Connect with us

Featured

Këto janë ndërtesat që u ndërtuan për mbrojtje nga fatkeqësitë

Published

on

Më 26 prill 1986, centrali bërthamor i Çernobilit në qytetin e Pripyat në veriun e Ukrainës pësoi një dështim katastrofik, duke rezultuar në një shkrirje bërthamore dhe një seri shpërthimesh që shpërndanë material radioaktiv në rajone të mëdha të Ukrainës, Bjellorusisë dhe Rusisë.

Më shumë se 50,000 njerëz u evakuan ditën e ardhshme, dhe gjatë 14 viteve të ardhshme 300,000 njerëz u zhvendosën, duke çuar në një zonë të pabanueshme prej 2,600 kilometra katrorë, e cila ndoshta do të mbetet ashtu për qindra vjet. Deri më sot, kostoja e fatkeqësisë njerëzore është ende e panjohur, me vlerësime se në jetët e tyre, diku midis 4.000 dhe 200.000 njerëz do të preken nga kanceret që i atribuohen incidentit. Së bashku me katastrofën bërthamore të Fukushima të vitit 2011, fatkeqësia e Çernobilit është një nga dy ngjarjet bërthamore të nivelit 7 në histori.

Sot, saktësisht 30 vjet më vonë, incidenti në Çernobil mbetet një nga demonstratat më të egra të zotërimit të njerëzimit mbi mjedisin e tij dhe gjithashtu një nga demonstratat më të fuqishme se sa lehtë dhe sa katastrofik mund të shkojë ky zotërim. Por njerëzit gjatë gjithë historisë kanë përdorur çdo mjet që kanë në dispozicion për të zgjidhur problemet që kanë shkaktuar për veten e tyre – duke përfshirë një numër të strukturave të ndërtuara për të zbutur pasojat e fatkeqësive që mund të shkaktohen nga njeriu në të ardhmen.

Struktura e re për siguri e Çernobilit

Në gjashtë muajt e ardhshëm pas katastrofës së Çernobilit, ekipet e ndërtimit ngritën me nxitim ndërtesën e Sarcophagut të energjisë bërthamore të Çernobilit, një strukturë që përmban 400,000 metra kub betoni për të ndaluar përhapjen e mëtejshme të rrezatimit dhe materialeve të kontaminuara që ndodhen brenda ndërtesës. Megjithatë, natyra e ngutshme e ndërtimit të saj do të thotë se Sarcofag ka një numër problemesh,si mbështetja strukturore në pjesët e dëmtuara të ndërtesës origjinale. Për shkak të niveleve të rrezatimit në dhe rreth strukturës, u mor një vendim në vitet 1990 për të ndërtuar një strukturë të re mbrojtëse mbi të gjithë sistemin ekzistues.

Kjo ndërtesë izoluese e re e sigurisë në Çernobil (NSC) përbëhet nga një shator prej 92.5 metra të lartë, 270 metra të gjerë dhe 150 metra i gjatë i ndërtuar nga çeliku dhe polikarbonati. Për të zvogëluar ekspozimin e rrezatimit të atyre që ndërtojnë NSC, e gjithë struktura po ndërtohet 180 metra larg nga vetë reaktori dhe kur të përfundohet, do të vendoset në binarët në vend.

Kanali sanitar dhe transportues i Çikagos

Çikago kishte një problem në shekullin e 19-të që ishte i zakonshëm në shumë qytete që zgjeroheshin shpejt në atë kohë: mbeturinat njerëzore. Megjithatë, në Çikago ky problem ishte më i madh se në shumicën e qyteteve, pasi lumi i sheshtë dhe i ngadalshëm i qytetit nuk ishte i në gjendje për të larë jashtëqitjet njerëzore – për të mos përmendur faktin se qyteti merrte ujin e tij të pijshëm nga Liqeni i Michiganit. Deri në vitin 1854, problemi ishte aq i keq sa një epidemi e kolerës vrau 6% të qytetarëve të Çikagos, por në pesë dekadat e ardhshme popullsia “lulëzuese” e qytetit e bëri problemin vetëm më keq. Pylli jugor i lumit, i njohur deri më sot si Bubbly Creek, mori emrin falë thertoreve që rreshtuan lumin dhe hodhën mbeturinat e tyre në ujë, duke shkaktuar flluska të metanit (që herë pas here do të merrnin zjarr) kur kufomat e kafshëve fillonin të kalbeshin.

Zgjidhja e këtyre problemeve u zhvillua në tre faza: së pari, çdo ndërtesë në Çikago u ngrit nga 3 metra për të bërë hapësirë ​​për një rrjet të kanalizimeve të ujërave të zeza; së dyti, ajo që ishte në kohën kur u ndërtua tuneli më i gjatë në botë për nxjerrjen e ujit nga Liqeni Michigan dy kilometra larg bregut; dhe së fundi, kur të dyja këto masa dështuan të prodhonin rezultate afatgjata, u mor vendimi për të ndryshuar rrjedhën e lumit tërësisht. Kjo u arrit me kanalin Chicago Sanitary and Shipping. Megjithatë, versioni i shkurtër i historisë është se midis 1892 dhe 1900, ndërtimi i kanalit bashkoi lumin e Çikagos me lumin Des Plaines, që do të thotë se në vend të rrjedhjes në Liqenin Michigan nga lumi i Çikagos, uji rrjedh nga Liqeni Michigan, nëpërmjet lumit dhe kanalit të Çikagos, dhe përfundon në rrjetin e lumit të Misisipi-t. Menjëherë pasi u hap kanali, një artikull sarkastik u publikua në New York Times me titull “Uji në lumin Çikagos tani ngjan më i lëngët”.

Depoja Svalbard Global Seed Vault në Norvegji

Në mbarë botën, shumë vende mbajnë një depo të farave të florës së tyre indigjene për emergjenca, në rast të katastrofave këto fara veprojnë si një rezervë e ekosistemit. Por që nga viti 2008, qeveria norvegjeze ka operuar Global Seed Valut, duke ruajtur mostra nga vendet anembanë botës për të shërbyer si rezervë për to. Kompleksi vepron në mënyrë të ngjashme me kutitë e depozitave në një bankë, Norvegjia zotëron objektin, por kontejnerët e mostrave janë në pronësi të vendeve të tyre përkatëse dhe vetëm ata mund të kërkojnë qasje në to.

Vendi në Spitsbergen Island u zgjodh për një numër arsyesh: së pari, magazinimi afatgjatë i mostrave të farës bëhet më mirë në temperatura të ftohta dhe kushtet e akullta 1.300 kilometra nga Poli i Veriut ndihmojnë në reduktimin e kërkesave për ftohje; së dyti, rajoni përjeton shumë pak aktivitet sizmik; së treti, në një lartësi prej 130 metrash, është e mbrojtur nga rritjet më të këqija të parashikuara në nivelin e detit. Varrosur në 120 metra thellësi në një mal prej rërës, objekti ftohet në -18 gradë celsius, dhe madje edhe në rast të një dështimi të energjisë do të duhen disa javë për t’u ngrohur deri në temperaturën e ambientit prej -3 gradë.

Qendra Operative e Emergjencave në Mount Weather

I përfunduar në vitin 1959 si një mbrojtje kundër rezultateve më të këqija të Luftës së Ftohtë, ekzistenca e kësaj njësie nëntokësore prej 56,000 metrash katrorë në Virxhinia nuk ishte  e njohur për publikun deri në vitin 1979. Në rast të një katastrofe, Qendra e Operacioneve të Emergjencave të Tokës ishte hartuar të vepronte si një bunker për zyrtarët ushtarakë dhe qeveritarë të Shteteve të Bashkuara si pjesë e planeve të “vazhdimësisë së qeverisë” të vendit. Në baza ditore, ishte selia e Agjencisë Federale të Menaxhimit të Emergjencave (FEMA).

Objekti përfshin një stacion radioje, i cili në rast emergjence do të ishte pika qendrore e kontrollit të sistemit të transmetimit emergjent. Por, objekti nuk qe i “vdekur” tani që Lufta e Ftohtë ka mbaruar – ai u përdor së fundi për operacione emergjente pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit në 2001, kur disa anëtarë të kongresit u evakuan në Mount Weather me helikopter.

Kompleksi malor Cheyenne

Një tjetër bunker nëntokësor i ndërtuar gjatë kulmit të luftës së ftohtë, objekti në Cheyenne Mountain në Kolorado është edhe më mbresëlënës në rrjetin e gjerë të tij nëntokësor dhe zgjidhjet mbresëlënëse inxhinierike. Kompleksi u ndërtua fillimisht si Qendra e Operacioneve të Luftës për Komandën e Mbrojtjes Ajrore të Amerikës së Veriut (NORAD), një iniciativë e përbashkët e sigurisë ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Kanadasë, e krijuar për të monitoruar hapësirën ajrore të Amerikës së Veriut nga kërcënimet.

NORAD që atëherë është transferuar në bazën ajrore afër Peterson, objekti është përdorur ende nga Forcat Ajrore të SHBA si një objekt trajnimi pasi që aftësitë mbrojtëse janë të forta – duke përfshirë burimet që mbrojnë strukturat e saj të brendshme nga goditjet sizmike, dyert e projektuara për të përballuar një shpërthim bërthamor aq të fuqishëm sa 30 megatonë në afërsi prej 2 kilometrash, si dhe sistemet e pavarura të termocentralit, ngrohjen dhe ftohjen dhe furnizimin me ujë. Kërcënimet për të cilat ai është projektuar për tu mbrojtur janë “emergjencat mjekësore, fatkeqësitë natyrore, çrregullimet civile, sulmet konvencionale, sulmi me impuls elektromagnetik, sulmi kibernetik, sulm kimik ose biologjik ose radiologjik , sulme të improvizuara bërthamore, sulme të kufizuara bërthamore, ose një sulm i përgjithshëm bërthamor. ”

Qyteti i ri i Kirunës

Qytetin në veri të Suedisë, Kiruna, ekziston pothuajse tërësisht si rezultat i minierës së madhe të hekurit aty afër, e cila furnizon 90% të hekurit të përdorur në Evropë. Sidoqoftë, qyteti mund të pushojë së ekzistuari në sajë të së njëjtës minierë, pasi gërmimi kërcënon të minojë tërë qytetin. Zvarritja e gërmimeve sigurisht që nuk është një opsion: pa minierën dhe punët që ofron, shpjegoi nënkryetari i qytetit për The Guardian, “as djalli nuk do të kishte ndërtuar një qytet këtu”. Për ta shmangur këtë, qyteti punësoi White Arkitekter, në bashkëpunim me Ghilardi + Hellsten Arkitetker, për të parashikuar një masterplan që do të lëvizte qytetin prej 23,000 banorësh 3 kilometra në lindje.

Propozimi, i cili tash e dy vite është duke u zhvilluar, përfshin kalimin e 20 prej ndërtesave më të rëndësishme të qytetit duke i hequr ato me kujdes dhe duke i çuar ato në vendin e ri. Pjesa tjetër e qytetit do të ndërtohet përsëri, duke lëvizur gradualisht të gjithë gjatë një periudhe gati 20 vjeçare. Megjithatë, masterplani përfshin gjithashtu një plan më të gjatë 100-vjeçar për të zvogëluar mbështetjen e qytetit në industrinë e minierave, duke treguar se, përkundër prirjes njerëzore për një mungesë befasuese të parashikimit, ne gjithashtu mund të jemi shumë të mirë në mësimin nga gabimet tona.

 

Featured

Kompanitë kosovare ftohen të respektojnë Ligjin gjerman të furnizimit

Published

on

Ligji Gjerman i Zinxhirit të Furnizimit (Lieferkettensorgfaltspflichtengesetz – LkSG) ka hyrë në fazën e dytë të zbatimit më 1 janar 2024, duke zgjeruar fushëveprimin e tij për të mbuluar të gjitha kompanitë në Gjermani me mbi 1000 punonjës.

Zgjerimi do të shtojë rreth 2,000 kompani gjermane në kuadrin rregullator. Këto kompani do të aplikojnë kriteret që parashihen me ligj përgjatë gjithë zinxhirit të tyre të furnizimit dhe tek furnitorët jashtë Gjermanisë. Përfshirë këtu kompanitë nga Kosova që janë furnitorë të kompanive gjermane, apo që synojnë të bëhen furnitorë për kompani gjermane.

Ligji për Zinxhirin e Furnizimit u miratua në vitin 2021 dhe zyrtarisht hyri në fuqi më 1 janar 2023, duke iu kërkuar kompanive gjermane të plotësojnë kritere për të siguruar dhe mbrojtur të drejtat e njeriut dhe çështjet mjedisore në zinxhirët e tyre të furnizimit global.

Ligji implementohet në tri faza: Në fazën e parë, ligji gjerman u aplikua për kompanitë me mbi 3000 punonjës në Gjermani. Përafërsisht 900 kompani të mëdha gjermane u detyruan ta zbatojnë ligjin.

Në vitin e parë të zbatimit, Zyra Federale për Çështjet Ekonomike dhe Kontrollin e Eksportit (BAFA) ishte përgjegjëse për monitorimin dhe zbatimin e ligjit. BAFA kreu 486 inspektime të kompanive të mëdha për të vlerësuar pajtueshmërinë. Vlerësimi i përgjithshëm i BAFA ishte pozitiv, duke gjetur se kompanitë ishin përgjithësisht të suksesshme në krijimin e sistemeve dhe proceseve të nevojshme për të përmbushur kërkesat e Ligjit në fazën e parë.

Megjithatë, zgjerimi i zbatueshmërisë së Ligjit Gjerman të Zinxhirit të Furnizimit në ndërmarrjet e  mesme pritet të paraqesë më shumë sfida.

Kompanitë kosovare që nuk i zbatojnë kushtet e parapara me këtë ligj, nuk do të mund të vazhdojnë apo fillojnë eksportin në Gjermani.

Continue Reading

Aktuale

‘Autostrada Hangar’ do të hapë dyert për publikun më 5 Mars 2022

Published

on

Autostrada Hangar synon të gjenerojë bashkëjetesë mes komuniteteve duke punuar dhe prodhuar së bashku si një ekip dhe do të përdoret veçanërisht për të plotësuar nevojën urgjente të një edukimi joformal dhe programeve të ndërtimit të aftësive në mënyrë që të fuqizojë të rinjtë në Kosovë dhe rajon.

“Edhe pse hapësira jonë u përdor si një nga ambientet kryesore të edicionit të tretë në 2021, ku patëm një vit mjaft të suksesshëm me ekspozitën tonë ndërkombëtare, programin e zhvillimit të aftësive dhe edukimit, më 5 mars ajo do të jetë gati të hapë dyert e saj me një dizajn i ri dhe një program vjetor.

Deri më tani, ne kemi qenë të përkushtuar për të institucionalizuar “Autostrada Hangar” si institucioni i vetëm i artit bashkëkohor në Prizren përmes krijimit të një programi publik vjetor bazuar në nevojat e komuniteteve dhe partnerëve duke ndjekur parimin e gjithëpërfshirjes, duke e bërë programin të hapur për komunitete të ndryshme dhe më shumë. ekologjikisht të qëndrueshme”, shkruan në njoftim./Media Ndërtimi.

Continue Reading

Aktuale

Asociacioni i Arkitektëve shpallë zgjedhjet për kryetar

Published

on

Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, njofton se duke u bazuar në Ligjin Nr. 06/L-043, për Lirinë e Asocimit ne Organizata Joqeveritare dhe Nenit 27, të Statutit të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, të vitit 2020, shpallë Zgjedhjet e rregullta për Kryetarin e AAK-së

Kuvendi zgjedhor i Asociacioni i Arkitektëve kosovar, do të mbahet të mërkurën, më 30.03.2022 nga ora 17:00, në Modelariumin e Fakultetit të Arkitekturës – Prishtinë.

Ftohen, të gjithë anëtarët e Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës që të marrin pjesë në kuvendin zgjedhor, dhe në frymën e konkurrencës së lirë dhe kandidimit, të shprehin vullnetin e tyre për tu kandiduar për pozitën e kryetarit të a-a-k, duke u mbështetur në nenin 33, të statutit./Media Ndërtimi.

Continue Reading

Trending