Niveli i ulët i sigurisë në punë, por edhe pakujdesia janë identifikuar si faktorët që kanë ndikuar që gjatë këtij viti, në Kosovë, 11 punëtorë të humbin jetën në vendet e tyre të punës.

Vdekjet e punëtorëve dhe lëndimi i tyre në vendet e punës, thonë zyrtarë të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale, kanë ndodhur në sektorin privat, kryesisht në ndërtimtari, por nuk përjashtohen edhe sektorët e tjerë.

Florimi vëllai i të ndjerit Fadilit 41-vjeç, i cili pati humbur jetën në vendin e punës në janar të vitit 2016, tregon se ishin kushtet joadekuate të punës që i kushtuan me jetë vëllait.

“Ngjarja ka ndodhur vitin e kaluar. Ai ka qenë në sigurim, i punësuar si roje në bibliotekën ‘Hivzi Sylejmani’ në Prishtinë. Është rrëzuar nga çatia e bibliotekës pasi që ishte ngjitur të rregullonte diçka. Nga aty kishte rënë poshtë dhe e kishe gjetur vdekjen. Kushtet e punës dhe siguria besoj që nuk kanë qenë adekuate në vendin e punës”, thotë ai.

Fadili ka lënë gruan dhe dy fëmijë, për të cilët siç thotë Florimi, kompania në të cilën kishte punuar vëllai i tij, nuk i ofruan mbështetje financiare.

“Kompania ku ka punuar përveç përkrahjes financiare në fillim nuk ka dhënë mbështetje tjetër, me arsyetimin se puna e tij ka qenë të punojë vetëm si roje dhe jo të punojë diçka atje (në çatinë e bibliotekës) ku edhe ka ndodhur aksidenti fatal. Nuk ka pasur as përkrahje nga shteti, përveç një asistence sociale”, tregon Florimi për Radion Evropa e Lirë.

Punëtorët në Kosovë në numër të konsiderueshëm punojnë pa sigurim shëndetësot dhe sigurim jetësor.

Ndërkohë, krahasuar me vitin 2016, numri i aksidenteve me fatalitet në vendin e punës ka shënuar rritje, tregon Basri Ibrahimi, kryeinspektor në Ministrinë e Punës dhe Mirëqenies Sociale.

Derisa, numri i të lënduarve në vendin e punës arrin në 30 persona, por që ky numër thuhet se mund të jetë më i madh, pasi jo gjithmonë pronarët e kompanive paraqesin rastet e lëndimeve.

“Janë 11 raste të vdekjeve në vendin e punës këtë vit. Pra, këtë vit kemi më shumë raste të vdekjeve krahasuar me vitin e kaluar, kur kanë qenë 9 vdekje në vendin e punës. Fatkeqësisht vdekjet në vendin e punës kanë ardhur si pasojë edhe e pakujdesisë së punëtorëve, por edhe për shkak të mospërmbushjes së kushteve të sigurisë në punë”, thotë Ibrahimi.

Siguria në punë në aspektin legjislativ në Kosovë rregullohet me dy ligje në fuqi: Ligjin e punës dhe me Ligjin për siguri në punë, mbrojtjen e shëndetit të të punësuarve dhe ambientin e punës.

Sipas ligjeve në fuqi, punëdhënësi është i detyruar t’i sigurojë kushtet e nevojshme për mbrojtje në punë, me të cilat sigurohet mbrojtja e jetës dhe e shëndetit të të punësuarve, në të kundërtën, shqiptohen gjoba.

Niveli i ulët i sigurisë në punë ka qenë vazhdimisht i theksuar edhe nga mekanizmat në Kosovë që merren me mbrojtjen e punëtorëve.

Avni Ajdini, kryetar në Bashkimin e Sindikatave të Pavarura të Kosovës, thotë për Radion Evropa e Lirë se gjendja e sigurisë në vendin e punës nuk është në nivelin e duhur. Kjo sipas tij, vjen si pasojë e inspektimeve të pakta që iu bëhen kompanive.

“Kushtet në të cilët punojnë punëtorët në Kosovë janë minimale. Siguria në punë nuk është në nivelin e duhur. Ne nuk jemi të kënaqur me punën e Inspektoratit të Punës sepse kapacitetet e tyre humane janë të mangëta. Kërkohet më shumë inspektime të kompanive , për të mos ardhur deri te vdekjet në vendin e punës”, thotë Ajdini.

Sektori privat, i cili është punëdhënësi më i madh në Kosovë, nga përfaqësues të organizatave që mbrojnë të drejtat e punëtorëve, konsiderohet si shkelesi me i madh i të drejtave të punëtorëve, ku rrjedhimisht ka edhe një nivel më të ulët të sigurisë në punë, derisa në sektorin publik gjendja paraqitet shumë më e mirë.