 për ngarkesa tarifa dhe gjoba të komunës së Prizrenit, ku shfrytëzimi apo përdorimi i pronës komunale nga individët për afarizëm i nënshtrohet pagesës së qirasë mujore: për zonën I – 4€/m2; Zonën II – 3€/m2; Zonën III – 2€/m2.

Komisioni edhe pse iu kishte referuar rregullores komunale, nuk kishte dhënë asnjë sqarim në raportin e tij se pse është bërë përcaktimi i çmimit prej 0.01€/m2 apo 100€/ha e jo ndonjë tarife refente të rregullores.

Me këtë kontratë të qiradhënies, kjo parcelë ishte dhënë për shfrytëzim afarist, mirëpo qiramarrësi kishte bërë eksploatimin e gurit gëlqeror. Edhe pse AKP kishte pasur njohuri që ky qiramarrës ka bërë eksploatimin e gurit, në marrëdhënien kontraktuale për qëllim të shfrytëzimit afarist të tokës, nuk kishte shqyrtuar edhe eksploatimin e gurit gelqeror.

Me rastin e nënshkrimit të kësaj kontrate, qiramarrësi ishte pajtuar që për shfrytëzimin ilegal të paguante qiranë për 10.5 vite nga Tetori 2005 deri në Prill 2016 për 0.69 hektar të kësaj parcele. Mirëpo sipas ortofotove të siguruara nga geoportali i Agjencionit Kadastral të Kosovës kemi vërejtur se në vitin 2004 ky qiramarrës ka qenë duke i shfrytëzuar 1.11 hektar, në vitin 2009 ka qenë duke i shfrytëzuar 2.40 hektar, në vitin 2012 ka qenë duke i shfrytëzuar 3.4 hektar dhe jo 0.69 hektar ashtu siç është nënshkruar marrëveshja.

Për më shumë, ky qiramarrës në vitin 2000 kishte të nënshkruar një marrëveshje për ngastrën kadastrale nr. 154 me Komunën e Prizrenit për eksploatimin e rërës dhe zhavorrit ku ishte përcaktuar çmimi i eksploatimit për çdo m3 në vlerë 2 DM.

Qiramarrësi kishte licencë nga KPMM për eksploatim të gurit gelqeror për periudhat 2005-2017 dhe 2016-2025 por kjo e fundit ishte pezulluar me 05.09.2022 nga KPMM me arsyetimin se qiramarrësi nuk e ka sjellë Kontratën/Aneksin e Kontratës për vazhdimin e shfrytëzimit të pronës me pronarin e tokës – AKP.

Në bazë të raporteve të siguruara nga Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale për periudhën 2012-2021 kishte eksploatuar 337,765m3 gurë gëlqeror ndërsa AKP për këtë pronë kishte arkëtuar të hyra nga qiraja në vlerë totale prej 4,511€. Neni 2.3 i kontratës në mes të AKP dhe qiramamrrësit përcakton se: qiramamrrësi është i obliguar dhe pajtohet që të mirëmbajë tokën afariste në atë gjendje ekzistuese që ka qenë në fillim të periudhës fillestare. Prandaj duke pas parasysh eksploatimin e gurit gëlqeror pothuajse është e pa mundur të kthehet në gjendjen fillestare./Media Ndërtimi.