Connect with us

Aktuale

Kredia për sektorin e ndërtimit gjatë vitit 2022 në Shqipëri më e larta në gjashtë vitet e fundit

Published

on

Kredia për sektorin e ndërtimit u rrit përsëri vitin e kaluar dhe preku nivelin më të lartë në të paktën gjashtë vitet e fundit.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, sektori bankar disbursoi kredi të reja për sektorin e ndërtimit në vlerën e 37.1 miliardë lekëve, në rritje me 11.8% krahasuar me një vit më parë. Kredia e re për ndërtimin përbënte pothuajse 20% të gjithë kredisë së re për bizneset të dhënë nga sektori bankar vitin e kaluar.

Ndërtimi ishte sektori i dytë më i kredituar në ekonominë shqiptare, pas tregtisë. Teprica e kredisë për ndërtimin në fund të dhjetorit arriti në 72.7 miliardë lekë, në rritje me 16.7% krahasuar me një vit më parë.

Kredia për ndërtimin në vitet e fundit ka përjetuar një cikël të ri rritjeje, i nxitur nga zhvillimet në sektorin e pasurive të paluajtshme, sidomos në kryeqytet dhe bregdet.

Mbështetur në të dhënat e INSTAT, vitin e kaluar vlera e lejeve të ndërtimit për ndërtesa, përfshi rikonstruksionet, ishte rreth 97.8 miliardë lekë, në rritje me 21.5% krahasuar me një vit më parë. Rritja e investimeve në ndërtim po mbështet nga rritja e shpejtë e çmimeve.

Sipas Bankës së Shqipërisë, në mesin e vitit të kaluar indeksi Fischer i çmimeve të banesave shënoi një rritje vjetore rekord me 39%. Rritja e çmimeve duket se nxitur edhe sektorin bankar të mbështesë investimet në këtë sektor, megjithëse një pjesë e portofolit mund të jetë e lidhur edhe me kredinë për firmat kontraktore të investimeve në infrastrukturë.

Megjithatë, tabloja aktuale makroekonomike ka shtuar ndjeshëm rreziqet për një frenim të sektorit të ndërtimit. Inflacioni i lartë dhe rritja e shpejtë e normave të interesit po e bëjnë gjithnjë e më të mundshëm një frenim në ritmet e rritjes së sektorit të pasurive të paluajtshme dhe ndërtimit.

Në fakt, qysh në tremujorin e fundit të vitit 2022, kredia për blerjen e banesave për individët pësoi një ngadalësim të ndjeshëm. Shumica e familjeve kredimarrëse e ndien efektin e shtrenjtimit të normave të interesit, kryesisht nëpërmjet përcjelljes së rritjes nga treguesit e referencës, bonot e thesarit për lekun dhe euribori për euron.

Për huamarësit me norma të ndryshueshme interesi kjo solli një rritje të normës së interesit që arriti deri në 4.2 pikë përqindje për kreditë në monedhën vendase.

Një shtrenjtim i tillë natyrshëm ndikoi negativisht si kërkesën, ashtu edhe ofertën për kredi. Kredia bankare financon një pjesë të konsiderueshme të transaksioneve në tregun e pasurive të paluajtshme, të paktën 30% të tyre, bazuar në vrojtimet periodike të Bankës së Shqipërisë.

Në tregjet e zhvilluara rritja e normave të interesit ka një efekt të drejtëpërdrejtë në frenimin e tregut të pasurive të paluajtshme. Në Shqpëri efekti mund të jetë më i butë, për shkak të ndikimit të konsiderueshëm të parave nga aktivitete informale apo kriminale, si edhe nga një kërkesë relativisht e lartë nga blerësit jorezidentë në Shqipëri.

Megjithatë, një ndikim negativ nga rritja e normave të interesit do të jetë i paevitueshëm edhe në vendin tonë dhe kjo shton rreziqet potenciale edhe për sektorin bankar.

Kredia për blerjen e pasurive të paluajtshme nga familjet dhe bizneset dhe kredia për ndërtim dhënë biznesit përbëjnë së bashku rreth 49% të portofolit të kredisë së sektorit bankar shqiptar./Media Ndërtimi

Aktuale

Gratë arkitekte në një fushë të dominuar nga meshkujt: A mund të jetë ndonjëherë arkitektura e lirë nga seksizmi?

Published

on

Një realitet tronditës duket se anashkalohet kur bëhet fjalë për vendin e punës. Ka shumë mundësi që gratë i humbasin për shkak të “rregullave” që njerëzit vendosin në shoqëri me të cilat shumë jetojnë dhe janë mësuar.

Kur mendohet për mjedisin e ndërtuar, njeriu mendon për trashëgiminë dhe krijimet kulturore të ndikuar nga ajo që njerëzit mendojnë dhe besojnë, duke shfaqur vlerat dhe traditat në shoqëri. Mendoni për rrokaqiejt dhe çfarë përfaqësojnë ata – Fuqia dhe dominimi, të cilat shpesh shoqërohen me maskulinitetin.

Arkitektura është një fushë e njohur për vështirësinë e saj; Studimet tregojnë se është e dyta më e vështira pas mjekësisë, duke e bërë automatikisht një fushë dominuese nga meshkujt në një botë stereotipike. Sipas gjetjeve nga anketa e Architects’ Journal, 66% e arkitekteve femra kanë përjetuar seksizëm në karrierën e tyre dhe 88% e grave janë ndjerë të kufizuara dhe të minuara vetëm sepse kanë fëmijë. Me këtë u tha, mospërputhjet e pagave të gjetura midis grave në industrinë e arkitekturës janë shqetësuese, ku burrat fitojnë më shumë se gjysmën e pagës së një gruaje, duke e vënë atë në disavantazh nëse ajo është beqare, e martuar ose pa fëmijë.

Gratë filluan të studionin arkitekturë dhe të fitonin diploma në vitet 1800, kur Louise Bethune, vendase nga Buffalo, ishte arkitektja e parë femër e njohur që hapi firmën e saj në Shtetet e Bashkuara. Të qenit një arkitekte femër dhe një udhëheqëse shpesh nënkupton të etiketohesh si “shefe” ose “i mprehtë” në vend që të njihet si një profesioniste ambicioze dhe e suksesshme e aftë për udhëheqje të vërtetë (Gohel, 2023). Ai gjithashtu përfshin përballjen me sfidat në vendin e punës që i shtyjnë gratë të përpiqen për përsosmëri, pasi çdo gabim mund të shihet si shenja dobësie ose paaftësie. Hulumtimet tregojnë se arkitektet femra, të cilat janë gjithashtu nëna, mund të hezitojnë të zbulojnë statusin e tyre prindëror tek punëdhënësit, nga frika se kjo mund të pengojë përparimin e tyre në karrierë apo edhe të çojë në humbjen e vendit të punës.

Për më tepër, këto nëna, të cilat janë të apasionuara pas punës së tyre arkitekturore, mund të ndihen të hezituar të kërkojnë orar fleksibël pune nga punëdhënësit e tyre. Ndonëse marrëveshje të tilla mund të tolerohen, ato shpesh priten me mosmiratim dhe kryesisht me keqardhje. Me sa u tha, nga 56 shkollat e arkitekturës të akredituara nga RIBA në Mbretërinë e Bashkuar, 12 drejtohen nga gra, të cilat përbëjnë 21%. Njëkohësisht, janë vetëm katër nga tridhjetë redaktore femra në revistat akademike në arkitekturë, që rezulton në 8% të redaktoreve femra.

Statistikat zbulojnë një realitet të zymtë në botën e arkitekturës: gratë marrin çmime arkitekturore si Medalja e Artë shumë më rrallë se burrat.

Si përfundim, seksizmi, diskriminimi në vendin e punës dhe objektivizimi i grave janë koncepte që ekzistonin dekada më parë, të cilat rezultuan në shoqëri patriarkale që vendosën shumicën e grave në disavantazh. Megjithatë, përkundër gjithë padrejtësisë, ka një numër të madh modelesh femrash që mund t’i shohin shumë, të cilat kanë sfiduar të gjitha llojet e stereotipeve dhe kanë arritur të kenë sukses dhe të udhëheqin në një fushë ku gratë nuk kanë zë. Arkitekte si Zaha Hadid, e cila ishte gruaja e parë që mori Çmimin e Arkitekturës Pritzker në 2004 dhe e para që fitoi Çmimin e Medaljes së Artë nga Instituti Mbretëror i Arkitektëve Britanikë (RIBA), u japin shpresë arkitekteve të reja femra që janë të pasionuara pas fushë, por mbahen prapa nga frika./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Reagon Përparim Rama për akuzat e ministrit Faton Peci

Published

on

Përmes këtij reagimi, institucionet e Kryeqytetit përgënjeshtrojnë pretendimet e Ministrit të Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural për vonesat e shkaktuara nga organet e Kryeqytetit për t’u pajisur me kushtet ndërtimore për ndërtesën e Ministrisë.

Më tutje, sqarojmë se dokumentacioni i dorëzuar nga Ministria është i pakompletuar sepse i mungon dokumenti i matjeve gjeodezike, i cili është i domosdoshëm për lëshimin e kushteve ndërtimore.

Përndryshe jemi të habitur me aftësinë dhe kohën që gjen një ministër i Qeverisë së Republikës së Kosovës për t’u marrë me gjendjen shëndetësore të familjarëve dhe pushimet personale të stafit të Kryeqytetit./Media Ndërtimi

Faton Peci akuzon Përparim Ramën: Po e bllokon ndërtimin e objektit të Ministrisë së Bujqësisë!

Continue Reading

Aktuale

INDEP shënon Ditën e Tokës përmes aktivitetit Atelie 2024

Published

on

INDEP sot, më 22 Prill për të shënuar Ditën e Tokës ka organizuar aktivitetin Atelie 2024 me nxënësit e Shfmu “Mihal Grameno” Fushë Kosovë. Ky aktivitet është pjesë e projektit “Të rinjtë për një të ardhme të qëndrueshme”.

Nxënësit e shkollës prezentuan në panair veprat e tyre artistike të realizuara me materiale të ricikluara. Për pesë nga punimet më të dalluara janë ndarë çmime. Qëllimi i këtij aktiviteti është të ndërgjegjësoj të rinjtë e kësaj komune rreth ndotjes së ambientit si dhe të rrisë vetëdijen mbi ripërdorimin dhe riciklimin e materialeve.♻️

INDEP së bashku me Milieukontakt Albania do të punojnë në #BashkitëLushnje dhe #FushëKosovë për përmirësimin e mjedisit dhe zhvillimin e qëndrueshëm të tij.

Ky projekt mbështetet nga Programi Rajonal për Demokracinë Vendore në Ballkanin Perëndimor 2, financuar nga #BashkimiEvropian dhe zbatuar nga #UNDP./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending