Connect with us

Arkitekturë

Kur brusha e Mimoza Rracit bën mrekullinë që mbush gjithçka me plotë jetë

Published

on

Mimoza Rraci është rritur në një qytet plotë vlera, traditë e kulturë. Ajo ka shtëpinë në Çarshinë e Vogël të Gjakovës. Aty ka kaluar gjithë ditët e karantinimit për t’u ruajtur nga koronavirusi COVID-19.

Rrëfim nga Uran Haxha

Përkundër shumicës që e vajtonin hyrjen në karantinë, Mimoza nuk e kishte pritur edhe keq.

Duke mos e ditur saktësisht periudhën që do të qendronim në karantinë nuk është që e mora me të keq lajmin, e mendoja si ‘arsyetim’ të mirë për t’u relaksuar e për t’i dhënë ndoshta vetes edhe kohë për të reflektuar”, rrëfen piktorja gjakovare, që në fillim ishte kthyer në një person pasiv në karantinë, por shpejt nisi të kthehej në Mimozën e ‘vjetër’, atë aktive.

Ajo s’ka lënë gjë pa e prekur me brushë. Nëse figurativisht noton mbi ujërat e rrjeteve sociale të Mimoza Rracit, ti sheh se çka bën ajo me brushën e saj. Nëse ke hapur bërthamën e pjeshkës në mes, mos e hedh, jepja Mimozës dhe sheh se ç’bën. Apo ndoshta edhe një copë fasade nëse ka rënë në ndonjë mur të vjetër, ajo e sheh artin edhe në ato harqe e hapësira të thepisuna, që t’i shndërrojë në diçka të bukur. Për pjatë apo ndonjë mur të pastër të bardhë, mos të flasim.

Mimi, sikur e thërrasin të afërmit, tregon edhe vet se në momentin që fokusohet në punë, mendja i humb ndoshta në një ngjyrë a vijë.

Është e çuditshme se si për një periudhë të caktuar kohore me flen në zemër më shumë vetëm të pikturoj. E humb veten mbas çdo vije e çdo ngjyre, e mundem rastësisht të nesërmen të zgjohem me dëshiren që të gjej diçka jashtë përdorimit në shtëpi e t’i shtoj pak material të ri e pak punë dore edhe sjellë diçka të re prej saj dhe e mendoj me vete sa shumë e pëlqej kur e punoj këtë lloj, e pas ca javësh me ditë të tëra pikturoj vetëm në mure,  e dashuroj gjithë atë rezultat në fund. Në periudha të caktuara dua punë të caktuara, ama t’gjitha i dua njësoj”, rrëfen plot emocion mbi artin.

Shtëpia e saj nuk ka veç një kat. Kështu që të lëvizësh kateve, shkallët kanë pushimoret e tyre. Ditë pas ditë ajo gjithë jetën ka ecur atyre shkallëve. Në mes dy kateve, aty ishte vendi ku do të krijonte një vepër që të gjithë e pëlqyen. Lloj skulpture të kapur në mur e të ngjyrosur, apo po pëlqej t’i them “pikturë 3D” në kuptimin e plotë të fjalës tridimensionale, që po e bënte për herë të parë.

Pasiqë ishte hera e parë, e mora me shumë rezerva. E vetmja përparesi ishte që nuk e kisha trysninë e kohës e edhe më mir që po e bëja në shtepinë time, e duke mos pasë asnjë stres mbi vete nuk i kam ndjerë vështirësitë”.

https://www.facebook.com/mimozaartwork/videos/837585116730932/?__xts__[0]=68.ARBYQSQhUIAzgeh_McckxFvB331SLwaWOi59do3ZKcnSvHSMx2Pw8QhuT3Z3jfx6vXmmqE_LKMyErdg7-vK_TFGeTlmGZtpiHgDiKHjgi5soxoTV8qZUqPwUM9ebVde3S8vBpwjvgttN2EUL0MTwhbIBDdii3ZXRFQs2vSrT9GMFvYxGlT-gqD75cks1woM0eQasEjgCLBtKMZIAtRVBC6hYG-IcuMRfNbZgqz_FEqUXdM714pGeBg3IW-qZfXkQH5CF22a0TOufGKIpK33CAqTowDEsvd7PR0aV8U-W_c4Vvw0hGgR_gHHvEAtHAsQri3LjNr1egapB2EPXQcM2X87Ngt0NtaRj6bMk4w&__tn__=-R

 

Fytyrë s’sheh dot në këtë pikturë tridimensionale. Ajo është e mbuluar me lule. Pra, ke përpara një zonjë me fytyrë të mbuluar me lule, që ka pshtetur mjekrrën në trinën e mbrëndshme të shuplakës. Gishtat në ritëm të njëpasnjëshëm duket se i lëshon pranë veshit, mu aty ku bën me gjeste në momentin që je nervoz dhe i thua dikujt “a je normal?”.

Kush nuk do të donte që në shtëpi të kishte diçka të tillë. Një kryevepër, që do të tërhiqte gjithkë pranë saj. E që do të lidhte fëmijët e asaj shtëpie me artin që në gjenezë. Kur i fut të gjitha llogaritë, një shtëpi pa art, është si pa jetë. Këtu pohon edhe Mimoza.

Një shtëpi pa asnjë pikturë a shije arti kish me u dukë shumë e zbrazët e me mure një-ngjyrëshe që s’thonë asgjë, e për mua kish me qenë e pabanueshme”.

Arti i Mimozës mund të haset gjithkund. Aftësia që të adaptojë secilën hapësirë si fushëveprim të kombinimit të ngjyrave, atë e vendos në një piedestal tjetër. Asgjë nuk përjashtohet nga ajo, as veshjet, as edhe një valixhe e rrobave.

Jeta është më e bukur me ngjyra, por ndoshta nuk vërehet deri sa të mungon ajo që bën çdo ditë. Edhe këto ditë karantine e kanë bërë Mimozën ta vlerësojë gjithçka të zakonshme të ditëve tjera, përfshirë edhe punët e mundimshme.

Tash që jemi lodhë edhe duke i numëruar ditët e karantinës, nuk jam lodh tu i numëru të mirat e bekimet qe i kam në jetë, jo se s’i kam ditur, por nganjëherë nuk kemi kohë t’i kujtojmë e mendojmë. Nganjëherë një gjendje jo shumë e mirë më bën të reflektoj për të kundërtën, e menzi pres që t’i kthehem punëve të shumta që po më presin jashtë mureve të shtëpisë, punimeve të mia tash do të ju shtoj edhe nga nji copë jetë, jetët e t’gjithë atyre që këtë pandemi nuk e perballuan!”, përfundoi Mimoza Rraci, emri të cilin s’duhet ta harrojmë./ndertimi.info/

Arkitekturë

Çfarë fshihet nën strukturat komplekse sipas arkitektit japonez Sou Fujimoto

Published

on

Në fillim të kohës, arkitektura ishte projektuar në bazë të nevojave njerëzore. Megjithatë, me rritjen dhe evolucionin e vazhdueshëm të botës, ndërtesat filluan të projektohen duke marrë parasysh kulturën dhe sjelljen njerëzore. Kjo është arsyeja pse ju shihni stile të ndryshme arkitekturore në vende dhe rajone të ndryshme. Nëse udhëtojmë 100,000 vjet më parë, arkitektura ishte popullore, duke përdorur materialet lokale dhe burimet e disponueshme për të krijuar strehimore. Shpejt përpara sot, dhe koncepti i arkitekturës popullore mbetet i fortë. Arkitektët si Sou Fujimoto besojnë fuqimisht në ndikimin e sjelljes njerëzore në arkitekturë, duke formuar të gjitha planet e tij rreth këtij koncepti themelor.

Sou Fujimoto u rrit në një ishull të quajtur Hokkaido në Japoninë e Veriut, ku ai ishte i rrethuar nga natyra dhe pyjet gjatë gjithë kohës. Interesi i tij për sjelljen njerëzore në lidhje me botën natyrore rritej dita-ditës dhe e frymëzoi atë të bëhej arkitekti i famshëm që është sot. Që në fëmijëri, ai ishte mahnitur nga shpellat dhe pyjet dhe ideja se funksionet e këtyre hapësirave përcaktoheshin dhe përcaktoheshin në bazë të sjelljes njerëzore. Për të, pyjet ishin më shumë se vetëm pemë; ato ishin të ngjashme me strukturat, duke mbrojtur njerëzit, njësoj si shpellat që shërbenin si strehë për njerëzit në të kaluarën. Fujimoto besonte në diversitetin dhe faktin se njerëzit duhet të formësojnë përvojën e tyre në çdo vend; ky besim e bëri atë ta shikonte arkitekturën nga një këndvështrim më i ndjeshëm dhe më respektues, duke imagjinuar ndjenjat e tij të lirisë kur u rrit mes pyjeve si fëmijë, dhe të rrënjoste të njëjtën ndjenjë të saktë tek përdoruesit e çdo hapësire të ndërtuar.

Fujimoto u frymëzua nga kontrasti midis Hokkaidos, ku u rrit, dhe Tokios, ku përfundoi studimet e tij arkitektonike. Në Tokio, rrugët e vogla të rrethuara me elementë artificialë dhe kabllo i kujtonin atij si një fëmijë që ecte nëpër gjethe, degë dhe pyje. Për Fujimoto, ishte i njëjti koncept, vetëm me kontekst të ndryshëm; Që nga ai moment e tutje, ai filloi të bënte ndryshime në botë me dizajnet e tij të bazuara në një koncept që ai doli – Ardhmëria primitive.

Koncepti Primitive Future bazohet në arritjen e arkitekturës ideale duke përdorur tre strategji kryesore: gradim, marrëdhënie dhe eksperimentale/aksidentale. Gradimi përfaqëson mundësitë dhe sfidat që ndodhin në jetën reale dhe përshtatjen me ato ndryshime në përputhje me rrethanat. Marrëdhëniet përfaqësojnë funksionalitetin në arkitekturë dhe se si çdo hapësirë ka një kuptim të ndryshëm në vende ose shoqëri të ndryshme. Është aftësia për të krijuar diçka të ndryshueshme dhe të adaptueshme për sjelljen njerëzore në lidhje me mjedisin përreth.

Së fundi, Fujimoto besonte se arkitektura duhet të jetë eksperimentale dhe aksidentale, duke i lejuar përdoruesit e një ndërtese të ndërveprojnë me hapësirat brenda në një mënyrë intuitive. Njerëzit krijojnë marrëdhënie me njerëzit e tjerë dhe në të njëjtën kohë me mjediset e tyre, besonte ai. Ai donte që njerëzit të ndërtonin marrëdhëniet e tyre me hapësirën në të cilën ndodhen; ky besim i ka rrënjët që në fëmijërinë e tij në pyjet e Japonisë së Veriut, duke krijuar jetën që ai imagjinonte dhe duke e përjetuar atë në mënyrën e tij. Në thelb, “E ardhmja primitive” inkurajon arkitektët të dizajnojnë hapësira që janë jo vetëm funksionale, por edhe të adaptueshme, spontane dhe të ndryshme, duke reflektuar natyrën në zhvillim të zakoneve njerëzore dhe ndërveprimeve me mjedisin e tyre.

Sou Fujimoto u diplomua në Fakultetin e Inxhinierisë, Universiteti i Tokios, në 1994 dhe hapi firmën e tij të arkitekturës në 2000 – Sou Fujimoto Architects. Me hapjen e firmës së tij, ai fitoi Çmimin e Rishikimit Arkitekturor për arkitektë në zhvillim për tre vjet radhazi, gjë që e bëri atë të fitonte njohje në mbarë botën. Më vonë, në vitin 2007, ai u bë pedagog në Universitetin e Kiotos, ku filloi të ndante njohuritë dhe këndvështrimin e tij mbi arkitekturën dhe sjelljen njerëzore me botën.

Continue Reading

Arkitekturë

Arkitektura përmes syve të francezes Odile Decq

Published

on

Në një botë stereotipike ku meshkujt janë më dominues, veçanërisht në vendin e punës, është bukur të shohësh arkitekte të njohura femra që lulëzojnë përmes punës së tyre shembullore, duke shfaqur forcën në krijimin e dizajneve dhe strukturave të jashtëzakonshme.

Pavarësisht seksizmit dhe diskriminimit, qoftë në mospërputhje në paga apo trajtim, gratë kanë vazhduar të kenë sukses, duke dëshmuar aftësitë e tyre.

Arkitekte femra të suksesshme si Odile Decq, e cila u përball me seksizmin gjatë studimeve të saj arkitektonike, hapi firmën e saj, duke sfiduar stereotipet dhe duke demonstruar se arkitektura mund të lulëzojë si një fushë e drejtuar nga femrat.

“Duhet ta përshtatni marrjen e rrezikut me klientin, por gjithmonë duhet ta çoni atë më tej sesa e imagjinonin. Kufijtë e klientit janë ato të imagjinatës së tij ose të saj, ndërsa roli i arkitektit zgjeron fushën e mundësive dhe për këtë arsye ju duhet ta edukoni klientin në mënyrë që ta çoni më tej. Është njësoj si me mësimdhënien, kur i bën studentët të shohin se ata mund të shkojnë shumë më tej nga sa mendonin se ishin të aftë. Dhe ky është një gëzim i madh! Gjithçka në jetë është e tillë – të zbulosh se asgjë nuk është e pamundur.”, thotë arkitektja dhe urbanistja franceze, Odile Decq në revistën Pin-Up.

Odile Decq është një arkitekte dhe urbaniste franceze e lindur në vitin 1955. Ajo ka studiuar Arkitekturë në École nationale supérieure d’architecture de Paris-La Villette dhe gjithashtu Urbanizëm dhe Planifikim në Institut d’Études Politiques de Paris (Science Po). Menjëherë pas diplomimit, ajo hapi firmën e saj, Studio Odile Decq, me idenë se nuk donte të punonte për asnjë arkitekt, duke nxitur pasionin e saj për këtë profesion. Për më tepër, ajo synonte të jepte një shembull për gjeneratat e ardhshme të grave arkitekte, duke i inkurajuar ato të besonin në veten e tyre dhe aftësitë e tyre, të ishin ekspresive dhe pa frikë nga gjykimet e shoqërisë, pasi autenticiteti shpesh çon në sukses – një e vërtetë e dukshme në rastin e Odile.

Odile kishte një dëshirë të caktuar në të që e mbante të uritur për njohuri arkitekturore. Gjatë viteve të universitetit, në befasi, ajo nuk bëri kurrë një projekt të tërë arkitekturor vetë; gjithçka që mësoi ishte arti, videografia, fotografia dhe shprehja. Për të kjo nuk ishte e mjaftueshme, prandaj, gjatë viteve të fundit të universitetit, filloi të punonte vetë në projekte për të mësuar dhe eksploruar në thellësi arkitekturën. Duke përfituar nga fakti se kur u diplomua, Parisi po kalonte një krizë nafte dhe shumica e arkitektëve ishin pa punë, ajo hapi zyrën e saj dhe filloi rrugëtimin e saj të vetë-rritjes dhe përmbushjes për t’u bërë një arkitekte femër frymëzuese./Media Ndërtimi

Continue Reading

Arkitekturë

Le Corbusier: Forma, funksioni dhe modernizmi në arkitekturë

Published

on

Le Corbusier (Charles-Edouard Jeanneret) ishte një arkitekt dhe dizajner urban zvicerano-francez i lindur në Zvicër (6 tetor 1887 – 27 gusht 1965). Projektimet e tij bashkëpunojnë me ekspresionizmin e guximshëm skulpturor me aspektin funksional të botës bashkëkohore. Megjithëse lindi në një qytet të vogël, ai i zhvilloi idetë e tij gjatë udhëtimit nëpër Evropë. Ai u fokusua në format e thjeshta gjeometrike të objekteve të përditshme dhe formuloi stilin Purism. Projektet fillestare të Le Corbusier përfshijnë qytete rrokaqiejsh dhe shtëpi të prodhuara në masë.

Shënim i vogël, Le Corbusier ishte pseudonimi i Charles-Edouard Jeanneret. Ai e mori këtë emër në numrin e parë të një reviste në vitin 1920. Emri ishte një version i modifikuar i emrit të gjyshit të tij, Lecorbésier.

Një nga kryeveprat e tij, Villa Savoye në Poissy, Francë, e ndihmoi atë të bëhej i njohur si një përfaqësues i shquar i stilit ndërkombëtar. Për shkak se ai ishte arkitekti i parë që përdori beton të papërpunuar, dizajnet e tij kanë një aspekt ekspresiv, skulpturor. Ndërtesat e tij qeveritare në Chandigarh, Indi, janë shembujt e parë të ideve të tij të planifikimit të qytetit që po zbatohen gjerësisht.

Kur ishte 13 vjeç, ai vendosi të linte shkollën për të ndjekur pasionin e tij për të krijuar dizajne në faqet e orëve duke përdorur teknikat e gravurës dhe smaltit. Me Charles L’Eplattenier, ai filloi një udhëtim nëpër Evropë dhe Mesdhe, duke zbuluar mrekulli të rëndësishme arkitekturore gjatë rrugës.

Me të arritur në Paris në moshën tridhjetë vjeçare, piktori Amédée Ozenfant e prezantoi atë në botën e artit, duke shënuar një moment në rrugëtimin e tij artistik. Duke bashkëpunuar me Ozenfant, ata shkruan manifestin dhe bashkëthemeluan gazetën avangarde të njohur si Poet Paul Dermée. Ky bashkëpunim çoi në përfshirjen e tyre në shkrim dhe pikturë për botime si L’Esprit Nouveau, të cilat më vonë evoluan në Vers une Architecture. Shkrimet e Le Corbusiers u nderuan nga brezat e arkitektëve, veçanërisht veprat si Le Modular I, Quand les cathédrales étaient blanches, La Carte d’Athènes, Propos d’urbanisme Les Trois Établissements humains dhe Urbanisme. Në vitin 1922, Le Corbusier filloi të punonte me kushëririn e tij Pierre Jeanneret për të krijuar një studio operative deri në vitin 1940.

ndërmjet viteve 1922 dhe 1940, ai fitoi famë për punën e tij të planifikimit dhe zhvillimit social-mjedisor. Projektimet e tij, të tilla si Shtëpia Citrohan dhe Ekspozita e Arteve të Dekorative në Paris, formësuan perspektivën e tij mbi arkitekturën. Një sipërmarrës e mbështeti atë në ndërtimin e një fshati punëtorësh në Pessac, afër Bordo. Përdorimi krijues i ngjyrës nga qeveria vendore dhe mungesa e një furnizimi publik me ujë tërhoqi kritika. Le Corbusier zakonisht krijoi shtëpi minimaliste, funksionale me komision për klientët e pasur.

Ai hyri në konkursin e Lidhjes së Kombeve për të projektuar selinë e re të saj në Gjenevë dhe paraqiti një plan për ndërtesën e zyrës së një organizate politike. Karrigia LC4 Chaise Lounge dhe karrigia ALC-3001 me kornizë lëkure janë dy shembuj të modeleve të tij të mobiljeve. Ndikimi i tij në parimet e arkitekturës mbetet i dukshëm, duke e bërë atë një figurë të diskutueshme edhe sot e kësaj dite. Filozofia e tij ka ndikuar në disa projekte arkitekturore avangarde ndërkombëtare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending