Neuroshkenca mjedisore është një fushë në zhvillim e përkushtuar për të studiuar ndikimin e mjediseve sociale dhe fizike në proceset dhe sjelljen e trurit. Nga mundësitë e ndryshme për ndërveprim shoqëror tek nivelet e zhurmës dhe qasja në hapësirat e gjelbra, karakteristikat e mjedisit urban kanë implikime të rëndësishme për mekanizmat nervorë dhe funksionimin e trurit, duke ndikuar kështu në gjendjen tonë fizike.

Fusha pikturon një imazh të ndryshëm sesi qytetet ndikojnë në shëndetin dhe mirëqenien tonë, duke siguruar kështu një shtresë të re shkencore të të kuptuarit që mund të ndihmojë arkitektët, planifikuesit urban dhe vendimmarrësit të krijojnë mjedise urbane më të barabarta.

Dallimi midis psikologjisë së hapësirës dhe neuroshkencës mjedisore është objekt studimi. Ndërsa psikologjia hapësinore studion ndikimin e mjedisit në sjelljen, mendimet dhe ndjenjat, neuroshkenca mjedisore studion sesi mjedisi ndikon në proceset biologjike, trurin dhe sistemin nervor.

Neuroshkenca mjedisore përdor teknika të imazhit të trurit, makina për përcjelljen e syve dhe modele statistikore për të përcaktuar sasinë e marrëdhënieve dhe ndërveprimeve midis individit dhe mjedisit. Krahasuar me psikologjinë mjedisore ose hapësinore, fusha është relativisht e re dhe përshkruan një sërë temash.

Një ndërveprim tjetër midis dizajnit dhe neuroshkencës është neuroarkitektura, një fushë ndërdisiplinore që synon të masë ndryshimet në tru dhe trup për shkak të ndërveprimit me hapësirën e ndërtuar.

Në të njëjtën kohë, neurourbanizmi përfshinë neuroshkencën, arkitekturën, planifikimin urban dhe sociologjinë dhe synon të “kuptojë sfidat e shëndetit mendor të jetesës në qytet”.

Sido që të jetë rasti, brenda këtyre fushave të ndryshme dhe të mbivendosura në zhvillim, neuroshkenca po hyn në arkitekturë dhe planifikim urban, me perspektivën e informimit të zhvillimit të politikave dhe krijimin e mjediseve më të shëndetshme të ndërtuara.

Ajo që planifikuesit dhe mendimtarët urbanë si Christopher Alexander, William H. Whyte ose Jahn Gehl kanë zbuluar përmes vëzhgimit të kujdesshëm, neuroshkenca mjedisore konfirmon përmes të dhënave shkencore.

Ndërsa arkitektura dhe planifikimi urban po bëhen përpjekje kolektive dhe ndërdisiplinore dhe ndërsa procesi i projektimit po informohet nga fusha gjithnjë e më të larmishme të dijes, neuroshkenca mjedisore siguron një ekspertizë tjetër profesionale mbi të cilën do të ankorohen vendimet e projektimit dhe politikat urbane.

Hulumtimi i kryer në këtë fushë në zhvillim ka për qëllim të ndikojë në hartimin e mjediseve fizike për të optimizuar shëndetin dhe mirëqenien mendore dhe fizike. /Media Ndërtimi/