Connect with us

Aktuale

Kino Lumbardhi: e djeshmja, e sotmja dhe e ardhmja!

Published

on

Derisa një brez i tërë priste në radhë për të parë një film në kinemanë Lumbardhi, e cila hapi dyert në shkurt të vitit 1952, shtatëdhjetë vjet më parë, një brez tjetër mori iniciativën për të ringjallur kinemanë e mbyllur.

Derisa në kujtesën e disave mbeten të paharruar filmat që i kanë parë, për disa të tjerë të paharruar ishin koncertet e artistëve/eve si Yasemine Hamdan e Gayesu Akyol.

Prizma Medium ka zhvilluar një intervistë me Drejtorin Ekzekutiv të Fondacionit Lumbardhi, Ares Shporta, për të shkuarën, të tashmen dhe të ardhmen e Lumbardhit, i cili me përpjekje jashtëzakonisht të rëndësishme veproi për mbijetesën e ndërtesës së kinemasë.

Iniciativa për Mbrojtjen e Kino Lumbardhit është gdhendur në kujtime në vitin 2014, me fushatën e mbështetur nga 58 organizata joqeveritare të udhëhequra nga DokuFest, EC Ma Ndryshe dhe Rrjeti i Organizatave Kulturore të Prizrenit.

Duke bashkuar akterë të ndryshëm, dhe duke paraqitur kujtesën publike dhe vlerat e tjera arkitekturore, teknologjike dhe sociale të kinemasë si bazë, ata përfshinë kinemanë Lumbardhi në listën e trashëgimisë kulturore me mbështetje lokale, kombëtare dhe rajonale, kështu duke bërë që për herë të parë në Kosovë qytetarët zyrtarisht të përcaktojnë trashëgiminë kulturore dhe njëherit hera e parë që një proces privatizimi ndalohej me një fushatë avokimi.

Ky grup ka kundërshtuar edhe tendencën e Komunës së Prizrenit, në deklaratën zyrtare të saj, për rrënimin e objektit të kinemasë, pas arsyetimit të ‘zgjerimit të rrugës’ dhe ka kërkuar që të zhvillohen opsione për një qasje që e ruan objektin e kinemanë dhe i ofron zgjidhje problemit të sigurisë dhe trafikut.

Në mënyrë që kinemaja të bëhet një ‘hapësirë ​​kulturore kolektive, funksioni kryesor i së cilës është të shfaqë filma’, organizatat kulturore dhe aktorët institucionalë u bashkuan për të kërkuar hartimin e planit të menaxhimit të kinemasë, të gjenerohen burime financiare në nivel lokal dhe ndërkombëtar për restaurimin dhe zhvillimin e saj, si dhe duke sugjeruar të zhvillohet një model shumë-palësh i menaxhimit të kinemasë.

Si rezultat i dialogut të zhvilluar ndërmjet institucioneve për rreth 6 muaj, ekipi udhëheqës i iniciativës pas vlerësimit të situatës, vendosi që, ndryshe nga periudha kur u ndalua rrënimi i kinemasë në vitin 2007, këtë herë duhet të krijohej një entitetit i ri përkushtuar zhvillimit të Kinemasë Lumbardhi dhe me mbështetjen e të gjithëve të veprojë pas të gjitha etapave të procesit sipas kërkesave të Iniciativës.

E në vazhdimësi të kësaj, me qëllim të ‘përpilimit të programeve artistike, edukative dhe kërkimore, mbështetjen e prodhimit kulturor dhe ringjalljen e jetës kulturore në Prizren’, u themelua Fondacioni Lumbardhi. Si rezultat i marrëveshjes me AKP-në, pas riparimeve të vogla dhe pastrimit, Kino Lumbardhi u rihap si qendër kulturore më 30 maj të vitit 2015.

Ndërmarrja shoqërore ‘Kino Bistrica’, e cila drejtoi kinemanë për gati 50 vjet, ashtu si institucionet dhe organizatat e tjera vetëqeverisëse dhe shoqërore, pas luftës, ra nën administrimin e AKP-së. Pas luftës, ish-punonjësit e kinemasë e kuptuan se me shembjen e rrjetit rajonal të shpërndarjes së filmit dhe ndryshimit të teknologjisë, kjo ndërmarrje nuk mund të përballohej me filmat në formate analoge që mund të vinin vetëm nga Tirana, e cila në atë kohë ishte 9 orë larg ose me qira sporadike dhe të ardhura nga bufeja, dhe si rrjedhojë kinemaja duhej të mbyllej. Në atë kohë, derisa kinemaja në Pejë po rinovohej me mbështetjen e KFOR-it italian, Komuna e Prizrenit nuk e pranoi një mbështetje të ngjashme, por në vend të kësaj e pasqyroi planin për rrënimin e kinemasë në planin zhvillimor të qytetit për vitin 2003.

Siç e dini, ky plan u zyrtarizua në vitin 2007, me vendimin për rrënimin e kinemasë marrë nga ekzekutivi në atë kohë, madje u krijua një komision dhe u bë inventarizimi i kinemasë, ku u sugjerua se cili projektor dhe cila ulëse ku duhet të dërgohet. Ishte një fushatë gjatë periudhës së festivalit nga profesionistë dhe aktivistë që përpiqeshin të mbronin komunitetin dhe trashëgiminë kulturore, që nga viti 2002, duke kërkuar rifunksionimin e kinemasë me ndërmjetësimin e DokuFest-it, kështu dhe u ndal procesi, pas grumbullimit të mbi 8.000 nënshkrimeve. Kjo mbeti në kujtesë si Iniciativa e parë e mbrojtjes së Kinemasë Lumbardhi./Media Ndërtimi.

Aktuale

Një e treta e evropianeve nuk e kuptojnë se si funksionon inflacioni

Published

on

Një e treta e evropianeve nuk e kuptojnë se si funksionon inflacioni, sipas një sondazhi të Eurobarometrit. I njëjti sondazh zbuloi se vetëm 18% e qytetarëve të BE-së ishin në gjendje të tregonin një nivel të lartë edukimi financiar. Sipas sondazhit, 65% e qytetarëve të BE-së janë të vetëdijshëm se, në kohë inflacioni pozitiv, fuqia blerëse e parave të tyre ulet, që do të thotë se ata mund të blejnë më pak se më parë me të njëjtën sasi parash.

Në tetor 2022, inflacioni vjetor në BE arriti nivele të papara në katër dekadat e mëparshme në 11.5%. Ndërsa rritja e kostos së jetesës ishte shqetësimi më urgjent për 93% të evropianëve në atë kohë, me sa duket një e treta e qytetarëve të BE-së nuk e dinë se si inflacioni ndikon në jetën e tyre. Sondazhi i Eurobarometrit, i kryer në mars-prill 2023, përfshiu pyetje mbi njohuritë financiare dhe sjelljen për të matur njohuritë financiare në të gjithë vendet e BE-së.

Vetëm rreth një e katërta e të anketuarve (26%) në BE iu përgjigjën saktë të paktën katër nga pesë pyetjet mbi njohuritë financiare. Gjysma iu përgjigj saktë vetëm dy ose tre pyetjeve, ndërsa një tremujor tjetër i gjeti pyetjet veçanërisht sfiduese. Performuesit më të mirë ishin Holanda (43%), Danimarka (40%), Finlanda (40%) dhe Estonia (39%) ku rreth katër në 10 të anketuar shfaqin një nivel të lartë njohurish financiare. Rumania dhe Portugalia raportuan rezultatet më të këqija në nivelet e larta të njohurive financiare me 13% dhe 16%, respektivisht.

Ndër katër ekonomitë e mëdha të BE-së, vetëm Gjermania kishte një rezultat më të lartë se mesatarja e BE-së në këtë tregues. Ndërsa rezultatet e Francës dhe Italisë ishin pak më poshtë mesatares së BE-së, kjo shifër ishte dukshëm e ulët në Spanjë me 19%.

Anasjelltas, përqindja me një rezultat të ulët ishte më e larta në Qipro dhe Rumani (të dyja 30%), e ndjekur nga Greqia (29%) dhe Portugalia (28%). Sondazhi zbuloi se 35% nuk e kuptonin se si inflacioni ul fuqinë e tyre blerëse. Pyetja ishte: Në BE, 22% thanë se mund të blinin të njëjtën sasi, dhe 7% u përgjigjën se mund të blinin më shumë se sot. Gjashtë përqind e pjesëmarrësve nuk kishin përgjigje.

Përqindja që iu përgjigj saktë kësaj pyetjeje (“Më pak se sa mund të blini sot”) ishte nën 60% në Qipro, Portugali, Greqi, Rumani dhe Itali, ndërsa Finlanda dhe Estonia kishin përqindjen më të lartë me 84%. Njohuria e përgjithshme financiare bazohet në njohuritë financiare dhe rezultatet e sjelljes. Mesatarisht, në të gjithë BE-në, 18% e të anketuarve kanë një rezultat të lartë për nivelin e përgjithshëm të edukimit financiar, 64% kanë një rezultat mesatar dhe 18% një rezultat të ulët.

Përqindja me një rezultat të lartë varionte nga 11% në Portugali dhe Letoni në 27% në Danimarkë, Slloveni dhe Suedi dhe 28% në Holandë. Përkundrazi, përqindja me një rezultat të ulët ishte më e larta në Finlandë (27%), Letoni (24%), Belgjikë (22%) dhe Spanjë (22%). Duke parë rezultatet e nivelit socio-demografik, proporcioni me një rezultat të lartë në arsimimin e përgjithshëm financiar është më i lartë midis:

meshkuj (24% krahasuar me 13% të femrave);

të anketuarit e moshës mbi 39 vjeç (20%, krahasuar me 13% të moshave 18-24 dhe 16% të atyre të moshës 25-39 vjeç);

të anketuarit me nivel të lartë arsimor (26%, krahasuar me 16% të atyre me nivel të mesëm dhe 12% për ata me nivel të ulët arsimor).

BE-ja po punon për të siguruar që qytetarët e saj të kenë njohuritë dhe aftësitë që u nevojiten për të marrë vendime të mira financiare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Falsifikonin dokumente të pronave të serbëve për shqiptarët nga Kosova, arrestohen 17 persona në Serbi

Published

on

Në Serbi janë arrestuar 17 persona, anëtarë të dy grupeve të organizuara kriminale, të cilët dyshohet se kanë falsifikuar 400 dokumente për shqiptarët nga Kosova dhe në këtë mënyrë kanë krijuar përfitime të paligjshme financiare në shumë prej të paktën 100 mijë euro.

Sipas urdhrit të Prokurorisë Publike për Krim të Organizuar (PKO), në bashkëpunim me Shërbimin për Luftën Kundër Krimit të Organizuar (ShLKKO) arrestimi i tyre ka ardhur për shkak të dyshimit të bazuar se kanë kryer veprat penale të falsifikimit të dokumenteve në periudhën nga prilli i vitit 2023 deri më sot, dhe për shpërdorim të pozitës zyrtare.

Grupi i parë i organizuar kriminal, siç thuhet, përbëhej nga gjashtë persona, përkatësisht: M.N, N.G, V.S, L.R.S, S.B dhe N.P, ndërsa grupi i dytë i organizuar kriminal përbëhej nga 11 persona dhe përkatësisht: R.B, A.B, B.D, D.G, I.D, Z.V. , M.B, M.P, S.K, B.Gj dhe S.K

Siç shkruan portali serb “N1”, nga Prokuroria për krim të organizuar kanë thënë se “ekziston dyshim i bazuar se këto grupe të organizuara kriminale kanë prokuruar dhe krijuar dokumente të falsifikuara, përkatësisht: karta identiteti, kontrata e autorizime që kanë të bëjnë me blerjen dhe shitjen e ngastrave kadastrale në Kosovë në pronësi të personave serbë të zhvendosur nga Kosova, dhe në këtë mënyrë u mundësonin personave të nacionalitet shqiptar nga Kosova, të cilët janë të interesuar të marrin statusin e shtetasve të Serbisë, të regjistrojnë vendbanimin, të marrin shtetësinë dhe dokumentet personale”.

Gjithashtu, sipas portalit serb, personave të interesuar u janë dhënë vërtetime të falsifikuara, diploma të arsimit të mesëm dhe të lartë dhe në këtë mënyrë u kanë mundësuar që këto dokumente të falsifikuara t’i përdorin si të vërteta.

“Në këtë mënyrë kanë krijuar rreth 400 dokumente të ndryshme dhe kanë përfituar përfitime pasurore të kundërligjshme në shumën prej 100 mijë eurosh deri më tani”, citohet të ketë thënë Prokuroria.

Mes anëtarëve të këtyre dy grupeve të organizuara kriminale janë dy ofiqarë, një pjesëtar i MPB-së, një ish-punonjës i Universitetit “Megatrend” dhe një këshilltar i punësuar në Ministrinë e Arsimit të Serbisë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Ministria e Turizmit përgatit aplikimin për futjen e Vjosës në UNESCO

Published

on

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro ka njoftuar nisjen e punës për përfshirjen e Vjosës në listën e pasurive botërore të mbrojtura nga UNESCO, nën programin “Njeriu dhe Biosfera”.

Kumbaro ka pasur një takim me delegacionin e UNESCO-s që ka mbërritur në Tiranë, i cili do të ndjekë përgatitjen e dosjes së aplikimit. “E lumtur të prisja në Ministrinë e Turizmit dhe Mjedisit ekipin e UNESCO, me të cilët nisim punën për përfshirjen e Vjosës në listën e pasurive botërore përmes programit “Njeriu dhe Biosfera”. Është ky program global që synon të krijojë një bazë shkencore për të përmirësuar marrëdhëniet midis njerëzve dhe natyrës ku jetojnë, për zhvillimin e qëndrueshëm që mbron mjedisin.

Na pret një punë intensive në përgatitjen e dosjes së aplikimit, që Ministria e Turizmit dhe Mjedisit dhe Agjencinë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura do të dorëzojnë në UNESCO brenda këtij viti, për t’i dhënë një tjetër pasaportë ndërkombëtare mbretëreshës së lumenjve europiane e për të shtuar një tjetër xhevahir shqiptar në listën e UNESCO”, shprehet Kumbaro.

Vjosa u shpall Park Kombëtar në mars të vitit 2023. Më herët, Drejtoresha e Përgjithshme e UNESCO Audrey Azoulay vizitoi Vjosën me ftesë të Ministres së Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro me qëllim përfshirjen e saj në listën e siteve të mbrojtura nga UNESCO, duke e vlerësuar si një prej lumenjve të fundit të egër në Europë dhe i pari Park Kombëtar i një lumi të paprekur.

Përgatitja e aplikimit është një proces i gjatë sipas standardeve të Organizatës Botërore të Kombëve të Bashkuara për Edukim, Shkencë dhe Kulturë, dhe Shqipëria do të asistohet nga ekipi i programit “Man and Biosphere”./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending