Connect with us

Aktuale

Ndërtimet e garantuara sipas arkitektit Lulzim Behxheti

Published

on

Do të bëj një paralele mes procesit të ndërtimit në Finlandë dhe Kosovë.

Një shtëpi se pari duhet të jete e shëndetshme, e sigurt, jetëgjatë dhe e garantuar, tek pastaj vjen bukuria, dmth dizajni. Në Finlande nuk i kushtohet prioritet dizajnit, por ndërtimit të shtëpisë se shëndoshë.

Për të ndërtuar një shtëpi të tillë, duhet involvuar një mori ekspertesh, si: arkitekti lokal, ing. i ndërtimtarisë, ing. i konstruksionit, ing.i ambientit, ing.i energjisë, ing.i ajrimit, ing.i rrymës, ing.i ujit e kanalizimit, ing.i ngrohjes.

E si kryesori është MJESHTRI I NDERTIMIT  që është poashtu ing.ndertimi me përvojë. Ky mjeshtër është personi që bën kontrollimet në truall gjatë procesit të lejeve deri te pranimi final teknik i projektit në tërësi, pra pos shtëpisë, edhe te oborrit, garazhit dhe objekteve përcjellëse. Në Finlandë ky proces zgjatë normalisht 6 muaj dhe e tërë ekipa i bën përgatitjet dhe vizatimet e duhura për projektin e shtëpisë.

Kjo kosto është 15% te investimit, dmth ende pa filluar asgjë. Lejet mirën, por me kushte kohore te afatizuara  e qe dmth pas zakonisht afatit 3 vjeçar, projekti duhet te kryhet dhe teknikisht te pranohet. Nuk ka inspeksione ndërtimore ne teren, por mjeshtri është ai qe raporton ne zyrën komunale për mirëvajtjen e projektit.

E si ndërtohet një shtëpi e shëndoshë?

Së pari, materiali ndërtimore është determinues. Në Finlande 75% të shtëpive janë nga druri, pra në tekniken KVH C24. Së fundi teknologjia CLT nga druri masiv përdoret masivisht, ndërsa ndërtime me blloka ka shume pak. Në fakt, ende nuk kam pa shtëpi me blloka te kuq, Siprex po. Arsyeja është se druri është izolatori dhe akumuluesi me i mire i energjisë.

Të gjitha shtëpitë pajisen me Certifikatë të Energjisë, e që detyrimisht duhet të jete shtëpi energoefiqiente ose pasive. Themelet kane rendësi të veçantë.

Ato duhet ndërtuar me pajisjen ajruese min. 80 cm nga toka ashtu që shtëpia të mos laget. Poashtu fasada duhet të jetë ajruese për të njëjtat arsye. Rol te madh ka sa shpenzon energji një shtëpi, e për këtë arsye behën kalkulimet paraprake.

Zakonisht Certifikata energjetike është e kategorisë B+. Izolimet e mureve te jashtme duhen te jene sa me natyrale, nga fibra te drurit ose letra e riciklueshme.

Trashësia e mureve ajruese duhet te jete jo me pak se 350mm, e dyshemesë se pare 500mm dhe çatisë njësoj 500mm. Puna ne truall ende pa filluar ndërtimi i shtëpisë është me rëndësi ts veçantë, ngase aty bëhen te gjitha gypimet, rrymat, drenazhimet, izolimet, lehtësimet e masës ndërtuese etj. Kjo pune zgjate 3-4 muaj dhe kostoja është 30% e investimit.

Shtëpitë e prefabrikuara janë me të shëndosha se ato të ndërtuara në truall, ngase ndërtimi behet ne fabrike, ne kushtet e kontrolluara. Por duhet patur kujdese në përzgjedhjen e drurit, ashtu që lagështia të mos jetë me e madhe se 12%.

Fatmirësisht, edhe ne Kosove ka filluar të ndërtohet me KVH, por jo edhe me dru masiv CLT. Këtë teknologji ne do të mundohemi ta implentojme në Vjosa Hill e qe tani jemi ne fazen e kerkimit te lejeve, pasi që ajo zonë është jashtë zonës se Planit Zhvillimor Urban, dhe ne po tentojmë ta urbanizojmë lagjen si lagje private.

Dëgjimi publik pritet te behet ne Maj, por kam shpresën se falë ndërtimeve drurore, Komuna e Prishtinës nuk do të na sjellë telashe.

Këto ishin disa nga këshillat e mija nga përvoja ime modeste se si duhet ndërtuar një shtëpi e shëndoshë  efiqiente dhe e sigurte për gjenerata.

Inkurajoj të gjithë investitorët dhe ndërtuesit të ndryshojnë mentalitetin se shtëpitë drurore janë të pasigurta dhe jorezistente në flakë. Kjo nuk është aspak e saktë  e në veçanti kur ndërtimet janë nga druri masiv CLT. Ato shtëpi janë nga materialet  rinovuese, CO2 free, antistres, rezistuese në termet e zjarr.

*Autori i shkrimit është Lulzim Behxheti drejtor i Fondacionit Vjosa që ka ndërrmarë një nismë për ndërtimin e 30 kampuseve  në Prishtinë për personat autikë.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending