Connect with us

Aktuale

Kriza e fuqisë punëtore, hotelet në Shqipëri kërkojnë staf në Nepal dhe Bangladesh

Published

on

Ndërsa po zgjerohet çdo vit, biznesi i turizmit po përballet me krizën e gjetjes së fuqisë punëtore, vendase. Si pasojë e mungesave të theksuara, ky shërbim mbahet në këmbë nga orë të tejzgjatura pune e stafe të pakualifikuara, që cenuan cilësinë e shërbimeve. Në jo pak raste bizneset i kanë kthyer sytë nga Nepali e Bangladeshi për të siguruar punonjës.

Juri nga Lezha e gjeti veten verën që shkoi në Himarë, duke punuar si ndihmëskuzhinier në një hotel në bregdet. Kursi i shpejtë, profesional, që kreu pas shkollës së mesme, i hyri në punë që vitin e parë.

“Do ta përsërisja si eksperiencë, pse jo”, – thotë 19-vjeçari për Investigative Network Albania.

Eksperiencë të ngjashme pati këtë verë edhe Elsoni nga Pogradeci, i cili la qytetin liqenor për Ksamilin për të punuar si ndihmëskuzhinier.

Por, i pyetur nëse ngeli i kënaqur nga puna, ai shprehet shkurt: “Pak a shumë”.

Të rinj dhe pa eksperiencë, bizneset shqiptare të turizmit po përballen me një hendek të madh në sigurimin e stafit të kualifikuar.

Ndonëse raportojnë me mijëra vende të lira, kjo lloj industrie është në krizë për sigurimin e krahut të punës, qoftë edhe i pakualifikuar.

Nexhip Sulejmani, pronar i hotelit “Nertili” në Sarandë, i cili punon prej vitesh në këtë sektor, rrëfen për Investigative Network Albania se ky ka qenë viti më i vështirë për të gjetur staf për punë nga më të thjeshtat e deri tek ato që kërkojnë më shumë specializim.

“Ka pasur mungesa në staf për punë të ndryshme; që nga kamerier, staf kuzhine etj. Kemi punuar edhe vetë nga 18 orë, që të zëvendësonim krahun e lirë të punës, që t’ia dilnim”, – tha ai për INA MEDIA.

“Me sa kemi pasur mundësi, kemi rritur rrogat, që të kemi fuqi punëtore. Këtë verë sidomos kemi kërkuar dhe nga fshatrat përreth”, – rrëfen ai për vështirësitë e rekrutimit të stafit.

Statistikat tregojnë se shkollat profesionale, si ajo e Lezhës, e Sarandës apo edhe dega e Turizmit në Universitetin “Aleksandër Moisiu” në Durrës, të cilat janë edhe furnizueset e krahut të punës që ky sektor kërkon, po braktisen.

Të gjendur në këtë situatë emergjence, mjaft struktura hoteliere në Shqipëri e kanë gjetur zgjidhjen te disa kompani të huaja, që të sjellin staf nga jashtë, që nga Filipinet e deri Nepali e Bangladeshi. Braktisja e shkollave të turizmit

Brunilda Licaj, eksperte e turizmit, njëkohësisht pedagoge në Universitetin “Aleksandër Moisiu” në Durrës, thotë se mungesa e stafeve të kualifikuara i ka detyruar subjektet private që të kërkojnë ndihmë nga universiteti.

“Dy-tre vitet e fundit ka pasur problem, sidomos nga telefonatat në drejtim të universitetit për të gjetur studentë të Hoteleri-Turizmit, kuzhinës. Shkak për këtë është bërë fakti që një pjesë kanë emigruar, një pjesë tjetër janë larguar nga puna prej pandemisë, duke shkëputur punën dhe duke kërkuar punë tjetër”, – tha ajo.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Financave, arsimi dhe formimi profesional në fushën e turizmit aktualisht ofrohet në 11 shkolla të arsimit profesional dhe në 10 qendra publike të formimit profesional.

Numri i nxënësve që studiojnë në profilet e turizmit është 3.200, si dhe në një vit kualifikohen dhe certifikohen për tregun e punës 1.300 nxënës në fushën e turizmit.

Gjithashtu, çdo vit certifikohen nga qendrat e formimit publik në kurset afatshkurtra rreth 1.200 persona.

Nga të dhënat e sistemit të gjurmimit të nxënësve që diplomohen në profilet e turizmit, 80% e tyre punësohen 6 muaj deri në një vit pas diplomimit.

Nga rezultatet e fundit të gjurmimit të punësimeve të kursantëve që kanë përfunduar një shkollë profesionale në vitin 2020, rreth 55% e tyre janë punësuar apo vetëpunësuar.

Universiteti “Aleksandër Moisiu” në Durrës tha zyrtarisht se që prej hapjes së programeve të studimit, që lidhen me turizmin e deri më sot, numri i studentëve që i kanë frekuentuar arrin në 900 studentë. Vitet e para dega konkurronte me numër dhe me profilet që ofrohen nga departamentet e tjera (60-70 në vit).

“Pesë vitet e fundit nuk është ruajtur kjo tendencë dhe kjo bazohet edhe në disa arsye: Emigrimi i të rinjve, hapja e profileve të turizmit në pothuaj gjithë institucionet e arsimit të lartë dhe kurset e shpejta profesionale”, – tha UAMD.

“Jemi munduar të fusim profile të reja. Këtë vit fillojmë me një ofertë të re “Guidë turistike” – studime profesionale 2-vjeçare, dhe besojmë vitin e ardhshëm me programin tjetër dyvjeçar “Menaxhim i Udhëtimeve dhe Turizëm”. Nevoja e tregut për guida turistike, lokale apo kombëtare, akoma nuk është plotësuar. Ndërkaq, agjencitë turistike kanë nevojë për menaxherë të krijimit të produkteve turistike dhe vlerësimit të tyre, financiar”, – tha ndër të tjera UAMD.

Në shkollën “Kolin Gjoka”, në Lezhë, drejtimi Hoteleri-Turizëm është hapur për herë të parë në vitin shkollor 2016-2017 dhe si fillim janë regjistruar 78 nxënës. Një vit më pas u arrit kulmi me 93 nxënës, ndërsa për këtë vit shkollor janë vetëm 39 nxënës. Shkolla ka bashkëpunim me 62 biznese që operojnë në hoteleri-turizëm./Media Ndërtimi.

Aktuale

Festivali të Arkitekturës dhe Dizajnit ‘Concéntrico’, shënon edicionin jubilar në Spanjë

Published

on

Nga 25 prilli deri më 1 maj 2024, në qytetin spanjoll Logroño, Concéntrico përgatitet për edicionin e tij të 10-vjetorit. I parashikuar si një soditje e ndryshimit të mjediseve urbane dhe një mundësi për të ndarë njohuri rreth këtyre proceseve, Festivali Ndërkombëtar i Arkitekturës dhe Dizajnit të këtij viti përfshin formate të reja për të angazhuar një audiencë më të gjerë dhe për të eksploruar kohën si një katalizator për ndryshimin në dizajnin urban dhe social.

Festivali zgjeron programin e tij, duke shfaqur 21 instalime nga dizajnerë të 20 kombësive të ndryshme, përveç disa nismave dhe eksplorimeve të tjera.

Instalacionet urbane përfaqësojnë ndoshta aspektin më të dukshëm dhe më tërheqës të festivalit, duke eksploruar temën përmes dizajnit dhe duke synuar të gjenerojë ndërveprime midis arkitektëve dhe publikut më të gjerë. Që nga viti 2015, festivali ka krijuar mbi 120 instalime urbane.

Këtë vit, arkitektët dhe projektuesit e ftuar propozojnë një shumëllojshmëri të gjerë qasjesh, nga rinatyrëzimi i hapësirave publike, tek riinterpretimi i metodave popullore, ripërdorimi i materialeve nga botimet e mëparshme, krijimi i eksplorimeve përmes lëvizjes ose sfidimi i konceptit të strehimit. Eksploroni listën e plotë të instalimeve urbane të ardhshme të përgatitura për këtë edicion.

Edicionet e mëparshme të festivalit mirëpritën ndërhyrje nga dizajnerë të njohur dhe të ardhshëm, duke përfshirë Studio Ossidiana, Tudor Vlāsceanu Architect, Rintala Eggertsson Architects ose Piovenefabi. Duke hapur biseda rreth komunitetit dhe identiteteve lokale, si dhe çështjeve të përfshirjes, ndryshimit të përkufizimeve të familjeve apo sfidave të ekologjisë, festivali përfaqëson një mundësi për eksplorim përmes dizajnit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Auditohet procesi i lejeve të ndërtimit në Komunën e Prishtinës për periudhën 2021-2023

Published

on

Në vazhdën e zbatimit të Planit Vjetor të Auditimit për sezonin auditues 2023/2024, Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) është duke realizuar auditimin e performancës “Procesi i lejeve të ndërtimit në komunën e Prishtinës” për periudhën 2021-2023.

Auditimi do të vlerësojë nëse komuna e Prishtinës përdori në mënyrë efektive dhe efikase mekanizmat që sigurojnë së ndërtimet e larta janë në përputhje me planifikimet hapësinore, nëse komuna përdori mekanizmat në dispozicion për të siguruar se janë lëshuar certifikatat e përdorimit e që përbëjnë vërtetim të cilësisë dhe sigurisë së ndërtesave për përdorim.

Duke pasur parasysh zhvillimin e hovshëm të ndërtimeve të larta në komunën e Prishtinës dhe sigurimin e kushteve sa më cilësore të banimit, Zyra Kombëtare e Audimit përmes këtij auditimi do të vlerësojë gjendjen aktuale me qëllim të përmirësimit të procesit të lejeve të ndërtimit dhe pajisjes me certifikata të përdorimit në Komunën e Prishtinës.

Zyra Kombëtare e Auditimit vlerëson se është me interes për publikun vlerësimi i procesit të dhënies së lejeve të ndërtimit që nga planifikimi e deri të lëshimi i certifikatave të përdorimit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Rreth 400 ndërmarrje të vogla dhe të mesme priten të përfitojnë grante

Published

on

Sot përfundon afati për aplikim për grante për ndërmarrjet mikro të vogla dhe të mesme, e hapur nga Agjencia për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë. Zyrtarë nga KIESA thonë se në tri kategori të ndryshme, pritet t’i kenë rreth 400 përfitues të granteve, ndërsa vlera totale e mbështetjes është 2.5 milionë euro.

Grant-skema për blerjen e makinerive prodhuese dhe përpunuese në vlerë prej 1.7 milion euro, Grant-skema për certifikimin e produkteve, në vlerë prej 500 mijë euro, dhe Grant-skema për digjitalizimin e bizneseve në vlerë prej 300 mijë euro, janë tri thirrje për aplikim nga KIESA, për ndërmarrje mikro, të vogla dhe të mesme.

Drejtori i Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë, Zef Dedaj, në një intervistë për Radio Kosovën, thotë se qëllimi i kësaj mbështetjeje është që të nxitë bizneset për të kontribuuar në ekonominë qarkore dhe për të digjitalizuar bizneset e tyre. Ai thotë se bizneset e udhëhequra nga gratë dhe ato me synim punësimin e grave, do të kenë përparësi më shumë.

“Këtë vit te makineria presim t’i kemi rreth 70 – 80 përfitues, te certifikimi 25 deri në 300, te digjitalizimi i bizneseve rreth 100 kompani përfituese. Kur flasim për grant-skemat e dy viteve të fundit, te digjitalizimi, nga 64 përfitues kemi pasur 34 biznese femra, nga 70 që i kemi pasur për makineri vitin e fundit 9 apo 10 prej tyre kanë qenë të udhëhequra nga femrat. Kriteret bazë të udhëzimit administrativ duhet t’i plotësojnë të gjithë, e në këtë rast kur flasim për biznese të udhëhequra nga gratë, ato kanë pikë më shumë. Dua të theksoj se mjaft shpesh kemi biznese të udhëhequra nga gratë që janë prezentë në panaire”, tha ai.

Ater Arifi, nga Prizreni, ka 23 vjet që merret me artizanate të ngjyrosjes dhe dizajnit. Duke folur për Radio Kosovën, ajo thotë se përkrahjet nga komuna dhe ministria u ndihmojë që të ecin përpara drejt zhvillimit.

“Qe 23 vjet i mësoj gratë në kurse për ngjyrosje në dru, pëlhurë, xhama, stoli dhe prodhim të sapunëve bio. Deri më tash i kemi trajnuar mbi 15 gra që tashmë kanë marrë këtë profesion, e për këtë na ka përkrahur komuna me drejtoritë, grante prej ministrisë dhe shumë gra janë punësuar në Prizren. Kursi zgjat dy muaj, janë teknika të ndryshme. Këto panaire na ndihmojnë shumë. Kemi marrë subvencion para dy vitesh dhe jemi shumë të kënaqur”, theksoi ai.

Edhe Zejxhan Celina, një filigraniste nga Prizreni, thotë se ka biznes individual që merret me stoli filigrani të kombinuar me perla.

“Përfitojmë grante e subvencione, por nuk na japin para për të blerë materialë, ato i jepen për inventarë p.sh makina, tavolina e të tjera. Grantet i marrim vetëm një herë, sepse dy tavolina apo makina nuk na duhen. Organizojmë kurse të ndryshme dhe duhet të aplikojmë për subvencione, sepse Prizreni është një vend që ka shumë turistë dhe duhet ta zgjerojmë kapacitetin e punës dhe ta profesionalizojmë edhe më shumë. Në panaire ne njohim njerëz, shohim produktet tona sepse jo gjithkush ka mundësi t’i shoh”, tha ajo.

Ndryshe, përveç këtyre tri grant-skemave, Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, pritet të lansojë edhe tri grant-skema të reja për zhvillim të inovacionit, turizmit dhe artizanateve./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending