Me rastin e Ditës së Dizajnit Italian 2023, Ambasada e Italisë në Kosovë dhe Universiteti i Prishtinës”Hasan Prishtina” do të organizojnë një tryezë të rrumbullakët me studentë nga Fakultetet e Arkitekturës dhe Inxhinierisë, bashkërisht me përfaqësues të profesionistëve të fushës. Në bashkëbisedim me ta për recensionin e këtij viti — “Cilësia që ndriçon – Energjia e dizajnit për njerëzit dhe mjedisin” — do të kemi Matilde Cassani, arkitekte, dizajnere dhe ligjëruese në “Akademinë e Re të Arteve të Bukura” (ARAB) Milano, qyteti ku ajo jeton e punon dhe “Architectural Association School” (AA School) në Londër.

Ngjarja do të mabhet të enjten, më 16 mars, në orën 16:00, në sallën “Modellarium” Fakulteti i Arkitekturës në Prishtinë (Rr. Arkitekt Karl Gega, nr. 1). Përveç dizajnerës italiane, folës do të jenë edhe Ambasadori, Antonello De Riu, Kryetari i Prishtinës, njëherit arkitekt, Përparim Rama, si dhe Dekanja e këtij Fakulteti, Violeta Nushi.

Ambasadori De Riu thotë se: “Tema e Ditës së Dizajnit Italian, ku do të reflektojmë së bashku me studentët e Fakultetit të Arkitekturës dhe Inxhinierisë dhe arkitekten tonë nga Milano, synon të trajtojë çështje me ndikim të madh për të ardhmen e planetit. Ajnshtajni pohonte se krijimtaria lind nga ankthi, ashtu siç lind dita nga nata e errët dhe se në kohë krize shfaqen krijimtaria, zbulimet dhe strategjitë e mëdha. Si i tillë, dizajni italian, me energjinë e vet mendore dhe produktive, dëshiron të ndihmojë në sjelljen e dritës në kohë kur hija duket se po mbizotëron, dhe këtë e bën me mjetet që ka zotëruar gjithmonë: cilësinë, jo të nënkuptuar si luks, por si faktor inovacioni, zhvillimi të qëndrueshëm dhe të përgjegjshëm. Cilësia italiane, gjurmët e së cilës gjenden gjithnjë e më shumë edhe në Kosovë, falë kontributit të akademisë dhe dinamizmit të sipërmarrësve të shumtë vendas, veçanërisht në veçanërisht në sektorin e mobiljeve”.

Për arkitekten Cassani, që ka realizuar ekspozita të ndryshme në Trienalen e Milanos, në Bienalen e Venecias dhe “Storefront for Art and Architecture” në Nju Jork, “qyteti është një vazhdimësi hapësirash të brendshme, të ndërtuara dhe të mobiluara për të pranuar të gjitha ritualet njerëzore dhe jo njerëzore”. Ajo do të prezantojë para studentëve kosovarë hulumtimin e saj për ndërveprimin mes kulturës dhe arkitekturës, qëllimin e saj për të svogëluar kompleksitetin dhe duke u lidhur në temën e tryezës së rrumbullakët “për energjinë që është baza e procesit të prodhimit, e cila duhet të jetë e qëndrueshme, inovative dhe të kombinojë funksionalitetin dhe mirëqenien”.”.

Krahas eventit të organizuar nga Fakulteti i Arkitekturës, me rastin e Ditës Italiane të Dizajnit 2023, janë planifikuar deri më 19 mars një sërë aktivitetesh promovuese të “Made in Italy”, organizuar nga Agjencia Italiane e Tregtisë (ITA/ICE). Në kalendar janë paraparë ekspozita dhe zbritje speciale në 25 pika shitjeje në qytete të ndryshme të Kosovës (Prishtinë, Pejë, Prizren, Podujevë) me aktivitete të drejtpërdrejta marketingu drejt konsumatorit për të lehtësuar lansimin e markave dhe produkteve të reja italiane, veçanërisht në kanalet vendorë të shpërndarjes në shkallë të gjerë.

Në kuadër të Ditës Italiane të Dizajnit parashihet pjesëmarrja e arkitektes Simonetta Cenci, nga studio “Partner Ateliers Alfonso Femia” nga Gjenova e cila do të jetë e pranishme në konferencën ndërkombëtare të arkitekturës SHARE që do të mbahet më 10 mars, në Prishtinë. Prania e arkitektes Cenci mbështetet nga Instituti Italian i Kulturës në Tiranë.

Dita e Dizajnit Italian përfshin edhe pjesëmarrjen e arkitektes Simonetta Cenci, e studios gjenoveze Partner Ateliers Alfonso Femia, në skenën e Prishtinës të konferencës ndërkombëtare të arkitekturës SHARE të planifikuar për 10 mars. Prania e arkitektit Cenci është mbështetur nga Instituti Italian i Kulturës së Tiranës.

Dita e Dizajnit Italian është edicion temaik il lansuar nga Ministria e Punëve të Jashtme italiane në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës. Përbëhet nga një program i gjërë ngjarjesh promovuese në mbarë botën, krijuar nga rrjeti i Ambasadave, Konsullatave, Instituteve italiane të Kulurës dhe Zyrave të Tregtisë: çdo vit, sidomos për këtë rast, mbi njëqind testimonial bëhen rrëfyes të dizajnit dhe krijimtarisë së vendit. Edicioni ka zënë vend si një mjet efektiv i mbështetjes dhe promovimit të dizajnit dhe ndërkombëtarizimit të një sektori strategjik industrial për eksportin italian, si dhe nxitjen e komponentit arsimor-trajnues, duke favorizuar ndërveprimin e sistemit të arsimit të lartë – i përbërë kryesisht nga akademi, universitete dhe institute të specializuara – me komunitete të huaja krijuese për të promovuar ofertën e trajnimit në Itali në fushat e dizajnit dhe industrive krijuese për rritjen e talenteve të reja dhe profesionalizmit.

Ditën e mërkurë, dt. 15.03.2023, ora 16:00, rikthehet cikli i seminareve mbi projektet arkivuese në lëmin kulturor shqiptar dhe praktikat arkivore në institucionet artistike shqiptare gjatë tridhjetë viteve të fundit. Cikli i seminareve mbi marrëdhëniet mes arkivit, artit post-socialist dhe kulturës

bashkëkohore organizohet nga Departamenti i Studimit të Artit në Institutin e Antropologjisë Kulturore dhe Studimit të Artit (IAKSA).

Të ftuarit e parë për vitin 2023 janë Vincent W.J. van Gerven Oei dhe Ylber Marku, të cilët do të flasin mbi projektin e tyre të përbashkët “Arkitektura komuniste shqiptaro-kineze”, realizuar në bashkëpunim me fotografin Marco Mazzi më 2015.

Arkivi fotografik i këtij projekti, i cili konsiston në më shumë se katër mijë imazhe digjitale, është pjesë e fondit të Qendrës së Dokumentacionit Artistik që prej vitit 2021.

Më poshtë gjeni një përshkrim të shkurtër të projektit “Arkitektura komuniste shqiptaro-kineze”:

“Përgjatë viteve 1960 e deri në prishjen e aleancës me Kinën më 1978, Shqipëria ishte fortesa e vetme e maoizmit në Evropë dhe vëllazëria shqiptaro-kineze kremtohej në të dyja vendet me

parulla, ekspozita dhe shkëmbime kulturore. Kinemaja shqiptare ishte gjerësisht e njohur në Kinë, duke qenë e vetmja filmografi e huaj që u lejua të shfaqej gjatë Revolucionit Kulturor

Kinez. Megjithatë, për Shqipërinë aleanca me Kinën pati një rëndësi akoma më të madhe ekonomike. Burimet e konsiderueshme që Kina vuri në dispozicion të shtetit shqiptar mbështetën dhe nxitën përpjekjet e tij për industrializim, nëpërmjet realizimit të projekteve të shumta industriale dhe infrastrukturore. Kjo bëri që industria të shndërrohej në mishërimin e zhvillimit

socialist si dhe në një mjet të rëndësishëm mobilizimi social. Zhvillimi industrial u shndërrua, gjithashtu, në një ndër stimujt kryesorë të zhvillimit urban në Shqipëri. Ndërtimi i qyteteve të reja përreth projekteve industriale kontribuoi në arritjen e qëllimit politik të transformimit të një vendi kryesisht rural në një shoqëri urbane të klasës punëtore.

Megjithatë, pas ndarjes shqiptaro-kineze dhe largimit të ekspertëve kinezë më 1978, shumë projekte mbetën të papërfunduara. Fundi i sistemit komunist solli ndryshime rrënjësore që çuan

në shpërbërjen përfundimtare të të gjitha projekteve industriale të ndërtuara sipas planifikimit qendror. Rrjedhimisht, edhe zonat urbane që ishin ngritur përreth këtyre projekteve pësuan ndryshime të thella që shpesh çuan në shpopullimin e tyre ose zbrazjen nga banorët vendas. Sot, rrënojat e këtyre enteve industriale përbëjnë një dëshmi të atij që dikur ishte progresi socialist.

Qëllimi i projektit ‘Arkitektura komuniste shqiptaro-kineza’ ishte krijimi i një arkivi digjital të kësaj trashëgimie.”

Takimi zhvillohet ditën e mërkurë, dt. 15 mars 2023, në sallën “Rrok Zojzi” pranë Institutit të Antropologjisë Kulturore dhe Studimit të Artit në Tiranë./Media Ndërtimi.

Italia dhe Shqipëria kanë ndarë disa momente të rëndësishme historike duke konsoliduar lidhje të ngushta kulturore, politike dhe socio-ekonomike. Afërsia gjeografike ishte një nga faktorët që favorizoi këto marrëdhënie. Në këtë drejtim konferenca e titulluar:
“Shqipëria në mijëvjeçarin e tretë. Arkitektura, Qyteti dhe Territori”, ndonëse nuk pretendon të jetë shteruese për çështjet e shumta që po hulumtohen nga universitete të ndryshme italiane dhe shqiptare, synon të nxisë një debat për arkitekturën dhe urbanistikën në Shqipëri, i cili prej kohësh është treguar me interes të madh kulturor.

E gjithë kjo me besimin se proceset e zhvillimit të Shqipërisë moderne, në të cilat kanë kontribuar studiues, arkitektë dhe inxhinierë, italianë dhe shqiptarë, do të mblidhen së bashku në debat për të hetuar aspekte të ndryshme, madje edhe më shumë se sa është bërë. deri tani.

Më tej, do të diskutohen disa aspekte problematike të gjendjes bashkëkohore, si bashkëjetesa në dimensione globale dhe lokale që kanë ndikuar në transformimin e realiteteve të sotme territoriale. Për këto arsye të gjithë folësit janë të bindur se Shqipëria edhe sot paraqitet si një laborator studimor interesant.

Ngjarja organizohet të mërkurën, më 8 mars 2022 nga ora 9, në Universitetin Politeknik të Tiranës./Media Ndërtimi.